Узроставая планка — без зрухаў

Источник материала:

Дэвальвацыя беларускага рубля плюс павышэнне жыллёва-камунальных тарыфаў — такiм стаў самы пачатак 2009 года. Што да прагнозаў, то не сакрэт: далейшае развiццё падзей шмат у чым будзе залежаць ад айчыннай i сусветнай эканомiк. У сувязi з гэтым, зазначыла падчас сустрэчы з журналiстамi першы намеснiк мiнiстра працы i сацыяльнай абароны Марыяна Шчоткiна, сёння ёсць сэнс рабiць стаўку не на доўгатэрмiновыя, а на кароткатэрмiновыя сацыяльныя праграмы i вызначаць iх з улiкам усiх магчымых варыянтаў змены сiтуацыi. Разам з тым у мiнiстэрстве адзначаюць: намераў нават паступова згортваць сацыяльную палiтыку дзяржавы няма.

У новы год без даўгоў па зарплаце

Калi ў студзенi-лiстападзе 2000 года сярэдняя зарплата па Беларусi складала 73,6, 2003 года — 120,8, то 2008 года — 443,6 долара ў эквiваленце. Гэта прывяло да паступовага скарачэння колькасцi малазабяспечанага насельнiцтва. У студзенi-вераснi летась даходы нiжэй за адзнаку бюджэту пражытковага мiнiмуму мелi 6,2 працэнты грамадзян краiны — на 1,4 менш, чым за аналагiчны перыяд 2007 года.

Паводле слоў Марыяны Шчоткiнай, апошнiм часам дзяржава праводзiла актыўную палiтыку па рэгуляваннi ўзроўню аплаты працы. Вынiкаў некалькi. У краiне вызначаны i вытрымлiваецца новы стандарт па мiнiмальнай зарплаце — з 1 студзеня яе памер складае 229 700 рублёў. Дзякуючы рэгуляванню не адбылося значнага "разрыву" даходаў, суадносiны памiж рэсурсамi 10 працэнтаў найменш i найбольш забяспечанага насельнiцтва сёння не перавышаюць 5-6 разоў. Нарэшце, не назiраецца значнай рознiцы ў заробках па рэгiёнах: з улiкам горада Мiнска гэта рознiца складае 1,52, а без улiку сталiцы — 1,1 раза. Але вось што галоўнае. Як падкрэслiла першы намеснiк мiнiстра, насуперак скептычным меркаванням, Беларусь распачала новы год без пратэрмiнаванай запазычанасцi па зарплаце.

Тым часам цi не галоўнае пытанне — што будзе з заробкамi надалей, у прыватнасцi, пасля дэнамiнацыi беларускага рубля, пра магчымасць якой сёння гаворыцца?

— Наiўна было б чакаць, што мы застанёмся ў баку ад таго, што адбываецца ў свеце, — зазначыла Марыяна Шчоткiна. — Прычым рабiць якiя-небудзь прагнозы наконт стабiлiзацыi сусветнай эканомiкi пакуль немагчыма, адпаведна, цяжка называць канкрэтныя лiчбы i даты павелiчэння зарплаты. Аднак трэба падкрэслiць: задачы праграмы сацыяльна-эканамiчнага развiцця, i ў тым лiку наконт заробкаў, у цэлым на "пяцiгодку" нiхто не адмяняў.

Лакаўты сёння

Лакаўты сёння

не плануюцца

Стварэнне больш чым 150 тыс. новых працоўных месцаў, прафесiйнае перанавучанне 22 тыс. беспрацоўных, аказанне грашовай дапамогi на пачатак уласнай справы 2,5 тыс. чалавек, падтрымка 325 сем’ям на перасяленне на новае месца жыхарства i працы. Такiм чынам, паведамiў намеснiк мiнiстра Пётр Грушнiк, на сёння ў краiне налiчвалася 37,4 тыс. беспрацоўных, прычым службы занятасцi маюць звесткi больш чым аб 60 тыс. вакансiй.

— У параўнаннi з 2007 годам колькасць зваротаў у службы занятасцi крыху павялiчылася, аднак рост прыкладна на 6 працэнтаў крытычным назваць нельга. У цэлым жа планы застаюцца ранейшымi: у канцы 2009 года ўзровень зарэгiстраванага беспрацоўя не павiнен перавысiць 1,1-1,2, а ў канцы 2010 года — 1-1,1 працэнта, — падкрэслiў Пётр Грушнiк. — Сапраўды, сiтуацыя неадназначная, прадпрыемствам, зарыентаваным на экспарт, сёння цяжка. Тым не менш, нагадаю: паводле заканадаўства, суб’екты гаспадарання, якiя плануюць скарачэнне, абавязаны за доўгi час да звальненняў паведамiць аб iх у службы занятасцi. Аднак пакуль падобных паведамленняў мы не атрымлiвалi.

Асобная i таксама няпростая тэма — працоўныя рэсурсы. У параўнаннi з 2007 годам колькасць грамадзян, занятых у айчыннай эканомiцы, павялiчылася на 42,1 тысячу чалавек. Адпаведна ў лiстападзе летась афiцыйны занятак мелi больш як 4 млн 530 тыс. беларусаў. І, як чакаецца, напрыканцы 2009 года паказчык узрасце да 4 млн 650 тыс., а напрыканцы 2010 года — да 4 млн 775 тыс. чалавек.

Магчымасцi павелiчэння працоўных рэсурсаў вядомыя. Прыкладам, гаворка аб уладкаваннi iнвалiдаў, працаваць якiм не забараняюць медыкi, цi вяртаннi за радзiму беларускiх гастарбайтараў — перш-наперш будаўнiкоў i вадзiцеляў з Расii. Але ў той жа час застаюцца iншыя "рэзервы" — грамадзяне краiны, якiя не маюць сталага афiцыйнага занятку. Прычым не сакрэт: нежаданне звяртацца ў службу занятасцi апошнiх не ў апошнюю чаргу тлумачыцца... невялiкiмi дапамогамi па беспрацоўi. Сёння iх сярэднi памер складае каля 41 тыс. рублёў.

— Мы ведаем гэту праблему i лiчым, што яе насамрэч трэба вырашаць, — зазначыў Пётр Грушнiк. — Цяпер дапамогi па беспрацоўi "прывязаныя" да базавай велiчынi, тады як больш правiльна было б зыходзiць з бюджэту пражытковага мiнiмуму. Так, гэта запатрабуе змянення заканадаўства, тым не менш такi крок падаецца цалкам лагiчным.

Як сведчыць статыстыка, апошнiм часам тэмпы скарачэння насельнiцтва Беларусi замаруджваюцца. У 2006 годзе нас стала менш амаль на 50 тыс., пазалетась — на 29,4 тыс., а за студзень-лiстапад летась — на 23,4 тысячы. I цi не галоўнай прычынай паляпшэння стала павелiчэнне нараджальнасцi. У студзенi-лiспападзе летась у краiне з’явiлася 98 810 немаўлят — гэта на 3,7 працэнта больш, чым за аналагiчны перыяд 2007 года. Дарэчы, рост колькасцi нараджэнняў адзначаўся ва ўсiх рэгiёнах без выключэння. Аднак найбольшым ён быў у сталiцы (6,2), Гомельскай (4,7) i Гродзенскай абласцях (4,6 працэнта).

Як заўважыў Пётр Грушнiк, не ў апошнюю чаргу павышэнне нараджальнасцi сталася вынiкам дадатковых мераў сацыяльнай падтрымкi сем’яў з дзецьмi. Але, на жаль, казаць аб кардынальным змяненнi сiтуацыi пакуль не выпадае. У сярэднiм на 1 жанчыну прыпадае 1,373 дзiцяцi — гэтага недастаткова нават для простага аднаўлення насельнiцтва. Таму стымуляванне нараджальнасцi працягнецца. Як паведамiў намеснiк мiнiстра, памер дапамогi па доглядзе дзiцяцi ва ўзросце да 3 гадоў павiнен зраўняцца з бюджэтам пражытковага мiнiмуму. Праект адпаведнага рашэння ўжо падрыхтаваны i будзе разглядацца сёлета.

Чэргi ёсць. Iм быць нядоўга

Пенсii "абгоняць" iнфляцыю

Летась працоўныя пенсii пераразлiчвалiся з 1 лютага i 1 жнiўня. Колькi будзе павышэнняў сёлета, яшчэ невядома — як адзначыла намеснiк мiнiстра Валянцiна Каралёва, тут усё будзе залежаць ад тэмпаў змянення зарплаты. Разам з тым у мiнiстэрстве прагназуюць, што ў 2009 годзе сярэдняя пенсiя па ўзросце павялiчыцца на 14 працэнтаў у рэальным вымярэннi. Iнакш кажучы, менавiта на столькi яна апярэдзiць рост цэнаў на тавары i паслугi.

Не менш адметнай асаблiвасцю новага года стане ўвядзенне прафесiйных страхавых пенсiй. Яго сэнс у тым, што ўсе датэрмiновыя пенсii стануць аплачвацца не з агульнага фонду, а за кошт мэтавых дадатковых узносаў працадаўцаў. Паводле слоў Валянцiны Каралёвай, гэта дазволiць аптымiзаваць выдаткi пенсiйнай сiстэмы, палепшыць яе фiнансавы стан, а з цягам часу — дасць новыя магчымасцi для павышэння пенсiй.