21 лістапада — МІХАIЛ, МIХАЛ, МIХАЙЛАЎ ДЗЕНЬ

Источник материала:

Згодна з вучэннем Царквы, ангельскiя сiлы падзяляюцца на iерархii i чыны. Усiх чыноў дзевяць: Серафiмы, Херувiмы, Прастолы (вышэйшыя чыны); Гасподства, Сiлы, Улады (сярэднiя чыны), Пачаткi, Архангелы, Анёлы (нiжэйшыя чыны). Над усiмi чынамi Госпадам Богам пастаўлены галоўным Архiстратыг Мiхаiл (з яўрэйск. — "хто як Бог"). Ён верны служка Боскi, якi здзейснiў шмат подзвiгаў у гонар Госпада. Па царкоўным паданнi, Архiстрацiг Мiхаiл браў удзел у шматлiкiх старазапаветных падзеях, шмат цудаў здзейснiў на Русi. У гонар яго пабудавана шмат манастыроў, саборных, палацавых i пасадскiх храмаў. Святкаванне ў гонар Нябесных Сiлаў — бесцялесных iстот духоўнага свету, веснiкаў i выканальнiкаў волi Бога, i iх "кiраўнiка", Архiстратыга Мiхаiла, было прызначана Царквой на пачатку IV стагоддзя. Архангелу Мiхаiлу моляцца аб пазбаўленнi ад хваробаў, а таксама аб выратаваннi ад розных бедаў i смутку, на пачатку будаўнiцтва новай хаты i пры ўваходзе ў яе. Мiхайлаў дзень адзначаецца двойчы на год: 19 верасня i 21 лiстапада.

l У народных уяўленнях святы Мiхаiл быў пераможцай нячыстай сiлы, дракона i ўсяго д’ябальскага, збавiцелем ад розных бедаў i нашэсцяў. Таму ў дзень яго ўшанавання наладжвалi вялiкае i вясёлае святкаванне: "I па вёсках пiры, i па хатах госцi".

l У Беларусi святы Мiхаiл вядомы таксама як ахоўнiк ад грому. У гэты дзень iмкнулiся не працаваць: "Не трэба рабiць у гэты дзень, бо Мiхайла злы — дахi рве".

l Наблiжаўся Пiлiпаўскi пост (з 28 лiстапада), таму святочны дзень на Мiхала называлi апошнiм святам года: "Мiхайла — усiм святкам запiхайла, пасля Мiхайла ўжо няма святкаў да Раства".

l У гэты дзень асаблiва ўшаноўвалiся людзi сталага веку: унукi павiнны былi абавязкова наведаць сваiх бабуль i дзядуляў.

l Каб на працягу года спрыяў поспех у ткацтве, ведалi, што да Мiхала трэба было саткаць "першыя" кросны, "другiя" — на святога Фiлiпа, "трэцiя" — да Мясаеда, "чацвёртыя" — на Вялiкi пост.

l У гэты дзень жывёлу ўрэшце заганялi ў стойла — на зiмовы корм.

l Таксама лiчылася, што з Мiхайлава дня мядзведзь — гаспадар лесу — кiруецца ў бярлогу на зiмовы адпачынак.

l Шматлiкiя назiраннi за надвор’ем у гэты дзень насiлi самы супярэчлiвы характар. Гэтаму дню прыпiсвалi i Мiхайлаўскiя адлiгi, i Мiхайлаўскiя прымаразкi — кожны год па-рознаму. Паўсюдна Мiхайлаў дзень лiчыцца пэўнай рубежнай датай — памiж восенню i зiмой.

l У пчаляроў былi свае назiраннi за надвор’ем: "Калi на Мiхайла-Рахайла на сцёках лёд, то будзе ў пчалавода мёд".