Як эфектыўна дапамагчы сабе пры галаўным болі?

• Ірына Пятровіч, Звязда

Прычыны

Жанчыны адчуваюць галаўныя болі значна часцей, чым мужчыны. У іх адбываюцца пастаянныя змены ўзроўню эстрагенаў, што з'яўляецца паказчыкам розных этапаў менструальнага цыкла. Галаўныя болі часцей назіраюцца ў перыяд авуляцыі, у перадменструальны перыяд, у момант самой менструацыі. Паназірайце за сабой: калі галаўныя болі ў вас прыходзяцца на гэтыя перыяды, то яны звязаны са зменай узроўню гармонаў. Адзначайце ў дзённіку дні, калі вас мучаць болі, параўноўвайце з календаром месячных, і пасля 3 месяцаў назіранняў вы атрымаеце дакладны адказ, ці звязаны вашы галаўныя болі з менструальным цыклам.

Акрамя таго, урачы, якія вывучаюць галаўныя болі, кажуць аб прадуктах-правакатарах для галаўнога болю. Такімі з'яўляюцца: чырвонае віно, сыры, прадукты, якія ўтрымліваюць кафеін, кансерваваныя прадукты. Прычынай могуць стаць станы напругі, вялікай разумовай нагрузкі. Часам галаўны боль — гэта следства іншых захворванняў, такіх, як карыес, хваробы зубоў і дзяснаў, пагаршэнне зроку, ліхаманкавыя станы, прастуды.

Асаблівасці

У асноўным, адрозніваюць два віды галаўных боляў у жанчын: мігрэнь і мышачныя напружанні (спазмы). Стан напружання адзначаецца моцным ціскам на заднюю частку галавы. Гэты боль хоць і значны, але не "выключае" жанчыну з жыцця. Як правіла, з такім болем можна працягваць працаваць. Гэтыя болі доўжацца не больш за пару гадзін.

Мігрэнь жа — больш пакутлівыя станы: гэта цягнучыя, ныючыя болі, звычайна з аднаго боку лба, суправаджаюцца млоснасцю, часам ванітамі. Мігрэнь доўжыцца ад некалькіх гадзін да некалькіх дзён! Ад 5 да 10% жанчын, якія пакутуюць ад мігрэні, як кажуць спецыялісты, маюць асаблівую яркую і рознакаляровую аўру.

Жанчыны, якіх мы называем працаголікамі, часцей пакутуюць ад прыступаў болі. Дрэнны сон, ранні пад'ём у працоўныя дні, доўгі сон па выхадных — гэтыя звычкі жанчын, якія працуюць, правакуюць мігрэнь.

Як дапамагчы

Многія жанчыны маюць у сумачцы парацэтамол, аспірын або анальгін, і гэта ім дапамагае. Аднак таблеткі паказаны не ўсім, не заўсёды, да таго ж, нават дактары кажуць, што дапамога без медыкаментаў становіцца ўсё важнейшай у наш час, калі мы і так нашпігаваны хіміяй і сінтэтычнымі прэпаратамі. Таму варта паспрабаваць некаторыя з простых спосабаў пазбаўлення ад галаўнога болю:

Масаж галавы. Змясціце вялікія пальцы рук на цэнтры скроняў. Масажуйце кругавымі рухамі на працягу хвіліны або дзвюх. Калі зрабіць такі масаж пры самых першых сімптомах галаўнога болю, то можна хутка прадухіліць яго.

Гарачая ванна. Гэта можа дапамагчы вашым мышцам расслабіцца.

Візуалізацыя. Уявіце свой боль, як нябачную хустку, якая завязана вакол галовы. Мысленна развязвайце гэты боль, спрабуйце адчуць, як боль сыходзіць.

Калі галаўны боль выкліканы прастудай, то часта досыць сагрэць шыю. Зрабіце сагравальны кампрэс або намажце сагравальнай маззю заднюю частку шыі.

Для мігрэні — мароз. Калі мігрэнь суправаджаецца невялікім жарам (вы быццам адчуваеце, што галава "гарыць"), то холад "працуе" лепш, чым цяпло. Пакладзіце ў цэлафанавы пакет лёд, загарніце гэта ў ручнік — і вось вам просты астуджальны кампрэс. Можна пастаянна трымаць у халадзільніку мяшок з гарохам або рысам, які можна таксама выкарыстаць у якасці кампрэсу на лоб.

Паляжыце ў цёмным пакоі. Гэта парада для тых, хто пакутуе на мігрэнь. Ляжце ў цёмным і ціхім памяшканні, паляжыце гадзіну ці больш, адчуеце палягчэнне.

Перакусіце. Часам галаўны боль — гэта прыкмета голаду, крыві не хапае цукру. Перад тым, як прыняць таблетку, успомніце, калі ў апошні раз вы елі. Магчыма, гэта было даўно, таму перакус дапаможа справіцца з болем. Лепш есці маленькімі порцыямі і часта — гэта выключыць галаўныя болі ад голаду або смагі.

Зрабіце кава-брэйк. Калі адчуваеце пачатак мігрэні, то варта як мага хутчэй выпіць кубак моцнай кавы. Можна затым прыняць аспірын. У нашым выпадку кафеін дзейнічае на сасуды і нервовыя канчаткі, як лёд.

Выключыце кафеін. Калі ў вас не мігрэнь, то кафеін, наадварот, можа не дапамагчы, а справакаваць пастаянныя галаўныя болі. У гэтым выпадку дактары раяць паступова адмовіцца ад напояў, якія ўтрымліваюць кафеін. Скараціце дзённую норму кавы ўсяго да аднаго кубка (120-180 мл) і, па магчымасці, выпівайце яе як мага павольней. А з часам пажадана пераходзіць на напоі без кафеіну: сокі, малако, травяныя гарбаты.

Вядзіце дзённік вашага галаўнога болю. Гэта дапаможа правільна дыягнаставаць хваробу. Фіксуйце не толькі свой месячны цыкл, але і тое, што ясце. Гэта звязана з тым, што ў пытаннях галаўнога болю ўсё вельмі індывідуальна. І для некаторых правакаваць галаўны боль можа, напрыклад, шакалад або віно.

Калі ў вас мігрэнь, выключыце з рацыёну прадукты доўгага захоўвання, марынаваныя і кансерваваныя прадукты, якія ўтрымліваюць глютамат натрыю, нітраты, а таксама хуткарастваральныя прадукты, супы хуткага прыгатавання.

Пры звычайным галаўным болі можа дапамагчы не толькі масаж галавы, але і масаж шыі і плячэй. Гэтыя мышцы, як правіла, напружваюцца ў стрэсавых сітуацыях і выклікаюць галаўныя болі. Калі нікога няма побач, каб зрабіць вам масаж, то вельмі акуратна самі паразмінайце шыю і плечы. Карысна рабіць так: плечы апускайце ўніз, пры гэтым галаву цягніце ўверх, і ў зваротным кірунку — галаву ўніз, а плечы наверх. Усе маніпуляцыі з плечавым поясам рабіце вельмі акуратна, не рэзка!

Выпіце вады. Часта галаўныя болі звязаныя з абязводжваннем. Магчыма, вашаму арганізму для вываду таксінаў трэба больш вады, чым вы спажываеце. Назапашванне таксінаў прыводзіць да млявасці і хуткай стамляльнасці. Адразу прыміце дзве шклянкі вады. Гэта не пазбавіць ад болю адразу, але значна аслабіць яго.

Падыхайце глыбока. Заплюшчыце вочы і зрабіце некалькі павольных і глыбокіх удыхаў і выдыхаў. Гэта зніме напружанне ў целе, расслабіць. Калі валодаеце прыёмамі медытацыі, то ў комплексе з правільным дыханнем гэта значна дапаможа.

Прайдзіцеся пешшу. Хада расслабляе. Калі боль выкліканы недахопам свежага паветра, непрыемным навакольным становішчам, то вы таксама адразу адчуеце палёгку.

Прыміце абязбольвальнае. Часам гэта лепш, чым трываць боль. Не забудзьцеся запіць таблетку вялікай колькасцю вады (вялікай поўнай шклянкай). Лепш трохі задрамаць. Але не захапляйцеся таблеткамі, прымайце толькі пры вострай неабходнасці, бо пабочнымі з'явамі ў будучыні могуць стаць праблемы з ныркамі і печанню.

Рацыён жанчын, у якіх бывае мігрэнь, павінен спалучаць у сабе ліставую гародніну, морапрадукты, арэхі і прадукты з цэльнага зерня.

Некаторыя прэпараты, паводле даследаванняў, могуць блакаваць мігрэнь. Толькі вырашайце, ці трэба арганізм гвалтаваць таблеткамі. Тым не менш прэпараты кальцыю, антыдэпрэсанты, таблеткі аспірыну ў некаторых жанчын купіруюць мігрэнь. Напрыклад, адна таблетка аспірыну праз дзень (325 міліграма) памяншае галаўны боль на 20%.

У якім выпадку наведаць урача

Спецыялісты па галаўным болі вылучаюць да трохсот разнавіднасцяў гэтага болю. Большасць з іх — гэта болі, звязаныя з напружаннем мышцаў. Астатнія станы — мігрэнь рознага характару. Але выснова дактароў адна: калі вы адчуваеце боль, які перашкаджае вам жыць, то візіт да спецыяліста не варта адкладаць. А насцярожыць павінны наступныя сімптомы, якія суправаджаюць галаўны боль:

- страта канцэнтрацыі, замяшанне;

- здранцвенне, астуджэнне;

- праблемы зроку, размытае бачанне;

- частыя галаўныя болі (часцей, чым звычайна) у людзей пасля 50;

- хранічныя галаўныя болі, якія прыносяць нязручнасці.