Лета як у тропiках плюс мяккая зiма

Источник материала:

— Сапраўды, у апошнiя гады колькасць шквалаў, засух, замаразкаў i навальнiц у нашай краiне iстотна павялiчылася. А вось туманаў, мяцелiц, галалёдаў i намаразi, у параўнаннi з 70-i гадамi мiнулага стагоддзя, стала менш. Агульная колькасць экстрэмальных з'яў у Беларусi iстотна не змянiлася.

— Я не стаў бы звязваць моцныя дажджы ў мiнулым месяцы з глабальным пацяпленнем. Так, сёлета ў чэрвенi ў Мiнску выпала 187 мм ападкаў, аднак максiмальная iх колькасць у нашай сталiцы была зафiксавана ў 1903 годзе, калi было ажно 237 мм (!)

— Так. Маладое пакаленне сапраўдных зiмаў з моцнымi маразамi i добрым снегам увогуле не бачыла. Тэмпература сярэднестатыстычнага студзеня за гэты перыяд стала прыкладна на 3,5 градуса вышэйшая за клiматычную норму. Як правiла, у Беларусi спякотнае надвор'е адпавядала невялiкай колькасцi ападкаў. А вось у апошнiя гады ў нашай краiне стаў адзначацца феномен даволi цёплага i дажджлiвага лета, што больш нагадвае трапiчны клiмат. Такое надвор'е летам усё часцей робiцца для нас нормай.

— Пачынаючы з 90-х гадоў, толькi ў 1996 годзе ў Беларусi была па-сапраўднаму халодная зiма. Тэндэнцыя статыстыкi апошнiх 20 гадоў сведчыць пра тое, што i сёлета зiма будзе дастаткова мяккай. Я ў гэтым упэўнены амаль цалкам.

— Спраўджальнасць сiнаптычных прагнозаў на 1—3 сутак складае каля 96 працэнтаў, а вось на месяц i большы тэрмiн — адпавядае толькi 60 працэнтам ва ўсiх краiнах свету. Да вельмi доўгатэрмiновых прагнозаў трэба ставiцца даволi спакойна. Цяпер асобныя даследчыкi сцвярджаюць, што рэгiянальны прагноз надвор'я дакладна прадугледзець больш чым на 2—3 тыднi немагчыма ўвогуле.

— Халаднаваты пачатак лета нас сёлета не вельмi радаваў. Паводле звестак iнфармацыйных агенцтваў, сёлетняя вясна, напрыклад, у Швецыi стала самай халоднай за апошнiя 150 гадоў. Можа, глабальнае пацяпленне ўжо пакрысе "вытыхаецца"?

Ул. Логiнаў:

— Існуюць асобныя меркаваннi наконт таго, што практычна максiмум iснуючага перыяду глабальнага пацяплення ўжо мiнуў. Кажуць, што цяпер пачынаецца слабенькае пахаладанне, калi iснуе 60—70-гадовы сiнаптычны цыкл. Аднак, многiя замежныя навукоўцы лiчаць, што на клiмат на нашай планеце моцна паўплывае фактар парнiковага эфекту, якi звязаны з дзейнасцю чалавека. Па гэтым сцэнарыi тэмпература на Зямлi павiнна пастаянна павялiчвацца з хуткасцю 0,15 градуса за 10 гадоў. Такое пацяпленне працягнецца i надалей, пакуль людзi будуць усё мацней спальваць арганiчнае палiва. Аднак у бiялагiчнай гiсторыi планеты прыкладна 6—8 тысяч гадоў таму iснаваў клiмат, калi сярэдняя тэмпература была большая, чым цяпер. Больш за тое, прыкладна 140 тысяч гадоў таму на Зямлi iснаваў клiмат недзе на 2—4 градусы цяплейшы, чым мы маем сёння. Чалавечага фактару тады ўвогуле не iснавала.

— За апошнiя 20 гадоў сярэднегадавая тэмпература ў Беларусi павялiчылася на 1,1 градуса. Такое пацяпленне ўжо зрушыла аграклiматычныя зоны з поўдня на поўнач прыкладна на 100 кiламетраў. Для Вiцебскай вобласцi i поўначы Мiнскай вобласцi такiя змены станоўча паўплывалi на сельскую гаспадарку рэгiёнаў, аднак на поўднi Беларусi сталi назiрацца больш працяглыя засухi.

— Паводле сутачных сцэнарыяў змянення клiмату на нашай планеце, у найблiжэйшае стагоддзе сярэдняя глабальная тэмпература паветра на Зямлi павялiчыцца на 2—3 градусы. На тэрыторыi Беларусi такое пацяпленне будзе больш iстотным — на 3—4 градусы i больш. Калi хуткасць змены тэмператур застанецца на ранейшым узроўнi, то, згодна з нашымi падлiкамi, за 25 гадоў сярэдняя тэмпература ў Беларусi можа павялiчыцца яшчэ на 1 градус.

— Тады мы будзем жыць у аграсiнаптычным поясе Кiеўскай вобласцi. У гэтым выпадку вяскоўцы змогуць упэўнена вырошчваць кукурузу, проса i вiнаград. Аднак стануць не самымi лепшымi ўмовы для вырошчвання лёну i бульбы, пачне знiкаць елка, iншыя холадаўстойлiвыя раслiны. Але, зноў заўважу, што гэта не прагноз, а толькi адзiн з магчымых сцэнарыяў змянення клiмату. Аднак i сёння яго ўжо трэба таксама ўлiчваць.