Малой радзімы песняры. Вядомая паэтка са Смаргоні прадставіла сваю творчасць на фестывалі ў Эдынбургу. 21.by

Малой радзімы песняры. Вядомая паэтка са Смаргоні прадставіла сваю творчасць на фестывалі ў Эдынбургу

18.09.2018 — Новости Культуры |  
Размер текста:
A
A
A

Источник материала:

Што (ці хто) можа звязваць Смаргонь з міжнародным кніжным фестывалем у Эдынбургу? Фестываль - адзін з самых вялікіх у свеце, ладзіцца з 1983 года, але літаратары з Беларусі ніколі не прадстаўлялі там сваю творчасць. І хіба можна было ўявіць, што першым беларусам стане чалавек са Смаргоні? Таццяна Скарынкіна прызнаецца, што падобныя думкі не наведвалі яе галаву.

эдинбург.jpg

Місія выканальная

фотосессия.jpg

Тым не менш падзея адбылася. Напярэдадні амбасадар Вялікабрытаніі ў Беларусі Фіона Гіб у сваім відэазвароце адзначыла: “Мне прыемна расказаць, што ў гэтым годзе ўпершыню на фестываль у Эдынбург прыедзе ўдзельніца з Беларусі. Вядомая паэтка і эсэістка Таня Скарынкіна, чыя кніга “Шмат Чэслава Мілаша, крыху Элвіса Прэслі” была перакладзена на англійскую мову, і яе прэзентацыя адбудзецца падчас фестывалю.

Гэта зборнік эсэ пра жыццё ў беларускім мястэчку каля літоўскай мяжы пранізаны думкамі пра сусветную літаратуру. Як шатландка, якая моцна ганарыцца фестывалем у Эдынбургу, як амбасадар у вашай цудоўнай краіне, цешуся, што Беларусь будзе такім чынам прадстаўлена на мерапрыемстве.

Я жадаю Тані добра правесці час на фестывалі і спадзяюся, што прэзентацыя яе кнігі распаліць і надалей апетыт да перакладу твораў беларускіх пісьменнікаў як сучасных, так і класікаў”.

Вось такую няпростую місію ўсклала на нашу зямлячку амбасадар…

Кампазітар, пісьменнік, пазаштатны аглядальнік газеты “СБ. Беларусь Сегодня” Юлія Андрэева не стрымала эмоцый і ў “Фэйсбуку” пракаментавала навіну: “За апошнія дні было шмат падстаў пераканацца, што так званая “правінцыя” шмат у чым абганяе сталіцу. Вось вам яшчэ адзін прыгожы і яркі прыклад, які мне асабліва па сэрцы хаця б таму, што Смаргонь – горад для мяне неабыякавы”.

Ад паэзіі да прозы

Той, хто цікавіцца літаратурай, даволі даўно ведаюць Таццяну як паэтку. Вершы яна пачала пісаць яшчэ ў дзяцінстве. У яе літаратурнай скарбонцы – тры выдадзеныя зборнікі паэзіі. Друкавалася ў інтэрнэце і ў папяровых часопісах Беларусі, Расіі, Германіі, Украіны, Чэхіі, Польшчы, ЗША. Асобна перакладаліся на беларускую, украінскую, грузінскую, італьянскую мовы, іўрыт.

“Быть может, … Фебовы, презрев угрозы, Унижусь до смиренной прозы”, - дапусціў такую думку Пушкін і неўзабаве стварыў свае цудоўныя эпічныя творы. Нешта падобнае адбылося і з нашай творчай зямлячкай.

Аказалася, ад паэзіі да прозы – рукой падаць. Пачалося ўсё з напісання аповеду пра Смаргонь магічную – гэта быў своеасаблівы заказ аднаго сталічнага выдання.  Пазней калегі па пяру Альгерд Бахарэвіч і Юля Цімафеева падтрымалі Таццяну: параілі і далей запісваць гісторыі мясцовых людзей і ствараць на іх аснове свае непаўторныя творы.

Доўгі час аўтарка сама не магла вызначыць жанр, у якім піша. Называла свае празаічныя творы дакументальна-мастацкай прозай. Вядомы беларускі філосаф і пісьменнік, уладальнік прэміі “Залатая літара”, Валянцін Акудовіч распазнаў у іх “эсэ”. Гэты жанр, на думку мэтра, быў падзабыты, але апошнім часам стаў набіраць папулярнасць у беларускіх пісьменнікаў, і Таццяна Скарынкіна – адна з тых, хто паспяхова працуе ў гэтым кірунку.

1 вокладка-dlia-fb-2.jpg

Трыумф пачынаючага празаіка

Аднойчы выдавец Ігар Логвінаў прапанаваў пісьменніцы сабраць эсэ пад адну вокладку. Кніга пабачыла свет у 2015 годзе. Неўзабаве яе намінавалі на літаратурную прэмію Ежы Гедройца: раз у год на Беларусі для ўдзелу ў конкурсе адбіраюцца лепшыя новавыдадзеныя кнігі прозы на беларускай мове, спачатку вызначаецца доўгі спіс кніг (прыкладна 12 - 14), пасля кароткі (толькі 6). Кніга пісьменніцы са Смаргоні апынулася спачатку ў доўгім, а пасля ў кароткім спісе. Для пачынаючага празаіка – гэта трыумф.

- Безумоўна, я была ўсцешана тым, што мая кніга трапіла ў доўгі спіс, - прызнаецца Таццяна. - Пра кароткі я і не марыла. Па праўдзе кажучы, не надавала я сваім эсэ ні значэння, ні вагі…

Свой погляд на творы Тані Скарынкінай выказаў і былы рэдактар газеты “Светлы шлях” Іван Лазута: “Сцішнай радасцю і рамантычна-светлым смуткам уражлівай душы аўтара прасякнуты гэтыя абразкі-эсэ, што надае ім паэтычную мілагучнасць і філасофскі роздум пра час і жыццё, пра чалавека і вечныя каштоўнасці.

Мастацка-вобразнае ўяўленне таго, што не было, арганічна спалучаецца тут з будзённымі фрагментамі рэальнага жыцця і падаецца чытачу жывой, прыгожай народнай мовай”.

З-за таго, што кніга трапіла ў кароткі спіс прэміі Ежы Гедройца, яе пачалі прэзентаваць на кніжных кірмашах. У 2016 годзе з ёй     Таццяна ездзіла на кірмаш у Варшаву. У Франкфурце кніга пабывала самастойна, без аўтара. Спецыяльна для франкфурцкага кірмашу яе асобныя часткі былі перакладзеныя на англійскую мову. Пазнаёміўшыся з імі, пісьменніца і выдавец з Шатландыі Джын Фіндлі прапанавала перакласці кнігу цалкам і выдаць яе ў сябе на радзіме. Ганарар для перакладчыка знайшоўся незвычайным чынам: кніга выйграла перакладчыцкі конкурс у Лондане. Прэміі хапіла, каб заплаціць Джыму Дзінглі за якасны пераклад. У жніўні зборнік эсэ на англійскай мове апынуўся на кніжным фестывалі ў Эдынбургу.

Дарэчы, напярэдадні імпрэзы, вядомы пісьменнік і крытык Алан Тэйлар, які рэдка піша хвалебныя водгукі, выказаў шмат добрых слоў у адрас беларускай аўтаркі.

На прэзентацыю ў Эдынбургу

сабралася шмат людзей. Сярод іх былі і нашы зямлячкі – жанчыны родам з Вілейкі і Барысава, якія даўно жывуць і працуюць у Шатландыі. “Чэслаў Мілаш” на вокладцы прыцягнуў увагу палякаў. Мясцовыя жыхары таксама актыўна цікавіліся асобай аўтара і кнігай. Аўтограф-сесія і фотасесія прымусілі пісьменніцу адчуць сябе ў Шатландыі літаратурнай “зоркай”.

эдинбург1.jpg

Нязорная “зорка”

перед презентпцией.jpg

Я задала аўтарцы некалькі пытанняў, якія тычыліся літаратуры.

- Вершы і проза ствараюцца па-рознаму?

- Безумоўна. Вершы пішуцца незалежна ад майго жадання. Яны мяне кантралююць і ствараюцца, калі ім гэтага захочацца. У любы час сутак, нават у сне. А прозу я кантралюю сама і пішу, калі мне гэтага хочацца… Паэзія – самае важнае ў маім жыцці, таму ў нейкай ступені мне нават прыкра, што большую вядомасць мне прынеслі ўсё ж празаічныя творы.

- Ці прымушае літаратурны поспех ставіцца да далейшай працы больш дасканала і сур’ёзна?

- Я пішу заўсёды з апошніх сіл. Што б ні стварала – вершы, эсэ... Вельмі цаню слова пісьменніцкае.

- Нядаўна прачытала інтэрв’ю з расійскім спеваком Леанідам Агуціным, які зазначыў: “Кажуць, што карысна з нябёс на зямлю сябе апускаць. Але і наадварот – таксама. Часам”. Што ты думаеш на гэты конт?

- Калі ты сам сябе падымаеш, то нічога добрага з гэтага не атрымліваецца. А калі нейкая сіла падобнае робіць, то ты гэтага і не адчуваеш.

- Сціплая ты натура, Таня Скарынкіна, - так і хацелася вымавіць у адказ, але пытанне маё было іншым. - Значыць галавакружэння ад поспеху ты не адчуваеш?

- Калі б кніга выйшла, напрыклад, сёння, а заўтра я б прачнулася знакамітай, можа, тады галава б і закруцілася. А так… Усе падзеі, звязаныя з ёй, адбываліся павольна, паступова. І не выклікалі асаблівых эмоцый. Наогул, я заўважыла, што ўсе дзіўныя рэчы не так моцна здзіўляюць, калі адбываюцца менавіта з табой. Асабіста маё адчуванне ад таго, што адбываецца, нагадвае смерч: я сяджу ў эпіцэнтры падзеі, там ціха, а вакол – усё круціцца. Унутры наадварот - спакойна і паветра празрыстае…

- І кароны на галаве няма?

- Ніякай кароны. І крылы залатыя за плячыма не растуць.

Галіна АНТОНОВА.

Фота з архіва Таццяны СКАРЫНКІНАЙ.

 

 
 
Чтобы разместить новость на сайте или в блоге скопируйте код:
На вашем ресурсе это будет выглядеть так
Што (ці хто) можа звязваць Смаргонь з міжнародным кніжным фестывалем у Эдынбургу? Фестываль - адзін з самых вялікіх у свеце, ладзіцца з 1983 года, але літаратары з...
 
 
 

РЕКЛАМА

Архив (Новости Культуры)

РЕКЛАМА


Яндекс.Метрика