Андрэй Тур: «Неабходна шукаць альтэрнатыўныя крынiцы атрымання энергii...»

Источник материала:

Надзённае

— Расiяне намагалiся максiмальна ўзмацнiць свае пазiцыi на нафтавым рынку i пазбавiць нас усiх выгод нафтавага бiзнэсу, — гаворыць Андрэй Тур. — У многiм, на мой погляд, гэта звязана з тым, што пэўныя расiйскiя алiгархiчныя структуры на фоне павышэння цэн на энерганосьбiты, i ў цэлым на фоне таго, што ўдалося «працiснуць» першае рашэнне па газу, паспрабавалi i тут дасягнуць максiмальнага вынiку. А расiйскi ўрад у цэлым выглядаў у пэўнай ступенi як выканальнiк памкненняў гэтых структур, якiя ўвогуле гэтага i дабiвалiся.

Калi ж весцi гутарку пра нашы дзеяннi ў гэтай сiтуацыi, то ўсе кампрамiсы, якiя шукаў Прэзiдэнт i ўрад засноўвалiся, фармiравалiся з пазiцый адстойвання iнтарэсаў у цэлым беларускай эканомiкi, беларускай дзяржавы i народа. Мiж iншым, у мяне ёсць шмат добрых сяброў у Расii, i ў многiх з iх выклiкала здзiўленне i нават абурэнне той каласальны цiск, якi аказваўся на Беларусь, а таксама i тое, як расiйская прэса «смакавала» пазiцыi па пастаўках газу, а потым па пытаннях, звязаных з адменай мытнай пошлiны на нафтавы транзiт: маўляў, паставiлi беларусаў на каленi — вось якое шчасце, выйгралi магутнейшую кампанiю. Гэта паказчык якраз таго, што ўсе гэтыя рэчы насiлi заказны варыянт.

— У вынiку напружаных перагавораў па нафце, што вялiся памiж нашымi краiнамi, тым не менш, нам удалося дабiцца iстотнага знiжэння памеру ўвазной пошлiны на нафту са 180,7 долара да 53. Падзелена таксама i пошлiна на экспарт светлых нафтапрадуктаў з Беларусi. Гэта значная перамога на фоне тых умоў, што Расiя вылучала першапачаткова?

— Гэта, сапраўды, пэўны кампрамiс у наш бок. Але я б разглядаў гэта больш як вельмi глыбокi для нас урок, i ў прынцыпе як сiстэму задач, якая цяпер перад намi стаiць, каб засцерагчы сябе ад небяспекi, i стварыць усе ўмовы для таго, каб эканомiка развiвалася надалей стабiльна i дынамiчна. Гэта рэалiзацыя праблем, якiя звязаны з энергетычнай бяспекай па ўсiх напрамках: знiжэнне энергаёмiстасцi, асваенне новых тэхналогiй, звязаных з гэтым, змяненне нават структуры эканомiкi ў цэлым у бок тых вытворчасцяў, тых паслуг, якiя менш энергаёмiстыя, якiя даюць больш дабаўленай вартасцi. Сiтуацыя, што склалася з энерганосьбiтамi, прымушае нас шукаць i альтэрнатыўныя крынiцы атрымання энергii. У iх лiку — выкарыстанне альтэрнатыўных вiдаў палiва — торфу, сланцаў, драўнiны, атамной энергетыкі, асваенне iншых нафтагазаносных рынкаў.

— Калi размова заходзiць пра магчымасцi здабычы нафты ў iншых краiнах свету, гэта не значыць, што маецца на ўвазе толькi транспарцiроўка вуглевадароднай сыравiны ў рэспублiку з далейшай яе перапрацоўкай на НПЗ?

— Размова iдзе аб вельмi сур’ёзнай праблеме, якую нам прыйдзецца вырашаць. Сутнасць яе ў наступным: мы павiнны больш актыўна ўключацца ў еўрапейскi i сусветны рынак энерганосьбiтаў. Беларусь i Украiна маюць вялiкае поле дзейнасцi ў стварэннi сучаснага рынку энерганосьбiтаў, мы валодаем элементамi транспартнай iнфраструктуры. Зразумела, што важна не толькi здабываць нафту i газ, але, самае галоўнае, даставiць сыравiну спажыўцам. Таму тут мы можам выпрацаваць адзiную транзiтную палiтыку з Украiнай, шукаць варыянты сумеснага выкарыстання геапалiтычнага становiшча. Калi расiяне прэтэндуюць на частку нашай газатранспартнай сiстэмы, то, я лiчу, што нашы меры ў адказ — прапанаваць, каб расiяне дапусцiлi беларускiя кампанii на ўмовах канцэсii або арэнды да распрацоўкi радовiшчаў нафты i газу на тэрыторыi РФ. Гэта было б эфектыўна па стварэнню адзiнага нафтагазаноснага рынку. З iншага боку, маючы вопыт у эксплуатацыi той жа транспартнай iнфраструктуры, неабходна iсцi далей. I калi размова заходзiць аб Венесуэле, цi аб Сярэднiм i Блiзкiм Усходзе, дзе таксама могуць быць прадстаўлены нашы iнтарэсы, гэта не азначае, што Беларусь проста збiраецца адтуль транспартаваць нафту i перапрацоўваць яе на нафтаперапрацоўчых заводах. Нафтавы рынак настолькi дыверсiфiкаваны па вiдах дзейнасцi, што гэта можа быць i iншая форма, калi, напрыклад, здабытую ў Венесуэле нафту можна прадаваць у Злучаныя Штаты па сусветных цэнах, а на выручаныя грошы Беларусь будзе купляць вуглевадародную сыравiну ў той жа Расii. Гэты рынак трэба глыбей вывучаць, пранiкаць у яго, ствараць свае iнфраструктурныя элементы i актыўна iх выкарыстоўваць.