І летам вёска ажыла...

Источник материала:

Недзе там, у горадзе, засталіся і камп’ютар, і інтэрнэт, і тэлевізар з сотняй спадарожнікавых каналаў. І вяртацца да ўсіх гэтых выгод цывілізацыі, сказаць па шчырасці, летам зусім не хочацца. Бо тут, у вёсцы Сакалы, што ў Вілейскім раёне, усяго ў 70-ці кіламетрах ад сталіцы, дзе нават мабільны тэлефон працуе “месцамі”, усё падаецца больш натуральным.
Прывабнасць гэтага месца адчувае, пэўна, кожны, хто сюды трапляе. Прыкладам, Валянціна і Мікалай Пратасені прыехалі сюды ў 80-х. І засталіся тут назаўсёды як дачнікі. Моцна прыкіпелі душой да Сакалоў. Былая выкладчыца Беларускага нацыянальнага тэхнічнага ўніверсітэта, дацэнт матэматыкі Валянціна Пратасеня пасябравала з мясцовымі жыхаркамі. І склала гісторыю вёскі — цэлую главу сваёй кнігі ўспамінаў “За ўсё ўдзячна лёсу” прысвяціла гэтаму цудоўнаму месцу. “У 20-я тут пасяліліся тры зводныя браты, адзін па прозвішчы Кажура, два — Ляшкі, — расказвае Валянціна Андрэеўна. — Па ўспамінах мясцовых жыхарак, жыццё ў Сакалах было насычанае. Здавалася б, усяго сем хат, а колькі ў іх расло дзяцей!” Сталелі, выходзілі замуж і з’язджалі дзяўчаты — у суседнія вёскі Студзянец, Казлы, Шыпкі, а таксама ў Маладзечна, Полацк, Бабруйск. Тым не менш у 60-70-х, расказваюць, па Сакалах бегалі двое дзяцей Кажураў і аж сямёра Ляшкоў. Дарэчы, Ляшкоў, дарослых і дзяцей, было так многа, што і вёску паміж сабой называлі Ляшкі. Здавалася, ёсць у вёскі будучыня, ды потым маладыя ўсе з’ехалі, бацькі іх не ўтрымалі…
У 90-х гадах у Сакалах з мясцовых заставаліся Надзея Кажура і Рэгіна Ляшок. І ў зімнія вечары сагравала іх, бадай, толькі святло ў вокнах адна адной ды клопат сыноў, якія кожны тыдзень наведвалі матуль. У 2002-м Надзея Пятроўна Кажура пераехала бліжэй да дзяцей і ўнукаў, і ў Сакалах жыве толькі бабуля Рэня, якой 76 год. На маё пытанне, ці не страшна адной, яна з усмешкай адказвае: “Я прывыкла”.
Вядома, сёння гараджане праяўляюць цікавасць да пакінутых вёсак і хутароў, стала папулярным адпачываць у аграсядзібах. Старшыня праўлення грамадскай арганізацыі “Апачынак у вёсцы” Валерыя Кліцунова ўпэўнена: ёсць сэнс падтрымліваць жыццё і ў малых населеных пунктах. “Нашы продкі, вядома ж, выбіралі для жыцця прыгожыя мясціны, багатыя добрай энергетыкай, — лічыць Валерыя Кліцунова. — Дык чаму ж яе не захаваць?” Разам з замежнымі партнёрамі грамадскае аб’яднанне “Адпачынак у вёсцы” ўжо распрацоўвае турпраекты па адраджэнні пакінутых вёсак, а таксама родавых сядзіб у Брэсцкай вобласці. “Адраджэнне вёсак — ці не самы важны праект на сённяшні дзень у агратурызме”, — упэўнена В. Кліцунова.
Вось і ў Сакалы паехалі новыя людзі. Адчуўшы патрэбу гараджан у вясковым адпачынку, ураджэнец вёскі Сяргей Ляшок заняўся так званым зялёным турызмам, калі чалавек застаецца амаль што сам-насам з прыродай. Адрамантаваў хату, якая засталася ад бацькі, пабудаваў лазню, стварыў спартыўную пляцоўку для гульні ў валейбол і баскетбол. І вёска зноў ажыла. Сюды прыязджаюць сем’і з дзецьмі, збіраюцца кампаніі сяброў, бываюць нават госці з Расіі.
А цяпер у Сакалах будуецца новая хата — у яе збіраецца пераязджаць маладая сям’я з суседніх Шыпкоў. Яшчэ ў некалькіх дамах летам жывуць мінчане-дачнікі. “Калі гаварыць пра адраджэнне Сакалоў, — разважае Валянціна Пратасеня, — то дзякуючы дачнікам, а цяпер яшчэ і турыстам з карты краіны не знікла вёска. Яе біяграфія яшчэ, спадзяюся, падоўжыцца…”

Кацярына Мядзведская