Ручнік

Источник материала:

Адным з найбольш цiкавых феноменаў традыцыйнай культуры беларусаў з’яўляецца ручнiк. Ён быў адвечным спадарожнiкам чалавека. Жаночыя рукi, якiя ткалi ручнiкi доўгiмi зiмовымi вечарамi, укладвалi ў яго таямнiцу сваёй душы, напаўнялi глыбiнным зместам гэту "белую дарогу жыцця", аздабляючы мудрагелiстымi арнаментамi. Сакрэты светаўспрымання i светабудовы хавалiся i хаваюцца за крыжамi, ромбамi, палоскамi, елачкамi, раслiнамi. Іх шматлiкiя i непаўторныя спалучэннi, сакральныя, свяшчэнныя веды перадавалiся ад бабулi да ўнучкi.

l Часцей за ўсё ручнiкi ткалi ў пост, у той час, калi цела i душа ачышчалiся ад бруду, думкi напаўнялiся дабром i спакоем, паводзiны характарызавалiся стрыманасцю i пачцiвасцю, асвятляючыся жыццестваральнай энергетыкай Космасу.

l Ручнiк цесна знiтаваны з жыццём чалавека ад моманту яго нараджэння i да моманту пераходу ў iншае, касмiчнае, жыццё, i гэтая сувязь праяўляецца штодзень, з ранку i да вечара.

l Дзяўчына магла трапiць у грамаду жанчын толькi праз абрады вянчання i вяселля, папярэдне выткаўшы сорак ручнiкоў.

l На тонка браны ручнiк прымала бабка-павiтуха новую жывую iстоту.

l З ручнiком iшлi ў сваты, на ручнiку стаялi маладыя падчас шлюбавiн у храме, ручнiкамi перавязвалi сватоў падчас вяселля.

l З хлебам-соллю, якiя былi на ручнiку, праводзiлi i сустракалi маладых на парозе роднай хаты.

l На ручнiках выносiлi з хаты, неслi да могiлак i апускалi ў магiлу труну з нябожчыкам.

l Перш чым зiрнуць на сонца, чалавек "змываў" сон i лашчыў твар ручнiком-уцiральнiкам.

l Ручнiк, асаблiва чырвоны, выкарыстоўвалi знахары пры лячэннi самых розных чалавечых захворванняў, нават такiх цяжкiх, як эпiлепсiя i рожа.

l Заўсёды асноўнымi колерамi ручнiка былi белы i чырвоны, прычым белае (вялiкае) поле было пасярэдзiне, а па баках — шырокiя чырвоныя палосы арнаментальных узораў.

l Як правiла, пасля мыцця звычайна "вафельныя" ручнiкi (iх куплялi ў краме) складвалi, як бялiзну, а вось саматканыя ручнiкi, ручнiкi, якiя будуць удзельнiчаць у сямейна-родавых абрадах, скручвалi ў "трубы", або "кацёлкi". Магчыма, ручнiк — гэта старажытны манускрыпт, пiсьмовы скрутак, рукатворная "Галубiная кнiга" нашай культуры, яе Бiблiя, у якой зашыфраваны генетычны код нашай духоўнасцi.