...ЧЫМ ВАЯВАЛІ, НА ЧЫМ ВАЯВАЛI, У ЧЫМ ВАЯВАЛI...
...ЧЫМ ВАЯВАЛІ, НА ЧЫМ ВАЯВАЛI, У ЧЫМ ВАЯВАЛI...
Радавыя Перамогі
Бездарожжа кастрычнiка сорак першага, адступленне Чырвонай Армii... "Дэзерцiры ў споднiм, самi — бялей за палатно, расстраляныя перад строем таварышаў. Цягачы артылерыйскiх гармат, кiнутыя без палiва ў непралазнай гразi. Кiпы, нейкiя неймаверныя штабялi грошай з армейскай казны, якiя нельга пакiнуць ворагу, а трэба спалiць, але сырыя, туга збiтыя, з асобай паперы, яны супрацiўляюцца агню, не гараць, а чадзяць, i языкi полымя толькi аблiзваюць iх..." Гэта цытата з кнiгi лiтаратуразнаўцы i пiсьменнiка з Гомеля Iвана Афанасьева "Настаўнiк гiсторыi. Вайна i школа Iвана Гарунова". Усё надзвычай проста: унук расказвае пра свайго роднага дзеда, ветэрана Вялiкай Айчыннай. Знойдзецца не шмат сем’яў, дзе так карпатлiва захоўваюць гiсторыю рода. Але ж, трэба адзначыць, i сям’я не зусiм звычайная. Iван Гаруноў — у вайну спачатку франтавiк, пасля выхаду з акружэння — начальнiк штаба атрада iмя Чкалава Гомельскай партызанскай брыгады "Бальшавiк". Пасля вайны — настаўнiк гiсторыi i кiраўнiк вячэрняй школы. Яго блiзкiя сваякi — вядомыя на ўвесь былы Саюз браты Лiзюковы, два з якiх — Героi Савецкага Саюза. Фотаздымкi, дакументы, успамiны аб вайне... Аўтар, даследчык творчасцi вядомых беларускiх пiсьменнiкаў Iван Афанасьеў праводзiць паралелi лёсаў людзей i сюжэтаў вядомых кнiг Алеся Адамовiча i Васiля Быкава. Аповесць апошняга "Падоранае жыццё" — быццам бы калька асабiстай гiсторыi Iвана Гарунова, пра якую пiсьменнiк не мог ведаць. Тым не менш лёс аднойчы, у 1988 годзе, звёў ветэрана вайны, лепшага ваеннага беларускага празаiка i маладога лiтаратуразнаўцу. Потым сустрэчы ў кватэры Васiля Быкава на вулiцы Танкавай у Мiнску (звычайна ў чэрвенi, калi пiсьменнiк святкаваў свой дзень нараджэння) сталi традыцыйнымi. А гэты фотаздымак быў зроблены 16 чэрвеня 1994 года. Iван Афанасьеў расказвае, што ў той дзень яны з дзедам i сябрам з Германii Андрэасам Людзвiгам блукалi па Мiнску, шукаючы дарогу на Хатынь. Васiль Быкаў узяў карту i сам прачарцiў па ёй маршрут. Гэтая карта i сёння захоўваецца ў сям’i. — Гэта былi незабыўныя сустрэчы, сагрэтыя неверагодным абаяннем, сардэчнасцю i гасцiннасцю Васiля Уладзiмiравiча. Iм, франтавiкам, было вельмi цiкава разам, i гаварылi яны ў асноўным пра непарадны, цяжкi бок свайго ваеннага лёсу: чым ваявалi, на чым ваявалi, у чым ваявалi, як ваявалi. Васiль Быкаў бачыў у асобе дзеда працаўнiка вайны, у якога, магчыма, узнагарод менш, чым у кагосьцi, званне нiжэйшае, а на плячах — увесь цяжар i ўся рызыка франтавых будняў. Iрына АСТАШКЕВIЧ. Фота з архiва I. Афанасьева.
Чтобы разместить новость на сайте или в блоге скопируйте код:
На вашем ресурсе это будет выглядеть так
Бездарожжа кастрычнiка сорак першага, адступленне Чырвонай Армii... "Дэзерцiры ў споднiм, самi — бялей за палатно, расстраляныя перад строем тава |
|