Белорусский язык станет языком Евросоюза

Источник материала: 21.by

21 февраля вы всем мире отмечается День белорусского языка, учрежденный на 30-ой сессии ЮНЕСКО в ноябре 1999 года. Генассамблея ООН поддержала это решение и призвала государства-члены ООН способствовать защите и сохранению всех языков. Для Беларуси родной язык больше ,чем просто средство общения. Это краеугольный камень не только нашей национальной идентификации, но и государственной независимости. I няхай пасля стагоддзяў прыгону ў краiне пануе мова расейская, пераважная большасць беларусаў роднай лiчаць менавiта беларускую. А калi так, значыць, многiя з нас песцяць у душы надзею, што надыдзе час, калi не мы, дык нашыя дзецi ды ўнукi на поўны голас загавораць па-свойму ў школе i на працы, дзiцячым садку i ў адмiнiстрацыi прэзiдэнта. I не пачуюць у адказ абуранае "Разгаварывайце на нармальнам языке". Ды не патрапяць за краты за "брудную лаянку". Прагноз экспертаў: беларуская стане мовай Еўразвязу Паводле ацэнак ЮНЭСКА, палова з 6 000 iсных сёння моваў свету у найблiжэйшым часе могуць страцiць апошнiх носбiтаў. Якi лёс чакае беларускую мову праз 50 гадоў? Уладзiмiр АРЛОЎ, пiсьменнiк, гiсторык: — Думаю, што праз 50 гадоў беларуская мова будзе адзiнай дзяржаўнай мовай у Беларусi i адначасова адной з моваў Еўразвязу. Беларусь абавязкова вернецца ў Еўропу, адкуль расейскiя войскi гвалтоўна вырвалi яе напрыканцы 18 стагоддзя. Хоць, безумоўна, улiчваючы гiстарычны шлях нашай дзяржавы i нацыi, я ўсведамляю, што Беларусь нiколi не будзе моналiнгвiстычнай краiнай, гэтаксама, як не будзе монаканфесiйнай. Але i без беларускай мовы i культуры мы страцiм дзяржаўнасць. Што да прагнозаў пра знiкненне i смерць беларускай мовы, дык яны гучаць ужо некалькi стагоддзяў. Але нягледзячы на самыя неспрыяльныя ўмовы iснавання ў царскай i савецкай iмперыях, наша мова выжывала, знаходзiла свае нiшы, сутарэннi, лабiрiнты. I як толькi сiтуацыя рабiлiся больш спрыяльный, на ёй пачыналi гаварыць нават генералы беларускага войска, як тое было на пачатку 1990-х. Таму наперад я гляджу са стрыманым, але аптымiзмам. Калi б яго не было, я даўно б кiнуў пiсаць свае кнiгi i заняўся б нечым iншым. Пятро ВАСЮЧЭНКА, лiтаратурны крытык, загадчык кафедры беларускай мовы i лiтаратуры Мiнскага дзяржаўнага лiнгвiстычнага ўнiверсiтэту: — Не бачу прычынаў прадказваць смерць беларускай мовы, бо беларусы не унiкумы ў гэтым моўным сусвеце. Сёння на планеце больш за 5 000 моў, з якiх толькi каля 200 маюць сваё пiсьмо. Менавiта наяўнасць уласнага пiсьма i тысячагадовай лiтаратуры, як у нас, — гарантыя таго, што ў постглабалiзаваным грамадстве мова захаваецца. Яўрэi, якiя дзякуючы пiсьмовым крынiцам рэстаўравалi iўрыт, гэта ўжо даказалi. Ёсць прагнозы, што ўсе нацыянальныя мовы сальюцца ў адну унiверсальную. Дык такая мова мiжнацыянальных зносiнаў ужо ёсць. Гэта ангельская з усiмi яе дыялектамi. Але гэта зусiм не замiнае развiццю астатнiх. Каб мовы не знiкалi, аб гэтым клапоцяцца нацыi. Найбольш у свеце пра сваю мову дбае Францыя, ладзячы паўсюль фестывалi франкафанii. Мяркую, гэта норма, да якой усе народы прыйдуць значна раней, чым праз 50 гадоў. Аляксандр ШАБЛОЎСКI, кандыдат фiлалагiчных навук, старэйшы навуковы супрацоўнiк Iнстытуту мовы i лiтаратуры iмя Якуба Коласа i Янкi Купалы НАН Беларусi: — Беларуская будзе мовай iнтэлiгенцыi, навукi i высокай лiтаратуры. Упэўнены, ёй прыйдзецца пераадолець нямала перашкодаў. Верагодна, яна не стане мiжнароднай. Але як дыялектолаг, якi рэгулярна бывае ў вёсках, я бачу, што сiтуацыя сёння не такая страшная, як яе малююць. Сутнасць праблемы ў тым, што развiццё нацыянальнай мовы, культуры — гэта цалкам натуральныя працэсы. Iх важна падтрымлiваць, але нельга прыспешваць. Таму перакананы: 50 гадоў нам хопiць, каб канчаткова адрадзiць родную мову. Лiчбы ў тэму Паводле вынiкаў апошняга апытання, зладжанага ў вераснi 2007-га незалежнымi сацыёлагамi пры садзейнiчаннi групы прафесара Манаева (удзельнiчала 1514 человек), 57,4% беларусаў паслугоўваюцца ў штодзёным жыццi расейскай мовай, 4,3% — беларускай, 14,6% — расейскай i беларускай, 22,5% размаўляюць на "трасянцы", 0,5% — на замежных мовах. Яшчэ 0,7% рэспандэнтаў адмовiлiся адказваць на пытаннi. Майдан