"Наша мама ідзе замуж..."

Источник материала:

Што было, тое было: дзве калінкі ў Аўцюках сустрэліся — самотныя-самотныя. "Ну са мной, — кажа адна, — дык усё зразумела: пяць дачок і ніводнага зяця. А ты чаго нос павесіла?" "Дык у мяне ж таксама бяда: адна дачушка, але зяць... ужо пяты".

Думаеце, гэта анекдот? Не. Гэта, можна сказаць... эпіграф — да чарговага агляду конкурснай пошты. Бо ў ёй, як у доме Аблонскіх, змяшалася ўсё. У тым ліку і адказы — на самыя злабадзённыя пытанні. Кшталту: чаму так здараецца, што ніводнага зяця? І адкуль ён, ужо пяты? Ці справядліва гэта? Як не дапусціць такога становішча і г. д.

Вас цікавяць адказы? Тады, калі ласка, кіньце вочкам на верхні здымак і... чытайце.

Спадарыня Валянціна Гудачкова з Жыткавіч прызнае, што цяпер і сапраўды

Сітуацыя ліхая:

Добрых хлопцаў не хапае...

Выглядайма ж жаніхоў

З маладзенечкіх гадоў!

Што дзяўчаткі і робяць. Прычым (на думку спадара Віктара Трайкоўскага з Мінска) у правільным месцы!

Каб са шлюбам не спазніцца —

Каб у дзеўках не застацца,

Трэба змалку клапаціцца

І да ЗАГСа прымярацца.

Як гэта рабіць? Калі не адказ, то падказка (і добрая) — ад спадара Уладзіміра Яцкевіча з вёскі Слонімцы Пружанскага раёна:

Выбар хлопцаў не багаты,

Але ж ён пакуль што ёсць.

Дык чаго сядзець па хатах?

Лепей тут лавіць свой лёс.

(Вы ўсміхнуліся на слове пакуль? Не? Тады яшчэ раз кіньце вочкам на здымак...).

З гэтага ж канверта яшчэ адна парада:

У жыцці не ўсё так ладна:

Хлопцаў мала — факт дакладны.

Каб найлепшага ўрваць,

Трэба шмат іх перабраць.

Гэта значыць (калі мы правільна зразумелі), пахадзіць на спатканні, паліставацца — з адным, з другім, з трэцім... Але ж пры гэтым (як раіць спадар Міхаіл Дубовік з вёскі Арэшкавічы Бярэзінскага раёна) галаву не губляць:

Вецер дзьме на моры моцны,

Хвалі — аж калышуцца...

Ой, не верце, дзеўкі, хлопцам,

Пакуль не распішуцца!

Зрэшты, да гэтай парады прыслухаюцца, мусіць, нямногія. Бо не той цяпер час.

Цяпер (на думку спадара Анатоля Гарачова з вёскі Даўнары Іўеўскага раёна) дзеўкам больш уласціва іншае:

Гадкі бягуць, жыццё цячэ

Ад месяца да месяца...

І трэба замуж — найхутчэй!

Каб чым хутчэй... развесціся.

Ці не па гэтай прычыне (часу няма) падобныя замужжы ніяк не афармляюцца? Навошта "нейкі запіс, акт, калі сысціся можна й так?"...Да таго ж, як піша спадарыня Любоў Чыгрынава з вёскі Забалацце Вілейскага раёна:

Хлопцы ад ЗАГСа

Бягуць за вярсту...

Дзеўкам за шчасце

Прымераць фату!

А ўжо прыбрацца ва ўсё вясельнае... Ну згадзіцеся, проста цуд, якія шыюцца цяпер сукенкі! Якія выпускаюцца туфелькі, наймаюцца машыны, купляюцца кветкі... А ўжо якія ладзяцца банкеты і прапануюцца падарожжы... Праўду піша спадар Яцкевіч: "Хто не марыць пра такое, той, лічы, што і не жыве...".

А хто жыве, трэба разумець, марыць?! Калі не для сябе, дык для дачок (сваіх і чужых), для ўнучак... Паглядзеўшы на якіх (хоць на здымку), спадар Гарачоў піша:

Пра ўсіх судзіць я не бяруся,

Але найверагодней,

Што калі мамы замуж пусцяць,

То пойдуць хоць сягоння!

Хто б сумняваўся...

Пра тое ж радкі спадарыні Гудачковай:

...Маладзенечкіх — казалі —

Сілай замуж выдавалі.

Так было за даўнім часам.

Зараз — лёцьма...

І ўсім класам.

"Я, вядома ж, не ўхваляю тых, хто вельмі рана жэніцца і замуж ідзе, але і не асуджаю, бо ведаю, што ў адных такі шлюб завяршаецца хуткім разводам, у іншых — вельмі шчаслівым сямейным жыццём", — піша спадарыня Гудачкова. Яна ж узгадвае выпадак, калі ў сельсавет прыйшлі 16-гадовая дзяўчына і 20-гадовы хлопец, каб, па-першае, распісацца самім, а па-другое... зарэгістраваць першынца...

Відаць, якраз гэты ўспамін у якасці подпісу да здымка "прадыктаваў" Валянціне Апанасаўне радкі:

Гэта дзіва ці не дзіва,

Што сяброўка нарадзіла?

Вось — спрачаюцца паўдня,

Узгадняючы імя.

"А яшчэ помню, — чытаем у тым жа лісце, як у пачатку 80-х гадоў мінулага стагоддзя ўсім, хто першы раз уступаў у шлюб, выплачвалі па 70 рублёў кампенсацыі на заручальныя пярсцёнкі. Думаеце, сярод атрымальнікаў былі толькі маладыя? Не. Часам на рэгістрацыю прыходзілі сужэнцы, якія ўжо выгадавалі дзяцей і нават унукаў... А што? 70 рублёў на чалавека — гэта грошы былі. І тады нават вялікія".

Вось пра іх, пра грошы, вы мяркуеце, у конкурснай пошце радкоў няма, бо быць не павінна — тэма зусім не тая? Як бы не так! Спадарыня Чыгрынава, паглядзеўшы на здымак, піша:

Казалі, што класная замуж ідзе...

Ды нешта ж ля ЗАГСа нікога...

                                           Нідзе...

Стаўка ў школе задужа малая —

Замуж настаўніц ніхто не хапае.

Але ж гэта, калі верыць спадарыні Дубік з Барысава, настаўніц звычайных, шараговых... А вось у тых, хто ўжо падняўся па кар'ернай лесвіцы (ці на іншую стаўку?), шанцаў больш:

Сёння ўрокі адмянілі,

Што бывае рэдка.

Збор ля школы аб'явілі —

Жэніцца... дырэктар.

А вучні, мусіць, толькі таго і чакалі — падтрымаць прыйшлі ў цяжкую хвіліну... А можа, баяцца, што без іх, без "сведак", ён возьме і перадумае — не пераступіць парог?

А зрэшты... Можа, гэта і не ЗАГС зусім:

Вось-вось запатрабуе час,

Каб школа... грошы зарабляла.

Дык пад майстэрню кожны клас!

І пад жаніцьбу ўсе тры залы!

З такой ідэяй, забягаючы наперад — цягніку ці часу — выступае спадарыня Святлана Іванец з вёскі Калачы Лагойскага раёна. Яна не тлумачыць, якія канкрэтна школьныя залы можна здаваць у арэнду. Але ж здагадацца, мусіць, не цяжка: спартыўную — пад танцы, сталовую — пад бяседу, актавую — пад рэгістрацыю шлюбаў.

Дзе нявестаў ды жаніхоў набрацца? Ведае гэта спадарыня Марыя Грышчанка з Дзяржынска:

Не відаць хлапцоў наўкола...

Час дамоў варочацца:

Дык мо кінуць тую школу,

Калі замуж хочацца?

І сапраўды, дадае спадар Гарачоў, які сэнс у яе хадзіць, калі "кніжкі ў сумцы, хлопцы ў думцы", альбо:

"Нос у ваксе — думкі ў ЗАГСе" —

Прымаўка здавён жыве:

Двойкі ў ранцы — з ім на танцы:

Кавалеры ў галаве.

Але ж пры гэтым

Не кажыце, што малыя,

Што, маўляў, не дараслі.

Дзеўкі ўсе мы баявыя

Раз да ЗАГСа ўжо прыйшлі.

Піша так спадар Яцкевіч. А вось чаго прыйшлі? Здагадка ад яго земляка спадара Нагулы з Івацэвіччыны:

— Павучыў бы нехта нас

Як зайсці ў гэты "клас"?

— Перш, чым вам сюды ісці,

Трэба трохі падрасці.

(Анекдоты — у тэму. Дачка — вось такая, "не падрослая", на трэці дзень пасля вяселля скардзіцца бацькам, што мужык яе грэчку есці не хоча. "А як ты яе варыла?" — цікавіцца маці. "Варыла?" — перапытвае ў яе маладзіца... А маладзён адзін прызнаўся, што яму яшчэ рана заводзіць дзяцей, што ён маральна не гатовы — у прыватнасці, купляючы кіндар-сюрпрыз, некаму яго аддаваць).

Значыць, трэба расці, сталець. Такое пажаданне і ў радках спадарыні Чыгрынавай. Ацаніце:

Збіраць цукеркі пазнавата,

Лавіць букеты — ранавата:

Яшчэ крышку, падчачуркі,

Пагуляйце ў лялькі-жмуркі.

А заадно — падумайце, чаго вы хочаце ў жыцці: якую прафесію атрымаць, як жыць і, вядома ж, з кім, паразважайце над дасціпным (ад спадара Валерыя Гаўрыша з Чавусаў):

Маці паслухаць —

Дык шчасце ў дыпломе,

Шчасце па бацьку —

Грошы у доме...

Вельмі ж цікава

Бабуля сказала:

Шчасце, як замуж выйдзеш удала.

І, дай Бог, за каханага чалавека, па-людску. У дзяўчатак (прынамсі, са здымка), як лічыць спадарыня Грышчанка, шанцы на гэта ёсць:

Паўсюль цяпер

           "гражданский брак"...

У іх жа будзе ўсё не так:

Дарогу ў ЗАГС даўно ўжо знаюць —

Каханых стрэнуць — завітаюць!

А далей болей, гледзячы на здымак, лічыць спадар Гаўрыш:

Каб зрабіць якісь прарыў

У плане дэмаграфіі,

Тут вядуць факультатыў

Не па геаграфіі,

А...

Не падумаць, не сказаць:

Як ім дзетак планаваць!

І таму для дзяўчатак ці не самае галоўнае не паспяшацца і не нарабіць памылак у выбары спадарожніка жыцця і, адпаведна, бацькі...

Зрэшты, навошта пра гэта прозай, калі ёсць рыфмаваныя радкі — у спадара Васіля Масько з Мінска:

Не хвалюйцеся, дзяўчаткі,

Прыйдзе вашая пара:

Будуць шлюбныя пячаткі,

Закрычаць бацькі "Ура!"

А чаму б і не, замуж дачку аддаўшы — хоць першую (і апошнюю), хоць пятую... Дай Бог не ў пяты раз... І дай Бог — як людзі. А то цяпер (паводле спадара Гарачова) досыць часта назіраецца прыкрае (не пра гэтых дзяўчынак):

Ні пры чым тут ЗАГС і вэлюм,

Запіс, грамадзянскі акт...

Напачатку — шлюб ля плоту...

А вяселле будзе потым,

Што даўно ўжо не факт...

І ад чаго, як вынік —

Усе жанчыны цяпер недаверкі.

І на гэта маюць прычыны:

Мужыкоў адбірае гарэлка,

Забіраюць другія жанчыны...

Канстатуюць гэта сужэнцы Астроўскія з Мінска.

Вось на гэтым і завершым чарговы конкурсны агляд.

Засталося назваць прозвішчы тых, хто напісаў найлепшыя радкі да папярэдняга здымка. На ім, нагадаем, два па-зімоваму апранутыя мужчыны чынна праходзілі міма рэкламнага стэнда з прыгожа аголенай дзяўчынай. Дык вось. На думку вялікага чытацкага журы, найлепшыя каментары, найлепшыя подпісы да гэтага кадра зрабілі спадарыні Чыгрынава з Вілейшчыны і Васільева з Гомеля,спадары Гарачоў з Іўеўшчыны, Старых з Гомеля, Кісель з Мінска, Ляшкевіч са Століншчыны, Яскевіч з Пружаншчыны і сужэнцы Астроўскія... З чым, у прыватнасці, пагадзілася і журы маленькае рэдакцыйнае. Таму прыз у выглядзе падпіскі на дарагую сэрцам газету "Звязда" на трэці квартал застаецца ў сталіцы.

Вызначыла пераможцу і рэдакцыя "Вожыка". Ёю (а значыць, атрымальнікам часопіса ў маі) стала Любоў Чыгрынава.

Вам таксама хацелася б атрымліваць і чытаць беларускамоўныя выданні і пры гэтым не траціць свае грошы на падпіску? Тады...

Тады паспрабуйце патраціць свой час: гэта значыць, уважліва паглядзець на новы конкурсны здымак і прыдумаць да яго подпіс — дасціпны, кароткі (не больш за 8 радкоў), на беларускай мове.  

Толькі, калі ласка, не спяшайцеся яго (альбо іх, — колькасць варыянтаў не абмяжоўваецца) адразу ж, спехам адсылаць у рэдакцыю: хай крыху "адляжыцца", а вы ў гэты час (але не больш, чым тры тыдні) падумайце, перачытайце, пашукайце самыя дакладныя словы. У вас атрымаецца! Удачы!

Валянціна ДОЎНАР,

Фота Анатоля КЛЕШЧУКА.

Ад іх жа шчырыя прабачэнні тым, чые радкі не трапілі на старонкі газеты. У гэты раз. А ўжо ў наступны...

Р.S. Калі матэрыял быў падрыхтаваны да друку, пошта прынесла яшчэ адзін варыянт подпісу — ад Алы Тарасік з Мінска.

Наша мама

           Ідзе замуж —

Другі раз,

           Як водзіцца...

Дочкі мужа

           Будуць нам

Сёстрамі

           Прыходзіцца?

Вось што могуць абмяркоўваць дзяўчаткі — дзве, магчыма, маміны і тры — татавы... А вы кажаце, што ў ЗАГС ім рана.

Теги: Гомель