Арт-календарь-2015. Повстанческая история портрета Дунина-Марцинкевича

Источник материала:

4 февраля - день рождения классика и одного из основателей белорусского театра Винцента Дунина-Марцинкевича. "Арт-календарь-2015" рассказывает повстанческую историю его единственного портрета, известного всем по школьным учебникам.

Фото: www.dunin-marcinkevich.ru

4 февраля 1808 года родился автор "Идиллии" и "Пинской шляхты", один из основателей белорусского театра Винцент Дунин-Марцинкевич. Известно две фотографии писателя, сделанные Антоном Прушинским, - групповая и портрет. На фото писатель сидит за столом одетый в чамарку со стоячим воротником – одежду из самотканого серого сукна с темными полосками на груди, которую носили повстанцы. В левой руке он держит бумаги с текстом. На обратной стороне фотографии надпись на польском языке "Фотоателье А.Прушинского в Минске-Литовском". Еще в 1861 году жандармы составили список участников демонстраций в Минске, среди которых значилась дочь Дунина-Марцинкевича Камилла, а также фотограф Антон Прушинский. В 1863 году его арестовали за антигосударственную деятельность.

Поддерживая повстанцев под руководством Кастуся Калиновского, Дунин-Марцинкевич и Владислав Сырокомля ездили с агитацией в Варшаву. В 1864 году писателя арестовали и поместили в Пищаловский замок (ныне СИЗО на Володарского. - TUT.BY), через год его выпустили, выписав крупный штраф с ограничением права распоряжения имуществом и предписанием безвыездно жить в родовом имении под надзором полиции. В имении Люцинка писатель прожил почти 20 лет до своей смерти.

Каждый день в лаконичной форме "Арт-календарь-2015. Дни рождения творцов и творений" вместе с Галереей TUT.BY вспоминает любопытные и малоизвестные факты о людях или произведениях, являющихся частью культурной жизни Беларуси. Никаких пространных биографий или описаний, только уникальные части мозаики, которые демонстрируют богатое культурное прошлое, настоящее и, можно полагать, будущее Беларуси.

---

4 лютага 1808 года нарадзіўся аўтар "Ідыліі" і "Пінскай шляхты", адзін з заснавальнікаў беларускага тэатра Вінцэнт Дунін-Марцінкевіч. Вядома два фотаздымка пісьменніка, якія зрабіў Антон Прушынскі: групавы і партрэт. На фота пісьменнік сядзіць за сталом апрануты ў чамарку са стаячым каўняром – адзенне з саматканага сукна з цёмнымі палоскамі на грудзях, якую насілі паўстанцы. У левай руцэ ён трымае паперы з тэкстам. На развароце подпіс па-польску "Фотаатэлье А.Прушынскага ў Мінску-Літоўскім". Яшчэ ў 1861 годзе жандармы склалі спіс удзельнікаў дэманстрацый у Мінску, сярод якіх значылася дачка Дуніна-Марцінкевіча Каміла, а таксама фатограф Прушынскі. У 1863 годзе яго арыштавалі за антыдзяржаўную дзейнасць.

Падтрымліваючы паўстанцаў пад кіраўніцтвам Кастуся Каліноўскага, Дунін-Марцінкевіч разам з Уладзіславам Сыракомлем едзіў да Варшавы з агітацыйнай дзейнасцю. У 1864 годзе пісьменніка арыштавалі і пасадзілі ў Пішчалаўскі астрог (сёння СІЗА на Валадарскага. - TUT.BY), праз год выпусцілі, выпісаўшы вялікі штраф, абмежаваўшы права распараджацца маёмасцю, а таксама прадпісалі бязвыезна жыць у радавым маёнтку пад наглядам паліцыі. У маёнтку Люцынка і пражыў пісьменнік амаль 20 год да сваёй смерці.

---

One of the founders of Belarusian theatre, the author of "Pinskaya shlyakhta" ("Pinsk nobility") and "Idyll" Vincent Dunin-Marcinkievič was born on 4 February 1808. Widely known are two pictures of the writer by Anton Prószyński – a portrait and a group photo. In one of them Dunin-Marcinkievič is sitting at the table dressed in chamarka (type of a coat worn in Poland in old days) with a stand-up collar. These clothes were sewn from homemade grey cloth, had dark stripes on the chest and were worn by rebels. The writer is holding a piece of paper with some printed text on it in his left hand. There"s a Polish inscription "A. Prószyński photostudio in Minsk-Litovsk" on the back of the photo.

In 1861 police made a list of participants of the demonstrations in Minsk that included the daughter of Dunin-Marcinkievič Kamila and photographer Anton Prószyński. In 1863 Prószyński was arrested for anti-state activities. Meanwhile Vincent Dunin-Marcinkievič and Władysław Syrokomla, a Belarusian writer and poet, were travelling as far as Warsaw with agitation in support of the rebels headed by a revolutionary Kastuś Kalinoŭski, the leader of the January Uprising in the Polish-Lithuanian Commonwealth. In 1864 Dunin-Marcinkievič got arrested and was set free a year later with a substantial fine and restrictions regarding the use of his property. The writer was also forced to live in his family estate under police supervision without the permit to leave it. There, in the estate Lyutsinka, Vincent Dunin-Marcinkievič spent almost 20 years until his death.

Теги: Минск