Аўторак

Источник материала:

Аўторак — другi дзень тыдня. Ён, у супрацьлегласць панядзелку, спрыяе пачатку разнастайных сямейных i сельскагаспадарчых заняткаў. Цяжка беспамылкова адказаць на пытанне, што ляжыць у аснове такiх лаяльных адносiнаў да яго з боку народнай свядомасцi, але, вiдавочна, сярод магчымых варыянтаў могуць быць прапанаваны наступныя. Па-першае, аўторак, як i чацвер, — так званыя "мужчынскiя", а таму шчаслiвыя днi, якiя супрацьстаяць нешчаслiвым дням — "жаночым": серадзе i пятнiцы. Па-другое, у славянскай традыцыi перавага надавалася цотным лiчбам як носьбiтам жыццёвага пачатку (бiблейскае: "кожнай твары па пары").

* Аўторак — дзень вялiкiх пачынанняў (пераезд, пачатак будаўнiцтва хаты i iншых пабудоў, змена месца працы i да т.п.).

* Менавiта парны пачатак, якi закладзены ў сiмволiцы назвы гэтага дня, стаў падставай таго, што аўторак лiчыцца адным з самых спрыяльных дзён (пасля чацвярга) для сватаўства — нiколi "гарбуза ў рукi" не атрымаеш.

* Але ў той жа час шлюб нiколi не бралi напярэдаднi серады альбо пятнiцы, г. зн. у аўторак цi чацвер. У народзе гаварылi так: хто ў гэтыя днi ажэнiцца, доўгi час разам не пражыве. Акрамя гэтага прыкмячалi: кароткi век напаткае i дзяцей, народжаных у такiх сем’ях. Вiдавочна, што асноўныя iдэi народнай культуры вельмi строга акрэслiлi кола заняткаў, прыдатных для кожнага дня.

* У аўторак раiлi смела кiравацца ў далёкую дарогу — будзе шанцаваць, паездка будзе плённай, з яскравымi ўражаннямi, вынiкi пераўзыдуць усе чаканнi.

* Аўторак — самы спрыяльны дзень, каб адняць дзiцё ад мацярынскiх грудзей: яно не будзе прасiць соску, хутка навучыцца есцi лыжкай.

* Менавiта ў аўторак гаспадынi хадзiлi зажынаць першы сноп, сеялi яравыя культуры. У аўторак саджалi птушку на яйкi.

* Тая гаспадыня, якая ведае, што капусту трэба квасiць на маладзiковым месяцы ў аўторак цi чацвер, заўсёды будзе са смачнай капустай i ўдзячнасцю сваiх дамачадцаў.

* У аўторак нiколi не садзiлi бульбы. Старыя людзi тлумачылi гэта тым, што гароднiну паядуць чарвякi.