Другая Прачыстая. Багач

Источник материала:

Духоўная традыцыя

Свята супадала з важным момантам у земляробчым календары: у гэты час заканчвалi ворыва на зяблiва i пачыналi сяўбу азiмых — «Прыйшоў багач — кiдай рагач, бяры сявеньку — сей памаленьку».

Багачом называлi таксама кошык з жытам i свечкаю (жыта намалочвалi з першага зажыначнага снапа i зносiлi па жменьцы з кожнага двара). З багачом абыходзiлi ўсе двары ў вёсцы, а на заканчэнне заганялi на выгане статак i абносiлi вакол яго багач. Пасля свята яго ставiлi ў хаце пэўнага гаспадара i пакiдалi да наступнага жнiва (за гэта ён частаваў удзельнiкаў урачыстага абходу). Народ верыў, што багач забяспечвае дому багацце i шчасце.

Але перш за ўсё ранiцай людзi, апрануўшы лепшыя свае строi, iшлi ў царкву, бо 21 верасня ў царкоўным календары — двунадзесятае свята — Нараджэнне Прасвятой Багародзiцы. Той, якую вымольвалi бацькi амаль усё сваё жыццё i якая падаравала сваiм нараджэннем радасць не толькi iм, але ўсiм людзям.

Калi наблiзiўся час нарадзiцца Збавiцелю свету, у галiлейскiм горадзе Назарэце жыў патомак цара Давiда Iаакiм з жонкай Ганнай. Абое яны, людзi набожныя, былi вядомыя не сваiм паходжаннем, кажа паданне, а пакорлiвасцю i мiласэрнасцю.

Яны дажылi да глыбокай старасцi, а дзяцей не мелi, што вельмi iх засмучала: гэта лiчылася пакараннем Божым за грахi. Асаблiва цяжка было Iаакiму як патомку цара Давiда, бо ў яго родзе павiнен быў нарадзiцца Хрыстос.

Аднойчы ў вялiкае свята Iаакiм пайшоў у храм прынесцi ахвяру. Свяшчэннiк, калi даведаўся, што ён бяздзетны, не дазволiў яму прынесцi ахвяру. Iаакiм так разгубiўся, што не стаў вяртацца дамоў, а пайшоў у пустыню, дзе пасвiлiся ягоныя статкi. Тут у малiтве ён даў абяцанне Богу, што не будзе нi есцi, нi пiць i не вернецца домоў, пакуль яго малiтвы не будуць пачутыя.

Ганна заставалася дома. Калi яна пачула пра тое, што адбылося, яна стала яшчэ больш старанна малiцца Богу i дала абяцанне аддаць дзiця на служэнне Богу, калi Ён пажадае пачуць iх малiтву. Падчас гэтай малiтвы з’явiўся анёл i сказаў: «Малiтва твая пачутая, Гасподзь пашле табе дачку, якую назавеш Марыяй». Адначасова Анёл з’явiўся Iаакiму i сказаў тое самае.

Так на схiле жыцця ў Iаакiма i Ганны нарадзiлася дзiця — Дачка. Яны далi ёй iмя Марыя, што азначае «Гаспажа, Надзея». Калi Ёй споўнiлася тры гады, яны прывялi Яе ў храм i, як абяцалi, прысвяцiлi Богу. Хутка пасля гэтага Iаакiм памёр ва ўзросце васьмiдзесяцi гадоў. Тады ўдава яго пакiнула Назарэт i перасялiлася ў Iерусалiм, дзе жыла каля Дачкi да самай сваёй смерцi. Ганна перажыла Iаакiма на два гады.

На любым праваслаўным набажэнстве ўсхваляецца Прачыстая Дзева Марыя, якая стала Мацi Збавiцеля Iсуса Хрыста, i ўзгадваюцца бацькi Яе, святыя Iаакiм i Ганна.

Праведныя Iаакiм i Ганна — па народнай веры, галоўныя памочнiкi ў сямейнай бясплоднасцi. Iх называюць Богаайцамi i святкуюць iх памяць 22 верасня.

З гэтым святам звязана адна прыгожая народная легенда, пра якую расказвае этнограф А. Макарэвiч: «У многiх раёнах лiчылася, што на 21 верасня заканчваецца Бабiна лета. Гэта i лагiчна, бо з’яўляецца напярэдаднi асенняга раўнадзенства. Дык вось. Марыя, мацi Iсуса, спрабавала сшыць перададзеную ёй вешчунамi пялюшку для сына. Але вецер яе панёс. Праз колькi гадоў, калi Святая Марыя плакала каля распятага на крыжы сына, нiткi, якiя калiсьцi вырвалiся з яе рук, сабралiся з усiх канцоў свету i, абвiўшыся вакол крыжа, утварылi выратаваную мяккую пялюшку. З-пад яе пачуўся голас: «Мама, мама, навошта ты iмкнешся зменшыць мае пакуты? Нiткi Прасвятой Дзевы, пакiньце мяне i iдзiце закрываць гора чалавечае!» Вось з таго часу i лятаюць нiткi-павуцiнкi па ўсяму свету пасля дня нараджэння Багародзiцы».