Наша мова жыве і будзе жыць заўсёды!

Источник материала:

Такія словы я пачуў ад студэнта-першакурсніка Акадэміі кіравання пры Прэзідэнце Рэспублікі Беларусь. Учора там студэнцкая рада Інстытута кіраўніцкіх кадраў зладзіла імпрэзу-акцыю "Размаўляй па-беларуску!".

Альма-матар дзяржаўных кіраўнікоў Беларусі вырашыла папулізаваць беларускую мову. Студэнт 1 курса факультэта кіравання Інстытута кіраўніцкіх кадраў Акадэміі кіравання Уладзіслаў Шумскі стаў ініцыятарам падзеі: "Сучасны стан беларускай мовы не вельмі добры, бо амаль ніхто не размаўляе на ёй. Мне стала неяк сумна ад гэтай думкі — і я вырашыў зрабіць такую акцыю з дапамогай студэнцкай рады Інстытута кіраўніцкіх кадраў. Яна будзе праводзіцца ў першы дзень кожнага месяца. І кожны раз будзе нешта новае: конкурс песень, вершаў і іншае. Заахвочванняў нейкіх асаблівых няма, акрамя падарункаў у конкурсах. Надалей мы плануем аб'ядноўвацца ў нашай ініцыятыве і з іншымі ВНУ: БНТУ, БГЭУ". На жаль, у жыцці Уладзіслаў не карыстаўся беларускай мовай, бо большасць ягоных сяброў рускамоўныя. "Але я хачу размаўляць па-беларуску, — сцвярджае будучы кіраўнік. — Сярод маіх сяброў ёсць толькі адзін-два чалавекі, якія штодзённа гавораць на роднай мове. Мы ж для гэтага і праводзім акцыю: каб беларуская мова была больш папулярнай. Той, хто варожа, з недаверам ставіцца да беларускага слова, мае шанц праз акцыю пазнаёміцца з нашай мовай і адчуць, што яна вельмі прыгожая і на ёй зусім не сорамна размаўляць. Хто ведае, можа, пасля гэтага яны зменяць сваю пазіцыю".

Ігар КАПЫЛОЎ, кандыдат філалагічных навук, вучоны сакратар Інстытута мовы і літаратуры імя Якуба Коласа і Янкі Купалы НАН Беларусі, лічыць акцыю выдатнай і цудоўнай. "Звычайна ў нас усё ідзе "зверху", а тут студэнты самі захацелі прыцягнуць увагу да стану беларускай мовы. Тым больш, у вядучай навучальнай установе краіны. Гэта вельмі важна, — упэўнены вучоны. — Моўны фон, так скажам, у Акадэміі ёсць: надпісы ўсе па-беларуску, дакументацыя і гэтак далей. Але іншая справа, што мала прадметаў выкладаюць на беларускай мове. У той жа час ствараецца шмат беларускамоўных падручнікаў па розных дысцыплінах. Па-беларуску выкладаецца гісторыя Беларусі, гісторыя Вялікай Айчыннай вайны, а вось астатнія прадметы — часцей па-руску. Студэнты да выкладання па-беларуску ставяцца добра: калі іх пытаеш, на якой мове весці заняткі, яны самі выбіраюць беларускую. Важна, каб быў яшчэ большы стымул для студэнтаў, каб не заканчвалася ўсё толькі заняткамі. На маю думку, калі хочаш займаць у Беларусі нейкую пасаду, ты павінен аднолькава валодаць і беларускай, і рускай мовамі".

Той жа думкі прытрымліваецца і студэнт 1 курса факультэта кіравання Кастусь Варанцоў. Ён карыстаецца беларускай мовай у штодзённым жыцці і займаецца яе папулярызацыяй. "Мне вельмі прыемна, калі хтосьці можа падтрымаць размову са мною па-беларуску. Для мяне галоўнае, каб кожны мог свабодна размаўляць на роднай мове, каб, калі да яго звяртаюцца па-беларуску, ён не адказваў па-руску. Але на гэта пакуль здольны толькі прыкладна адзін з дзесяці маіх суразмоўцаў", — хуценька падлічыў Кастусь. А потым расказаў цікавую гісторыю: "Сёння адзін з выкладчыкаў абяцаў пачытаць нам лекцыю на беларускай мове, але пасля сказаў, што не ведае беларускай. І прызнаўся, што яму вельмі сорамна". Большасць выкладчыкаў, хоць і разумее беларускую, звяртацца на ёй да студэнтаў не можа. Але Кастусь думае, што адукаваны чалавек павінен ведаць аднолькава добра і тую, і другую мову, калі ўжо абедзве яны дзяржаўныя. "А яшчэ трэба, каб усе перасталі ўспрымаць беларускую мову як "сялянскую", "калгасную" і гэтак далей. Мы — беларусы, і мы — адметныя. Пра гэта трэба памятаць. Тым жа, хто дрэнна ведае мову, раю пачытаць беларускую літаратуру, паслухаць цудоўную беларускую музыку. Наша мова жыве і будзе жыць заўсёды!"

Прыемна, што малады хлопец займае такую непарушную пазіцыю. Думаю, што словы Алены Анісім, намесніка старшыні Таварыства беларускай мовы імя Францішка Скарыны, старшыні Мінскай гарадской арганізацыі ТБМ, якую таксама запрасілі на імпрэзу, нададуць яшчэ больш бадзёрасці і такім, як Кастусь і Уладзіслаў, і тым, хто яшчэ не так прыязна ставіцца да беларускай мовы:

— Тыя маладыя людзі, якія арганізавалі гэтую акцыю, прадэманстравалі сваю грамадзянскую пазіцыю, узровень свядомасці. Яны засведчылі, што з'яўляюцца асобамі неардынарнымі. Я лічу, што менавіта з такіх студэнтаў выйдуць сапраўдныя кіраўнікі, бо яны ўмеюць бачыць маштабна і здольныя на ўчынкі, запатрабаваныя грамадствам.

Алена Анісім таксама разбіла ўсе забабоны наконт няздольнасці беларускай мовы забяспечыць зносіны ва ўсіх сферах жыцця: "Каб казаць, што мова распрацаваная ці не распрацаваная, трэба ёю карыстацца і штодзённа размаўляць. Тады знойдуцца і словы, і звароты адпаведныя, таму што мова тады натуральная, калі яна гучыць штодня і паўсюль. Толькі тады яна і развіваецца. Нельга развіць мову, калі яна будзе толькі ў падручніках і кнігах, бо кнігі старэюць, а жыццё наша рухаецца далей. Прыходзяць новыя рэаліі, з'явы, і трэба адпаведным чынам гэта адлюстраваць у мове. Мова — сродак камунікацыі. Калі няма камунікацыі, то і мова "заржавее".

Прыкладам здатнасці і дасканаласці беларускага слова можна лічыць тое, што ў студэнтаў учора англійская мова выкладалася праз беларускую, лекцыя эканамічнай тэорыі прайшла на роднай мове. І ўсе ўсё разумелі. "Я лічу, што трэба перавесці і ўсё справаводства на беларускую мову. І неабходна, каб чыноўнікі таксама размаўлялі па-беларуску. Тады і людзі пацягнуцца за іх прыкладам. Праз пяць гадоў я таксама буду чыноўнікам і буду размаўляць па-беларуску", — пераканаў мяне ў сваёй мэтанакіраванасці і прынцыповасці Уладзіслаў Шумскі. Спадзяюся, што такіх будзе яшчэ шмат. І калі-небудзь надыдзе той дзень, калі ўсе гэтыя маладыя кіраўнікі атрымаюць пасады і скарыстаюць іх у тым ліку і для таго, каб укараняць беларускую мову ў грамадстве.

Уладзіслаў КУЛЕЦКІ