Як Райманд Паўлс у Беларусі ракаў лавiў

Источник материала:

22 ноября 2008 Калейдоскоп
Iгар ШЧУЧЭНКА, Звязда З самым вядомым латышом Раймандам Паўлсам, аўтарам музыкi да шлягераў "Листья желтые", "Маэстро", "Старинные часы", "Миллион алых роз", "Вернисаж" i шмат iншых, мы сустрэлiся ў Рызе ў офiсе Народнай партыi, якую, мiж iншым, ён прадстаўляе ў сейме. Ад будынка, у якiм месцiцца партыя, рукой падаць да знакамiтых "Бейкерстрыт", дзе жылi кiношныя Шэрлак Холмс i доктар Ватсан, i "Блюменштрасэ", на якой здымалiся эпiзоды да фiльма "Сямнаццаць iмгненняў вясны". А яшчэ побач — Домская плошча, на якой, заўважыў у гутарцы маэстра, мог бы няблага зарабляць, фатаграфуючыся з турыстамi за грошы. Тут жа, прызнаўся Райманд Вальдэмаравiч (ён, дарэчы, прапанаваў звяртацца да яго без iмя па бацьку, патлумачыўшы, што так прасцей i карацей), як палiтыку яму перапала i парасонам па плячах ад незадаволеных "курсам партыi" грамадзян. Наогул жа, ад палiтыкi Паўлс не ў захапленнi i ўжо не адзiн раз падумваў, каб адысцi ад гэтай дзейнасцi. Сваю ж прыналежнасць да канкрэтнай партыi патлумачыў проста: гэтага захацелi iншыя.

— Я чалавек вядомы ў Латвii, — гаворыць Райманд Паўлс. — Таму за мяне i прагаласавалi. Я буду з вамi шчырым — я не хацеў станавiцца дэпутатам. Аднак для чаго ў палiтыцы патрэбныя людзi, якiх ведаюць?! Каб прыцягнуць на свой бок як мага больш людзей. У нашым парламенце два кампазiтары. Гэта невялiкi працэнт у гэтай "бандзе ва ўладзе", як нас называюць. Абзываюць як хочуць. А я ў адказ: што я ў вас украў?! (нявесела ўсмiхаецца). Але народ ёсць народ. Парасонамi нас збiвалi, усiх агулам. На мяне крычалi: "Ты таксама прадаўся гэтым бандытам". Непрыемна, вядома ж, пасля ўсяго гэтага. Хоць, на мой погляд, нi ў адной дзяржаве парламент не любяць, тут заўсёды былi i будуць канфлiкты. Асаблiва цяпер сiтуацыя ў нас не вельмi добрая.

— У наступных выбарах будзеце ўдзельнiчаць?

— Я думаю, што павiнен неяк спынiцца. Навошта мне ўсё гэта патрэбна?! Да мяне ставяцца дваiста. Так, на вулiцы падыходзяць людзi, якiя гавораць усялякiя камплiменты, што вельмi прыемна. Часта на Домскай плошчы прыезджыя з краiн былога Саюза просяць з iмi сфатаграфавацца. Я мог бы зарабляць на гэтых здымках (смяецца). Аднак бывае, што могуць да мяне падысцi i па лiнii парламента такое сказаць, такiя гадасцi…

— А як творчая асоба вы цяпер запатрабаваныя, напрыклад, у той жа Расii?

— Я вельмi рэдка выступаю, хоць, на шчасце, па-ранейшаму магу выйсцi да раяля i адыграць канцэрт. I езджу ў Расiю толькi ў сувязi з нейкiмi юбiлеямi: у Iльi Рэзнiка ён быў, рыхтуецца юбiлей у Алы Пугачовай. Камерцыйнай дзейнасцю я ўжо не займаюся: узрост такi, што хопiць усяго гэтага (маэстра зараз 72 гады). I пры тым я пераключыўся на iншы стыль выступлення — люблю за спiнай у сябе сiмфанiчны аркестр, люблю iграць лёгкую музыку. Але гэта дарагая радасць. Аднак i скардзiцца я не магу, таму што па-ранейшаму мае шлягеры гучаць. Што б я сёння нi напiсаў, мне ўсё роўна кажуць: а вось тое было нашмат лепш. Я i махнуў рукой (смяецца).

— Цiкава, а чым з’яўляецца Беларусь у вачах латышоў?

— Вы ведаеце, да вашай краiны ў латышоў нармальнае стаўленне. Большасць насельнiцтва як раней адносiлася да Беларусi па-сяброўску, так i цяпер. Безумоўна, у нас таксама ёсць правыя сiлы, левыя, якiя перад выбарамi пачынаюць нагнятаць нацыяналiстычныя настроi. Але я не думаю, што гэта адыгрывае нейкую ролю. З часам непрыемныя моманты знiкаюць. Жыццё ставiць усё на свае месцы. Мiж iншым першае, што я заўсёды чую пра Беларусь ад вiдавочцаў i што мне падабаецца: Мiнск — iдэальна чысты горад. Не ведаю, як вы гэтага дабiлiся. Наогул, пра Беларусь мне даводзiлася чуць вельмi шмат пазiтыўнай iнфармацыi.

— А бываць у нас даводзiлася?

— А вось вы не ведаеце! Быў! У савецкi час мы паехалi да вас па ракаў. Налавiлi iх шмат, павячэралi i ляглi ў лесе спаць. Сярод ночы нас разбудзiў моцны шум — iшла ваенная тэхнiка. Танкi рухалiся на Прагу. Гэта быў 1968 год. Вось такое дзiўнае супадзенне.

— А праз сем гадоў пасля гэтага вы сталi вядомым — з’явiўся шлягер "Листья желтые".

— Я прайшоў усю гiсторыю савецкай эстрады. Вучыўся ў музыкальнай дзесяцiгодцы, закончыў кансерваторыю. Для нас у свой час iдаламi былi амерыканскiя джазмэны, амерыканскiя кiнафiльмы. Як сёння памятаю знакамiтую "Серэнаду сонечнай далiны". Тады нам хлеба не трэба было — слухалi гэтую музыку. I на гэтым я вырас. Потым былi перыяды, калi джаз быў пад забаронай. Маё ж прызнанне прыйшло неяк дзiўна, калi на радыё "Маяк" я зрабiў запiс знакамiтай песнi Пахмутавай "Нежность" у маёй аранжыроўцы. Потым былi даволi выпадковыя сустрэчы з Пугачовай, Лявонцьевым… За мiнулы час мае погляды на многае змянiлiся. Але i тады, i цяпер я цаню менавiта прафесiйныя адносiны да працы, якую мы робiм. Сёння ж на сцэне я бачу шмат таго, што прыняць не магу. Цяпер, калi тэлебачанне дае магчымасць пець любому, адбываецца дэградацыя прафесii. Лiчыцца, што пець можа кожны. Таму я мала слухаю. Нядаўна з сумам паглядзеў канцэрт старога запiсу Муслiма Магамаева. Так, на жаль, многiя з вядомых добрых выканаўцаў i кампазiтараў пайшлi ад нас…

— Як вы ставiцеся да фана-грамы?

— Усе выканаўцы адкрываюць рот пад фанаграму. Аднак адзiнае месца, дзе я прымаю выкананне пад фанаграму — тэлебачанне. Разумею — гэта тэхнiчнае патрабаванне. Але гэта не канцэрт. А вось на камерцыйных канцэртах, на мой погляд, неабходна катэгарычна забаранiць фанаграму. Але, на жаль, многiя яе i там выкарыстоўваюць. Напрыклад, Ратару ўсё жыццё спявае пад фанаграму, нават у тыя часы спявала.

— Фестываль "Новая хваля" будзе працягвацца?

— Я тут не гаспадар, хоць многiя думаюць, што Паўлс iграе кiруючую ролю на "Новай хвалi". Не. Асноўная кiруючая сiла там — тэлебачанне, якое вельмi актыўна ўмешваецца ў фестываль, цiсне. Праграма "Новай хвалi" складаецца зыходзячы з рэйтынгаў выканаўцаў. Тэлебачанне iншае не хвалюе.

— Не так даўно пайшла з жыцця Вiя Артманэ. У адным з iнтэрв’ю яна скардзiлася на тое, што нiкому не патрэбная, жыве як жабрачка.

— Мы не былi з Артманэ ў блiзкiх, сяброўскiх адносiнах. Сустракалiся рэдка. Гэта настолькi далiкатнае пытанне… Аднак не была яна жабрачкай. Ёй далi дзве кватэры, усё ў яе было. А пытанне гэта лепш задаць яе сыну i дачцэ, тады б вы даведалiся пра зусiм iншую праўду… I каб да яе варожа ставiлiся… Нiколi. Я ж тут жыву, я ведаю. Таму мне было даволi няёмка… Аднак, шчыра кажучы, непрыязнасць я магу выказаць толькi ў дачыненнi да яе дзяцей, якiя распрадалi кватэры актрысы…

— А як жывуць iншыя артысты старэйшага ўзросту ў Латвii?

— Дрэнна. Калi я гляджу па тэлебачаннi, як скончылася жыццё Фiлiпава, Вiцына, у жабрацтве… У мяне ёсць шмат калег, якiя з зайздрасцю глядзяць на мяне: маўляў, чаму ў яго справы iдуць у такiм узросце, а яны ў 30-40 гадоў выйшлi з абароту? Так, пенсii ў нас маленькiя. Аднак некаму шанцуе — у iх добрая сям’я, дзецi дапамагаюць, i яны не адчуваюць праблем. А хто адзiнокi — тут, безумоўна, праблемы.

— Дарэчы, вас у Латвii лiчаць забяспечаным чалавекам.

— Я жыву нармальна. Аднак я сябе лiчу тыповым прадстаўнiком сярэдняга класа. Я не Каргiн (прэзiдэнт "Раrехbаnkа"). Але гэта, магчыма, i добра. Я не меў такiх грошай, яхты, машыны, як ён. Аднак гэта не важна. Так, я жыву нармальна, у мяне ёсць дача, кватэра. Калi шчыра, за тое, што я напiсаў, iншыя зараблялi вялiкiя грошы, у тым лiку i дзяржава. Тое, што я рабiў у тэатры, кiно, заўсёды прыносiла прыбытак, нiколi не было пройгрышаў. Я нават зараз iграю ў двух тэатрах, у якiя заўсёды бiлеты прададзеныя. А вось ганарары за гэтыя выступленнi ў параўнаннi з маскоўскiмi — капейкi. Калi я чую, як там за выкананне трох песенек спевакi атрымлiваюць па 100 тысяч долараў ЗША, мне становiцца даволi сумна.

— Якая ваша формула паспяховага чалавека?

— Трэба дзейнiчаць, працаваць, калi ў цябе ёсць рукi, калi Бог даў нейкi талент. Дзесьцi неабходна i шанцаванне. Я б сёння мог бы спакойна жыць, а я ўсё кручуся.

— А вам не хацелася застацца ў Расii?

— Для мяне там занадта шумна. Не. У мяне тут ёсць лодка, возера побач. Я адзiны дэпутат нашага сейма, якi не быў нi ў адной замежнай камандзiроўцы, калi не браць пад увагу савецкiя часы. Вiдавочна, я па характары такi, што ўжо праз два днi хачу дадому.

— Цi засталася ў вас якая-небудзь нерэалiзаваная мара?

— Я магу сябе назваць удачнiкам. У мяне не было суперграндыёзных задач — напiсаць оперу, альбо сiмфонiю. Я на гэта нiколi не iшоў. Я быў проста рады, што мне нешта ўдалося. На мой погляд, самае важнае — сям’я. Калi ў цябе дома ўсё ў парадку — гэта шмат што. У мяне дзве ўнучкi. Адна — у Рызе, другая ў Нью-Ёрку вучыцца ва ўнiверсiтэце: дарагая, зразумела, радасць, але гэта я бяру на сябе. Прыедзе адтуль з якiм-небудзь абамам…(смяецца).