Главная
Гороскопы
Напярэдадні Дня Перамогі ў рэдакцыю “раёнкі” завітаў наш актыўны аўтар, ураджэнец вёскі Асмолава, які зараз жыве ва ўкраінскім Харкаве, — палкоўнік у адстаўцы Міхаіл Плакса. Ён прынёс сваю чарговую даследчую работу: брашуру-буклет “Захаваем Памяць і Славу пра ўраджэнцаў вёскі Асмолава, якія загінулі на франтах Вялікай Айчыннай вайны 1941 — 1945 гг.” У ёй расказваецца пра франтавыя шляхі-дарогі яго аднавяскоўцаў, пра абставіны іх гібелі.
Ваяваць з фашыстамі з Асмолава пайшло каля 80-і мужчын. 14 з іх дамоў не вярнуліся, загінулі ў жорсткіх баях, засталіся ляжаць у зямлі іншых краін Еўропы, якія вызвалялі ад гітлераўскіх акупантаў. Землякі памятаюць пра стойкасць і мужнасць, вернасць абавязку і воінскай прысязе. На дадзены момант вядомы месцы васьмі пахаванняў, дзе ляжыць прах асмолаўскіх салдат. На двух з іх — у Трэптаў-парку ў Берліне і населеным пункце Зеефельд (зямля Брандэнбург, раён Бернау) Міхаіл Плакса пабываў і ўсклаў кветкі. Нізкі паклон воінам, хто цаной свайго жыцця адстаяў мір.
Брашуру-буклет аўтар прысвяціў 75-й гадавіне вызвалення Беларусі ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў і 74-й гадавіне Перамогі савецкага народа ў Вялікай Айчыннай вайне.
Ён падарыў брашуру родным тых, пра каго яна апавядае: іх сёстрам, брату, нявесткам, пляменнікам, унукам і ўнучатым пляменнікам. Пражываюць яны ў розных мясцінах: у Асмолаве і Лані, Нясві-жы і Барысаве, Мінску і Харкаве, а таксама расійскім горадзе Волжскі Валгаградскай вобласці. Самыя блізкія людзі загінуўшых — дачка чырвонаармейца Міхаіла Іосіфавіча Плакса Сцепаніда Міхайлаўна Базылька з Асмолава і сын Пятра Георгіевіча Дзецкага Сямён Пятровіч Дзецкі з Мінска. Выданне таксама прэзентавана Ланскай сярэдняй школе і Лан-скай сельскай бібліятэцы, Нясвіж-скай цэнтральнай раённай бібліятэцы імя Паўлюка Пранузы і Нясвіжскаму гісторыка-краязнаўчаму музею.
Брашура даволі змястоўная, дае нам багатую інфармацыю, прыгожа ілюстравана. Адкрывае яе выява помніка Перамогі на аднайменнай плошчы ў Мінску і “Рэквіем” Роберта Раждзественскага.
“Люди!
Покуда сердца стучатся, —
Помните!
Какою ценою завоевано
счастье, —
Пожалуйста,
Помните!”
Фотаздымкі франтавікоў, карты ваенных плацдармаў, дзе землякі ваявалі і загінулі ці прапалі без вестак, фотаздымкі месцаў пахаванняў на чужыне і хат, адкуль пайшлі на вайну і дзе кожны дзень чакалі вестачку з фронту бацькі, жонкі, дзеці. У агульную канву ўмела ўплецены вершы і песні на ваенную тэматыку.
…Пакідаючы рэдакцыю, наш госць сказаў на развітанне:
— Магчыма, пабуду і ў Прыбалтыцы. Там, у Латвіі, пахаваны Міхаіл Іосіфавіч Плакса, мой родны дзядзька.
Свой план ён ажыццявіў. Ужо 10 мая паведаміў:
— Я быў у Рызе, наведаў магілы сваіх аднавяскоўцаў: Міхаіла Іосіфавіча і Івана Кандратавіча Плакса. Першы загінуў 27 сакавіка, другі — 30 сакавіка 1945 года. Паміж месцамі іх пахавання адлегласць у 22 кіламетры. І што трэба адзначыць — магілы прыбраныя, дагледжаныя. Значыць, людзі і там, як і мы, шануюць памяць пра салдат, што пазбавілі свет ад фашызму. Я ўзяў з магіл па жменьцы зямлі і прывёз яе на магілы абе-дзвюх жонак франтавікоў, а таксама паклаў да памятнай пліты ў аграгарадку Лань падчас мітынгу, прысвечанаму Дню Перамогі.
Пра воінаў, якім прысвяціў сваё выданне Міхаіл Плакса, раскажам і мы. Сачыце за публікацыямі “раёнкі”.
Тамара ПРАЛЬ-ГУЛЬ