Источник материала:

Там, дзе млын калісьці вецер пільнаваў… 

Анатоль БЕНЗЯРУК.

Апошнім часам прыкметна ажывілася цікавасць землякоў да свайго мінулага. Гэта асабліва стала зразумела падчас леташняга святкавання 200-х угодкаў Жабінкі. Непадробны інтарэс у тыя ліпеньскія дні выклікала выстава старых фотакартак, сабраных бібліятэкарамі раёна. На здымках, прысвечаных Жабінцы гістарычнай, горад паўстаў у былых сваіх абрысах і выглядзе.

Ужо сёлета 3 ліпеня на святкаванні ў ГДК Дня Незалежнасці супрацоўніцы райбібліятэкі зноў прадэманстравалі свае набыткі, якія склалі выставу “Жабінкаўшчына ў фотааб’ектыве”. Прычым на гэты раз прыкметна пашыраную. Вакол стэндаў збіраліся зацікаўленыя, іх было досыць шмат. Гэта і навяло на думку распачаць на старонках раёнкі НОВЫ праект, у якім галоўнымі героямі стануць СТАРЫЯ здымкі – яркія і запамінальныя ФОТАСВЕДКІ БЫЛОГА.
Часы, бясспрэчна, у нябыт бягуць, як рэкі цякуць, ды воляй-няволяй пакідаюць пасля сябе адмеціны: нібыта зарубкі, на памяць застаюцца старадаўнія рэчы, паперы, фотаздымкі… Аказваецца, шмат у каго ў альбомах ды шафах дасюль захоўваюцца чорна-белыя, ад часу пажоўклыя картачкі – адбіткі мінулых часоў. Мінулае заўжды вяртаецца, яно і моднае, і павучальнае, і прыцягальнае. Сёння, у перыяд, калі апанавалі лічбавыя тэхналогіі, пабачыць цікавае фота з мінулага па-ранейшаму цікава ды карысна. Дакладна не менш, чым у часы стварэння. Нібыта на машыне часу перанесціся праз дзесяцігоддзі.
Так-так, “птушачка” вылецела з аб’ектыва аднойчы і назаўсёды. Як тут не згадаць афарыстычнае выслоўе: “Спыніся, імгненне, ты цудоўнае!”.
Фотаздымак, які адкрывае нашу галерэю, літаральна днямі даслаў жыхар горада над Бугам Яфім Басін. У каментарыі да пісьма з фотавыявамі старой Жабінкі і яе жыхароў, зробленымі ў 30-я гады мінулага стагоддзя, ён крыху расказвае і пра сябе, прынамсі, пра тое, што працуе выканаўчым дырэктарам Брэсцкага яўрэйскага дабрачыннага цэнтра “Хэсэд-Давід”. А вось у вольны час Яфім збірае розныя знакі былых часоў, паколькі ўжо не першы год захапляецца гісторыяй Брэста і навакольных раёнаў.
Час стварэння здымка высветліць вельмі проста – фота само за сябе сведчыць!
На пярэднім плане – ганаровая арка, упрыгожаная ялінкамі, чырвонай зоркай і надпісам на шыльдзе, прымацаванай уверсе: “ДА ЗДРАВСТВУЕТ КРАСНАЯ АРМИЯ. С.С.С.Р.”
Па ўсім відаць, жабінкаўцы, якія сабраліся паблізу аркі, чакаюць прыходу чырвонаармейцаў. Гэта гістарычная падзея адбылася 22 верасня 1939 года. Як згадвалі людзі старэйшага ўзросту, у першай палове таго дня з боку Камянца ў Жабінку ўвайшло савецкае танкавае падраздзяленне. Паблізу самаробнай аркі адбыўся мітынг, на якім выступіў танкіст Броўкін і павіншаваў жыхароў мястэчка ды навакольных вёсак з устанаўленнем Савецкай улады. Словы прамаўлялі і былыя падпольшчыкі Якаў Ярашук, Аляксандр Крывец, Мікалай Ляўчук, якія змагаліся за аб’яднанне Заходняй Беларусі з Беларускай ССР. Пад дружныя апладысменты і крыкі “ўра” над будынкам паліцэйскага пастарунка быў узняты чырвоны сцяг. (Участак польскай паліцыі, у якім у хуткасці ўзнік райаддзел народнай міліцыі, месціўся якраз побач з аркай. Будынак захаваўся да нашых дзён як жылы дом паблізу магазіна “Бытавая тэхніка”).
Звяртае на сябе ўвагу і высокі млын-вятрак, змешчаны на заднім плане фотаздымка. Ён належаў яўрэйскай сям’і Пінчукоў. Неўзабаве быў нацыяналізаваны, разбураны ў гады Вялікай Айчыннай вайны. На ягоных падмурках знаходзіцца кінатэатр “Юбілейны”. Такім чынам, фотакартка адлюстроўвае падзею, што адбылася на сённяшняй вуліцы Кірава ў Жабінцы ў верасні 1939 года.