Сонейка на клумбеСонейка на клумбе Календула лекавая (у народзе яе называюць наготкi) — рыжая прыгажуня з кветкавых клумбаў — валодае цудадзейнай гаючай сiлай. З даўнiх часоў з яе дапамогай залечвалi раны, пазбаўлялiся ад гнойных запаленняў, падтрымлiвалi хворае сэрца. Наготкi нясуць у сабе комплекс бiялагiчна актыўных рэчываў. Кветкi календулы змяшчаюць эфiрны алей, сапанiны, карацiноiды (яны i надаюць раслiне яркую афарбоўку), смалiстыя, горкiя i дубiльныя рэчывы, ксантафiлы, флаваноiды. Таксама варта адзначыць наяўнасць у iх ферментаў i арганiчных кiслот (яблычная, салiцылавая). Прэпараты календулы заспакойваюць цэнтральную нервовую сiстэму, знiжаюць рэфлекторную ўзбуджальнасць, змяншаюць артэрыяльны цiск, валодаюць бактэрыцыднымi ўласцiвасцямi ў дачыненнi да шэрагу ўзбуджальнiкаў, асаблiва стафiлакокаў i стрэптакокаў. Наготкi прымяняюць пры язве страўнiка i дванаццацiперснай кiшкi, гастрытах, захворваннях печанi i жоўцевых шляхоў, пры захворваннях сэрца, якiя суправаджаюцца парушэннем рытму, пры гiпертанii, у клiмактэрычны перыяд. Настойка, настой, мазь з календулы выкарыстоўваюцца для лячэння гнойных ранаў,
фурункулаў, язваў, апёкаў, пры запаленчых захворваннях поласцi рота, глоткi.
Збiраюць кошыкi наготак без кветаножак у перыяд амаль поўнага раскрыцця кветак. Сушаць сыравiну ў памяшканнi, якое добра праветрываецца, або пад навесам, у ценi. R Пры арытмii сардэчнай: 2 ч. лыжкi сухiх суквеццяў залiце 2 шк. кiпеню, настойвайце на працягу гадзiны, працадзiце. Прымайце па 1/2 шклянкi 4 разы на дзень. R Пры гiпертанii: настойвайце кветкi календулы на гарэлцы на працягу тыдня, узяўшы iх у суадносiнах 20:100. Прымайце па 20—30 кропляў 3 разы на дзень. (Прыём настойкi пазбаўляе ад галаўнога болю, паляпшае сон, павышае працаздольнасць.) R Пры клiмаксе: 20 г кветак наготак залiце 1/2 шклянкi гарэлкi, настойвайце 7 дзён у цёмным месцы. Прымайце па 40—50 кропляў, разведзеных у 1/3 шклянкi вады, 3 разы на дзень да яды. Асаблiва настойка карысная пры павышэннi цiску падчас клiмаксу. R Пры халецыстыце, дыскiнезii жоўцевых шляхоў эфектыўны чай з кветак календулы, якi гатуецца наступным чынам: 1—2 ч. лыжкi высушаных кветак залiце 1 шклянкай кiпеню i настойвайце 10 хвiлiн. Працадзiце i пiце цёплым 2—3 разы на дзень. (Дарэчы, такi чай карысны як пры клiмактэрычным, так i пры перадменструальным сiндроме.) R Для лячэння трэшчын скуры i герпесу прымяняецца 10-працэнтны настой кветкавых кошыкаў на алiўкавым алеi. Спiртавой жа настойкай (1 ч. лыжка настойкi на шклянку гатаванай вады) лечаць тлустую себарэю, экзэмы, гнайнiковыя захворваннi; палошчуць гэтым растворам горла пры стаматыце, гiнгiвiце, парадантозе, танзiлiце i ангiне. Такi ж раствор выкарыстоўваюць пры трэшчынах задняга праходу, практыце для ванначак i мiкраклiзмаў. Раствор двайной канцэнтрацыi (1 ч. лыжка настойкi на паўшклянкi гатаванай вады) прымяняюць для кампрэсаў i прымочак пры вочных хваробах (блефарыце, кан'юнктывiце, ячменi). R Пры грыбковых захворваннях ног: 2 ст. лыжкi кветак календулы залiце 0,5 л крутога кiпеню i дадайце ў нажную ванначку. Падрыхтавала
|