Вiртуозны дыпламат

Источник материала:

Сын легендарнага дыпламата Анатоль Грамыка застаўся надзвычай задаволены выставай. "Людзi жывуць сярод нас, пакуль пра iх памятаюць. Мне, як i ўсiм сваякам Андрэя Андрэевiча Грамыкi, вельмi прыемна, што ў Беларусi не проста памятаюць пра яго, а шануюць яго памяць. Я думаю, што ў Беларусi ён будзе доўга жыць у розумах i сэрцах людзей".

Iмя "Спадар Не", якое замацавалася за савецкiм паслом разам з суровым вобразам, што прыпiсвала яму заходняя прэса, Анатоль Грамыка назваў застылымi характарыстыкамi, якiя iмкнулiся навязаць. Дапытлiвы сын запытаўся, чаму бацьку так называюць, i вось што пачуў у адказ: "Я iх "no" чуў куды часцей, бо мы вылучалi значна больш прапаноў". Савецкая дыпламатыя была вельмi актыўнай, — адзначае Анатоль Грамыка. Ён кажа, што ў перамовах абодвум бакам часта даводзiлася казаць "не", бо гэта вельмi складаны працэс "прыцiркi" пазiцый i пошуку кампрамiсаў. Аднак гiсторыя дэманструе, што вiртуозны дыпламат Андрэй Грамыка па-майстэрску выходзiў з самых няпростых сiтуацый.

Дыпламатычным майстэрствам Грамыка авалодваў ва ўмовах Другой сусветнай вайны. Ён вёў перамовы гнутка i тактоўна. "Лепш сто разоў не сказаць тое, што трэба сказаць, чым адзiн раз сказаць тое, што не трэба сказаць", — любiў паўтараць дыпламат. У 1943-м ён прызначаны паслом у ЗША, браў удзел у канферэнцыях у Ялце, Патсдаме, Думбартан-Оксе, Сан-Францыска, што заклалi аснову пасляваеннага светаўладкавання. Iншы раз дапамагала дыпламату i тонкае пачуццё гумару. На канферэнцыi ў Думбартан-Оксе, дзе i была ўтворана ААН, журналiсты спыталi ў кiраўнiка савецкай дэлегацыi А. Грамыкi пра "лятучыя талеркi", што з'явiлiся над Амерыкай. "Аб'екты рэальныя. Яны — вынiк дзеянняў ва Усходняй Сiбiры савецкага чэмпiёна па кiданнi дыска, якi не ведае, якая ў яго сiла...".

А. Грамыка быў прыхiльнiкам мiрных адносiнаў з ЗША i iншымi краiнамi Захаду. Пры яго непасрэдным удзеле СССР вылучыў больш за 100 iнiцыятыў у галiне раззбраення. Прадметам яго асаблiвага гонару быў падпiсаны ў 1963 годзе Дагавор аб забароне выпрабаванняў ядзернай зброi ў атмасферы, касмiчнай прасторы i пад вадой.

А якiм быў вiртуозны дыпламат дома — з роднымi i блiзкiмi? Анатоль Грамыка падзялiўся з журналiстамi i ўспамiнамi пра гора-паляванне на качак, куды яго аднойчы ўзяў з сабой бацька. Паляўнiчыя наладзiлi засаду ў плавальных бочках. Аднак паляўнiчаму-пачаткоўцу надоўга стаiцца не давялося: пад'ём быў раннiм, i хлопец неўпрыкмет заснуў... А раптоўна прахапiўся ад таго, што яго паляўнiчая зброя стрэлiла. "Так памiраюць ад няшчасных выпадкаў, — падумаў тады я", — прызнаецца Анатоль Грамыка. "Бацька потым спытаў: ты чаму страляў, калi качак не было? Давялося яму ўсё расказаць...". Незадачлiвага паляўнiчага Андрэй Андрэевiч з сабой на паляванне больш не браў...

Сын выбiтнага дзяржаўнага дзеяча мяркуе, што Андрэй Грамыка "рэкамендаваў бы спакойна, добразычлiва, з улiкам iнтарэсаў абодвух бакоў весцi работу па будаўнiцтве нашага Саюза", паколькi абодва народы маюць патрэбу ў тым, каб эканамiчнае i палiтычнае адзiнства Беларусi i Расii мацнела.

Ушанавальныя мерапрыемствы, арганiзаваныя МЗС i Пастаянным Камiтэтам Саюзнай дзяржавы сумесна з iнфармацыйным партнёрам — выдавецтвам "Беларуская Энцыклапедыя iмя П. Броўкi", пройдуць i на малой радзiме беларускага майстра дыпламатыi — Веткаўшчыне. У Гомелi ўскладуць кветкi да бюста Грамыкi ў скверы, названым у гонар слыннага дзяржаўнага дзеяча. Правядуць таксама цырымонiю гашэння маркi "100 гадоў з дня нараджэння А.А. Грамыкi". У мерапрыемствах бяруць удзел прадстаўнiкi знешнепалiтычнага ведамства Расii, Асацыяцыя расiйскiх дыпламатаў, сваякi Андрэя Грамыкi.

На адкрыццi навукова-практычнай канферэнцыi з нагоды юбiлею слыннага дыпламата першы намеснiк мiнiстра замежных спраў Беларусi Iгар Петрышэнка адзначыў, што прапрацоўваецца пытанне аб тым, каб назваць адну з мiнскiх вулiц у гонар Андрэя Грамыкi.