Васiль ЖАРКО: Па наведваннях паліклінік мы — першыя ў свеце

Источник материала:

Як паведамiў, падводзячы вынікі дзейнасці медыцынскай галіны за 2008 год, мiнiстр аховы здароўя Васiль Жарко, асаблiвай увагi заслугоўвае той факт, што высокi рост нараджальнасцi ў Беларусi прывёў да найбольш значнага за апошнiя гады знiжэння натуральных страт насельнiцтва. Колькасць народжаных вырасла па краiне на 4,3 працэнта, а ў Мiнску — на 6,8 працэнта. Усяго нарадзiлася 107 910 дзяцей. Колькасць памерлых павялiчылася на 1,2 %, смяротнасць склала 13,9 выпадкаў на 1 тысячу насельнiцтва. Найбольшы рост колькасцi выпадкаў смерцi (каля 9 %) быў адзначаны па класе "Сiмптомы, прыметы, адхiленнi ад нормы..."

У структуры смяротнасцi насельнiцтва працаздольнага ўзросту 32 % прыпадае на знешнiя прычыны i 31 % — на захворваннi сiстэмы кровазвароту.

— Знiжэнне смяротнасцi асобаў у працаздольным узросце менавiта па гэтых дзвюх прычынах (асаблiва мужчын) застаецца найбуйнейшай сацыяльнай i медыцынскай праблемай i вымагае кансалiдацыi намаганняў усiх дзяржаўных i грамадскiх структур для яе рашэння, — падкрэслiў Васiль Жарко. — Толькi ў вынiку выпадковых атручэнняў алкаголем мы страцiлi летась 2594 чалавекi! Колькасць самазабойстваў (2 662 выпадкi) засталася на ўзроўнi 2007 года. Мiж iншым, 60 працэнтаў суiцыдаў здзяйсняюцца ў стане алкагольнага ап’янення. Высокi ўзровень смяротнасцi насельнiцтва ў вынiку суiцыдаў застаецца вострай сацыяльнай праблемай. Асаблiва неспрыяльная сiтуацыя склалася ў Вiцебскай, Мiнскай i Магiлёўскай абласцях.

Усеагульную дыспансэрызацыю насельнiцтва не змагла ўкаранiць нiводная краiна свету. Тым не менш у Беларусі летась дыспансэрызацыяй удалося ахапiць 98,8 % дарослага насельнiцтва нашай краiны. Пры гэтым прыкладна ў паловы агледжаных былi ўпершыню выяўлены тыя цi iншыя захворваннi. Па словах Васiля Жарко, тэндэнцыя да росту колькасцi наведванняў урачоў захавалася i ў мiнулым годзе — на кожнага жыхара ў 2008 годзе прыпала 12,9 наведванняў палiклiнiк. Калi ўлiчыць яшчэ i прыватную медыцынскую практыку, а таксама работу ведамасных медыцынскiх службаў, гэты паказчык з’яўляецца найбольш высокiм у свеце. Аб’ёмы хуткай i неадкладнай медыцынскай дапамогi выраслi летась на 13 % i склалi 316,6 выездаў брыгад на адну тысячу жыхароў.

— З упэўненасцю можна сказаць, што ў 2008 годзе мы здзейснiлi сапраўдны прарыў у сферы транспланталогii, — заявiў Васiль Жарко. — Найважнейшым дасягненнем з’яўляецца паспяховае выкананне першай перасадкi сэрца i аперацый па трансплантацыi печанi, якiя раней нiколi ў Беларусi не ажыццяўлялiся.

Праведзена 5 тысяч кардыяхiрургiчных умяшальнiцтваў, з iх каля 3 тысяч — у РНПЦ "Кардыялогiя". Сёння ў кожным абласным цэнтры функцыянуюць кардыёхiрургiчныя аддзяленнi. Значна ўзраслi аб’емы аператыўных умяшальнiцтваў у Цэнтры дзiцячай кардыяхiрургii. На яго базе былi праведзены тры мiжнародныя акцыi "Дзiцячае сэрца" з удзелам спецыялiстаў з ЗША, Вялiкабрытанii, Італii i iншых краiн. Як вынiк — у Мiнiстэрства аховы здароўя не паступала зваротаў па пытаннях арганiзацыi лячэння за мяжой дзяцей з захворваннямi сардэчна-сасудзiстай сiстэмы.

На якасна новы ўзровень работы выйшла i афтальмалагiчная служба. У ранейшыя гады хворыя афтальмалагiчнага профiлю пераважалi сярод тых, каго вымушаны былi накiроўваць на лячэнне за межы Беларусi. Зараз сiтуацыя карэнным чынам змянiлася: служба аснашчана самым сучасным абсталяваннем. Паспяхова рэалiзуецца праект медыка-сацыяльнага профiлю па знiжэннi колькасцi дзяцей, якiя церпяць ад неанатальнай рэтынапатыi — ранняя дыяностыка i лячэнне гэтай паталогii дазваляюць знiжаць колькасць сляпых дзяцей. Другi сацыяльна значымы праект рэалiзуецца рэспублiканскай аталарынгалагiчнай службай — наладжаны аўдыялагiчны скрынiнг нованароджаных з мэтай ранняга выяўлення схiльнасцi да глухаты.

У службе траўматалогii i артапедыi колькасць эндапратэзаванняў тазасцегнавых суставаў у параўнаннi з папярэднiм годам узрасла на 14,6 %, а каленных — на 26,3 %. Створаны рэспублiканскi цэнтр спiнальнай траўмы для лячэння хворых з пашкоджаннямi пазваночнiка i спiннога мозгу.

Адзiн з ключавых кiрункаў развiцця i мадэрнiзацыi аховы здароўя — гэта iнфарматызацыя галiны. Летась працягвалася ўкараненне аўтаматызаваных рабочых месцаў "Рэгiстратура", "Дыспансэрызацыя", iнфармацыйнай сiстэмы "Урач агульнай практыкi". Укараненне атрымала першая чарга iнфармацыйна-аналiтычнай сiстэмы "Ахова здароўя".

Актыўны штуршок атрымала i развiццё тэлемедыцыны. Распрацоўваюцца два буйныя тэлемедыцынскiя праекты, якiя ахопяць асноўныя рэспублiканскiя навукова-практычныя цэнтры i 21 арганiзацыю аховы здароўя ў раёнах, пацярпелых ад чарнобыльскай катастрофы. У Мiнску ўжо створана карпаратыўная сетка абмену iнфармацыяй, якая аб’ядноўвае 137 арганiзацый.

Закранаючы ў сваiм выступленнi кадравую палiтыку, Васiль Жарко канстатаваў паступовы рост забяспечанасцi ўрачэбнымi кадрамi. У 2008 годзе iх колькасць у сiстэме Мiнiстэрства аховы здароўя павялiчылася на 1 %. У той жа час адзначалася знiжэнне на 0,7 %, або на 807 чалавек колькасцi сярэдняга медыцынскага персаналу. Вакантных урачэбных пасадаў на канец года налiчвалася 3 тысячы i больш як 3 тысячы вакантных пасадаў для асобаў з сярэдняй медыцынскай адукацыяй. Колькасць неўкамплектаваных урачэбнымi кадрамi амбулаторый зменшылася з 36 да 24. Найбольшая колькасць неўкамплектаваных медыцынскiх амбулаторый (14 адзiнак) размешчаны на тэрыторыi Магiлёўскай вобласцi i 6 амбулаторый — на Мiншчыне.

З мэтай вырашэння кадравых праблем павялiчваюцца аб’ёмы падрыхтоўкi ўрачэбных кадраў. Так, прыём у медыцынскiя ВНУ ў 2008 годзе склаў на бюджэтную форму навучання 2100 чалавек, а з улiкам пазабюджэтнага фiнансавання — 3290 чалавек, што больш чым на 20 % перавышае набор папярэдняга года. У 2009 годзе прыём на бюджэтную форму навучання павiнен скласцi 2700 чалавек, што на 29 % больш, чым у папярэднiм годзе.

Прыём у сярэднiя спецыяльныя медыцынскiя ўстановы на бюджэтную форму навучання склаў 2223 чалавекi, а з улiкам пазабюджэтнага фiнансавання — 3344 чалавекi.

— Як вiдаць, лiчбы прыёму ў вышэйшыя i сярэднiя спецыяльныя медыцынскiя ўстановы прыкладна супадаюць. Гэта адлюстроўвае асаблiвасцi наяўнай мадэлi аховы здароўя, карэкцiроўка якой у адпаведнасцi з сусветнай практыкай павiнна прадугледжваць наблiжэнне функцый медыцынскага персаналу з сярэдняй спецыяльнай медыцынскай адукацыяй да функцый урачэбнага персаналу, — патлумачыў мiнiстр. — Прынятыя меры адаб’юцца на падыходах да вызначэння аптымальных суадносiнаў колькасцi ўрачоў i персаналу з сярэдняй спецыяльнай медыцынскай адукацыяй. Як правiла, у развiтых краiнах свету на аднаго ўрача прыпадаюць ад 2 да 4,5 спецыялiста з сярэдняй спецыяльнай медыцынскай адукацыяй.

Сёння ў беларускай сiстэме ахове здароўя працуюць 42 тысячы ўрачоў (аднак непасрэдна лячэбнiкаў — толькi 27 тысяч) i 118 тысяч спецыялiстаў з сярэдняй спецыяльнай медыцынскай адукацыяй, з iх непасрэдна медыцынскiх сёстраў — каля 80 тысяч, 11 тысяч фельчараў i каля 13 тысяч лабарантаў.