Дамашняе заданне

Источник материала:

Як зрабіць кошт жылля больш прывабным і “пад'ёмным”?Адны беларусы разлічваюць пабудаваць кватэру з выкарыстаннем ільготнага крэдыту, іншыя выбіраюць долевае жыллё ці ўзводзяць індывідуальны дом. Нягледзячы на зроблены выбар, усіх аб'ядноўвае адно і тое ж: імкненне атрымаць квадратны метр па мінімальна магчымай цане. На чым у далейшым можна сэканоміць, каб зрабіць наваселле больш даступным?

Кадравы фактар

— На пачатак мая сярэдняя цана квадратнага метра з улікам выдаткаў на інжынерныя сеткі ў шматпавярховым доме была каля 6,2 мільёна рублёў, у індывідуальным — 4,6 мільёна, а год таму — адпаведна 3 мільёны і 2,3 мільёна, — канстатуе намеснік старшыні Пружанскага райвыканкама Сяргей Гук.
Для Пружаншчыны, ды іншых аграрных па профілю раёнаў, адзначае Сяргей Гук, жыллё, напэўна, можна лічыць найважнейшым інструментам замацавання маладых кадраў і прыцягнення новых дасведчаных спецыялістаў.

— Пабудавалі ў нас Лядовы палац, — прыводзіць ён прыклад. — Чым прывабіць трэнера па хакею з Мінска ці Брэста? Кватэрай! Як затрымаць маладых медыкаў? Таксама жыллём.

Таму даступнасць кошту ільготнага і камерцыйнага жылля — гэта праблема не канкрэтных людзей, а фактар развіцця рэгіёна.

Адзін метр за месяц

На падставе даных Дзяржкамітэта па маёмасці ў Белстаце адзначаюць, што сёлета ў першым квартале сярэдні кошт квадратнага метра на першасным рынку жылля склаў у залежнасці ад колькасці пакояў у кватэры ад 7,2 да 8,1 мільёна рублёў. У параўнанні з леташнім першым кварталам цэны падраслі прыкладна ў 2,5 раза. Праўда, асноўны прырост, выкліканы рэзкай дэвальвацыяй і высокай інфляцыяй, прыйшоўся на мінулы год. Сёлета ж цэны змяняюцца нямнога. У цэлым за бягучы год, як прагназуюць эксперты, кошт “квадрата” можа вырасці на ўзровень інфляцыі, які прагназуецца не больш за 22 працэнты.

Каб захаваць “пад’ёмнасць” жылля, у праекце канцэпцыі жыллёвай палітыкі прадугледжана кампенсацыйная мера: кошт аднаго квадратнага метра неабходна ўраўнаважваць з памерам сярэднямесячнага заробку.

Між тым апошнім часам жыллё становіцца больш даступным і за кошт зніжэння ільготных і камерцыйных жыллёвых крэдытаў у выніку памяншэння ўзроўню стаўкі рэфінансавання. Толькі дзякуючы гэтаму камерцыйныя крэдыты патаннелі прыкладна на 10 працэнтных пунктаў. Для крэдытаатрымальнікаў гэта — мільёны рублёў эканоміі.

Гмахавая пераплата

— Кошт жылля ў значнай ступені залежыць ад тэрміну будаўніцтва, — вызначае міністр архітэктуры і будаўніцтва Беларусі Анатоль Нічкасаў адзін з рэзерваў зніжэння сабекошту. Калі прытрымлівацца плана, выкарыстоўваць новыя матэрыялы і канструкцыі, сабекошт для навасёлаў будзе больш прывабным.

Яшчэ адзін кірунак работы — зніжэнне імпартаёмістасці будаўніцтва. Ёсць пэўныя рэзервы эканоміі і ў сферы камерцыйнага будаўніцтва.

— Прыватных забудоўшчыкаў у сферу буйнапанэльнага домабудаўніцтва не пускаюць, — адзначае старшыня назіральнага савета ААТ “10 УНР-інвест” Васіль Усцінчык. — Таму мы мусім узводзіць больш дарагое жыллё.

Да таго ж, па яго словах, прыватнікаў з-за дэфіцыту свабодных пляцовак абавязваюць будаваць “свечкі” вышынёй да 25 паверхаў. Між тым кошт “квадрата” ў такім гмаху выходзіць прыкладна на 200 долараў большы, чым у доме вышынёй не больш за 10 паверхаў. На 20—30 працэнтаў кошт можа вырасці і ў тым выпадку, калі забудоўшчыку даводзіцца ўзводзіць дом не на чыстай пляцоўцы, а праводзіць папярэдні знос ранейшых аб’ектаў, перакладваць інжынерныя камунікацыі.

Не “рэзаць” па жывым

Зніжаць сабекошт жылля, безумоўна, вельмі важна. Аднак “рэзаць па жывым”, як лічаць эксперты, не трэба.

— Каля паловы ў сабекошце жылля — гэта прама ці ўскосна закладзеныя падаткі, — адзначае старшыня сходу акцыянераў СТАА “Арэса-сэрвіс” Сяргей Каранькоў. — Рэзка паменшыць кошт — значыць абмежаваць магчымасці бюджэту ў рэалізацыі сацыяльных і эканамічных дзяржпраграм.

Дырэктыўна памяншаць кошт нельга, перакананы ён. Інакш прыйдзецца зніжаць заробак будаўнікам і страціць высокакваліфікаваных спецыялістаў. Трэба, заклікае ён, ствараць свабодную канкурэнцыю, каб і дзяржаўныя арганізацыі, і незалежныя кампаніі будавалі больш жылля, чым цяпер. Павялічыцца аб’ём прапановы — цэны пойдуць уніз.

Некаторыя эксперты прапануюць пайсці па шляху манетызацыі ільгот: больш сродкаў накіроўваць не на павелічэнне ільготнага крэдытавання, а на павышэнне заробкаў.

Мясцовая эканомія

Між тым у Пружанскім раёне ўжо цяпер шукаюць мясцовыя рэзервы для зніжэння сабекошту квадратнага метра.

— Мы здаём кватэры без унутранай аддзелкі, — называе намеснік старшыні райвыканкама Сяргей Гук адзін з варыянтаў эканоміі.

Акрамя таго, будаўнікі цяпер выконваюць толькі базавыя работы па добраўпарадкаванні прылеглай да шматкватэрнай новабудоўлі тэрыторыі. Асноўную нагрузку бярэ на сябе кааператыў, для якога з-за асаблівасцей падаткаабкладання гэта выходзіць больш танна.

Яшчэ адзін рэзерв ёсць у сферы індывідуальнага жыллёвага будаўніцтва. У праекце канцэпцыі жыллёвай палітыкі прадугледжваецца, што асноўная нагрузка па стварэнні інжынерна-транспартных сетак ускладаецца на абласны і раённы бюджэты. Але іх магчымасці вельмі абмежаваныя. Між тым такія выдаткі могуць складаць да 10 працэнтаў сабекошту індывідуальнага жылля. У такой сітуацыі, прапануе Сяргей Гук, павялічыць уклад у развіццё інфраструктуры маглі б, напрыклад, арганізацыі канцэрна “Белэнерга”, якія займаюцца электразабеспячэннем. Такія інвестыцыі яны маглі б акупіць дзякуючы пашырэнню абаненцкай базы.

Праз некалькі гадоў, як прадугледжваецца праектам канцэпцыі жыллёвай палітыкі, доля індывідуальнага жылля ў агульным аб’ёме новабудоўляў павінна вырасці з цяперашніх 30 працэнтаў да 50. Таму вырашэнне пытання з фінансаваннем інфраструктуры будзе важным для кожнага другога навасёла ў нашай краіне.

У тэму Сярэдні кошт квадратнага метра ў розных рэгіёнах Беларусі можа адрознівацца ў пяць разоў Сярод рэгіёнаў краіны самыя дарагія кватэры — у Мінску. Сярэдняя цана з улікам першаснага і другаснага рынка жылля сталіцы ў красавіку бягучага года, па падліках спецыялістаў інфармацыйнага рэсурса, — 11,4 мільёна рублёў. Другое месца сярод вялікіх гарадоў заняў Брэст, дзе за “квадрат” прасілі 10,6 мільёна. На трэцім месцы — Заслаўе, дзе набліжанасць да сталіцы падштурхнула сярэднюю цану да 8,5 мільёна рублёў. Самым жа “танным” абласным горадам стаў Віцебск, дзе за квадратны метр у красавіку прасілі ў сярэднім па 5,6 мільёна за квадратны метр. Аднак калі паехаць у невялікі горад, можна знайсці яшчэ больш нізкія цэны. Напрыклад, у Добрушы, як сцвярджаюць аўтары даследавання, “квадрат” можна набыць менш чым за два мільёны рублёў. Сярод адносна недарагіх гарадоў для наваселляў таксама ёсць Браслаў, Лепель, Хойнікі.