За "льготы" плацiць прадпрыемства

Источник материала:

Як вядома, з 1 студзеня ў Беларусi пачаў дзейнiчаць Закон "Аб прафесiйным пенсiйным страхаваннi". Сэнс новаўвядзенняў зразумелы амаль кожнаму — датэрмiновыя пенсii будуць аплачвацца не з агульных сродкаў Фонду сацыяльнай абароны насельнiцтва, а за кошт дадатковых адлiчэнняў арганiзацый. Аднак пытаннi ўзнiкаюць з iншым: каго датычыцца новая сiстэма, за кошт чаго будуць прадастаўляцца датэрмiновыя пенсii, якiмi будуць iх памеры, а таксама хто i як будзе павiнен плацiць дадатковыя ўзносы? Усё гэта сталася тэмай чарговай оn-linе канферэнцыi Мiнiстэрства працы i сацыяльнай абароны, удзел у якой узялi намеснiк начальнiка галоўнага ўпраўлення пенсiйнага забеспячэння i сацыяльнага страхавання Валерый КАВАЛЬКОЎ, начальнiк аддзела развiцця пенсiйнай сiстэмы Таццяна ПАГОНЫШАВА, начальнiк аддзела пенсiйнага заканадаўства Ларыса Мiхайлаўна ЯШКОВА, намеснiк кiраўнiка Фонду сацыяльнай абароны насельнiцтва Наталля ШАЎЛОЎСКАЯ i начальнiк аддзела прафесiйнага пенсiйнага страхавання Фонду Алена Мiкалаеўна ХЛУС.

Новая сiстэма датычыцца ўсiх, хто мае права на датэрмiновую пенсiю паводле "шкодных" Спiсаў № 1 i № 2, а таксама работнiкаў, якiя сфармiравалi правы на пенсiю за выслугу гадоў, — тых жа медыкаў, педагогаў, артыстаў, спартсменаў.

Прычым парадак вызначаны такiм. Наймальнiк плацiць за кожнага "льготнiка" дадатковыя ўзносы на прафесiйнае пенсiйнае страхаванне. А потым якраз за кошт гэтых узносаў i будзе аплачвацца датэрмiновая пенсiя — ад моманту яе прызначэння i да дасягнення агульнаўсталаванага пенсiйнага ўзросту.

Магчымасць атрымлiваць датэрмiновую пенсiю ў новай сiстэме будзе мець не кожны застрахаваны работнiк. Такое права з’явiцца ў тых, хто запрацуе па новых правiлах больш за палову неабходнага стажу — iнакш на работнiка проста не паспеюць пералiчыць неабходную колькасць дадатковых узносаў.

Аднак пытанне: што будзе ў выпадку, калi ў новай схеме работнiк запрацуе менш за палову неабходнага стажу, таксама вырашана — у такiм разе, як i цяпер, выплата датэрмiновай пенсii стане рабiцца з агульнага Фонду сацыяльнай абароны насельнiцтва.

Прафесiйным лiчыцца стаж у шкодных умовах, на працягу якога плацiлiся ўзносы прафесiйнага пенсiйнага страхавання. Пры гэтым маецца на ўвазе занятасць у асаблiвых умовах на працягу менавiта поўнага працоўнага дня.

Адпаведна, за перыяды, калi работнiк у асаблiвых умовах заняты не быў i не адчуваў уплыву шкодных вытворчых фактараў, узносы не выплачваюцца. І гэты час (да прыкладу, водпуску на навучанне) у прафесiйны стаж не ўваходзiць. Праўда, у гэтым правiле ёсць выключэнне — працоўныя водпускi.

Калi работнiк заняты ў шкодных умовах поўны дзень, але няпоўны месяц, то ўзносы на прафесiйнае пенсiйнае страхаванне налiчвацца павiнны. Аднак прапарцыянальна адпрацаванаму ў асаблiвых умовах часу.

Таксама цiкавая сiтуацыя. Настаўнiк працуе на 0,5 стаўкi ў адной i зноў-такi на 0,5 стаўкi — у iншай школе. Цi залiчваецца гэта ў прафесiйны стаж?

Зрэшты, раскладка тут такая. Атрымлiваецца, што агульная нагрузка ў дзвюх школах складае поўную стаўку. Такiм чынам, патрапiць у сiстэму прафесiйнага страхавання настаўнiк можа. Аднак пры ўмове, што кожная са школ у сваёй частцы будзе плацiць дадатковыя прафесiйныя ўзносы.

Атэстацыя працоўнага месца па ўмовах працы насамрэч мае важнае значэнне. У прыватнасцi, выплата ўзносаў на прафесiйнае пенсiйнае страхаванне павiнна пачынацца толькi пасля яе заканчэння i толькi за тых работнiкаў, якiя занятыя на месцах, што прызнаныя па вынiках атэстацыi шкоднымi.

На прадпрыемства прыйшлi студэнты-практыканты, якiм плацяць зарплату. Цi трэба рабiць за iх адлiчэнне на прафесiйнае пенсiйнае страхаванне з улiкам занятасцi ў шкодных умовах? Тым часам, адказ тут адназначны: прафесiйнаму пенсiйнаму страхаванню падлягаюць асобы, якiя занятыя на ўмовах працоўнага дагавора, на працоўным месцы з асаблiвымi ўмовамi i да таго ж поўны працоўны дзень. Студэнты-практыканты на ўмовах працоўнага дагавора не занятыя, таму новая сiстэма на iх не распаўсюджваецца.

Памер прафесiйнай пенсii ў кожнага атрымаецца iндывiдуальным. А вызначацца ён будзе даволi проста: шляхам дзялення агульнай сумы назапашаных на работнiка дадатковых узносаў на колькасць месяцаў датэрмiновага пенсiйнага перыяду.

Пасля ўзнiкнення права на датэрмiновую пенсiю можна падаць заяву i пачаць яе атрыманне. Але iснуе i такi варыянт — не звяртацца па датэрмiновую пенсiю. Прычым дадатковыя прафесiйныя ўзносы ў апошнiм такiм выпадку не прападуць — яны будуць выплачаныя пасля дасягнення агульнага ўзросту ў якасцi прыбаўкi да пенсii працоўнай.

Прадугледжана, што памер "прыбаўкi" павiнен адпавядаць "бягучаму" бюджэту пражытковага мiнiмуму ў сярэднiм на душу насельнiцтва. А сама працягласць такiх выплат будзе залежаць выключна ад агульнай сумы дадатковых пенсiйных узносаў, унесеных на работнiка. Iнакш кажучы, каб вызначыць тэрмiн, гэту суму падзеляць на паказчык БПМ.

Да слова, варта заўважыць: калi атрымаецца, што разлiковы тэрмiн выплаты датэрмiновай пенсii ў памеры бюджэту пражытковага мiнiмуму будзе большым за 60 месяцаў, то ўсю суму перавышэння пенсiянер па ўласным жаданнi зможа забраць аднаразова. Прычым такi выбар стане канчатковым i пераглядацца ўжо не будзе.

Трэба падкрэслiць: дадатковыя ўзносы прафесiйнага пенсiйнага страхавання плацiць не сам работнiк, а наймальнiк. Пры гэтым дадатковыя адлiчэннi адносяцца да выдаткаў, што ўключаюцца ў сабекошт прадукцыi, работ i паслуг.

Спецыяльная справаздача аб плацяжах на прафесiйнае пенсiйнае страхаванне падаецца арганiзацыяй па месцы пастаноўкi на ўлiк у Фондзе сацыяльнай абароны насельнiцтва. Рабiць гэта неабходна да 15 чысла месяца, што наступае пасля заканчэння квартала.

Вырашана, што дадатковыя ўзносы на прафесiйнае пенсiйнае страхаванне будуць змяшчацца ў банку, якi ўпаўнаважаны абслугоўваць дзяржаўныя праграмы. Прычым мяркуецца, што даходы ад змяшчэння гэтых сродкаў дазволяць апярэдзiць iнфляцыю i нават забяспечыць пэўны прырост.

Пасля ўвядзення прафесiйнага пенсiйнага страхавання крынiцай выплат датэрмiновых пенсiй становяцца дадатковыя ўзносы. Такiм чынам, ад выдаткаў на гэтыя мэты вызваляецца агульная пенсiйная сiстэма.