Чаму замежнікi прысвячаюць жыццё Беларусi?

— Так, у Рыме.

— Не, яны iтальянцы.

— Да гэтага я шэсць гадоў вывучала рускую i польскую. Была ў Расii, пазнаёмiлася там з беларускiм хлопцам. Я ўбачыла, якая беларуская мова прыгожая. Даведалася, што ў Рыме вашу мову нiхто не выкладае, а беларусы не ўсе хочуць размаўляць па-свойму. Мне стала цiкава. Каб паскорыць працэс вывучэння, пазнаёмiлася з беларусамi. У Рыме iх таксама нямала. З усiмi беларусамi прынцыпова размаўляю па-беларуску. Таму ў мяне шмат практыкi.

— Гэта быў жнiвень 2006 года, я прыехала ў Мiнск. Гэта было фантастычна. Перш за ўсё спадабалiся людзi, яны такiя добрыя. I гэтыя савецкiя будынкi! Для мяне гэта было вельмi цiкава. Бо я нiколi не бывала ў Савецкiм Саюзе. Было такое ўражанне, што я трапiла ў фiльм "З лёгкай парай". Краiна мне вельмi спадабалася, хоць многае здзiўляла. У Iталii цi ў Польшчы, напрыклад, зойдзеш у краму — i табе увесь час даюць парады, хочуць, каб ты нешта купiў. А ў беларускiх крамах, як мне здалося, да пакупнiка часцей няма цiкавасцi, бо крамы ў асноўным дзяржаўныя.

— I хутка прыеду ў Беларусь зноў. Апроч Мiнска была ў Гомелi i Брэсце. Некалькi месяцаў жыла ў Вiльнюсе. Там вельмi шмат беларусаў, з iмi я таксама практыкавалася ў моўным плане. Планую трапiць у Гродна i Вiцебск. Думаю, што Гродна спадабаецца мне яшчэ больш, чым Мiнск — там шмат помнiкаў.

— Хоць у Песняроў яшчэ не зусiм добрая мова, але окэй. Апроч гэтага, вельмi люблю рэлiгiйныя гурты, напрыклад, "Магнiфiкат".

— Пасля аспiрантуры хацела б выкладаць ва ўнiверсiтэце. Альбо змагацца за правы моваў, на якiх мала хто размаўляе. Абараняць гэтыя мовы.

— У 2000 годзе я вырашыў прайсцi альтэрнатыўную службу ў рускамоўнай краiне. Рускую мову як факультатыў вывучаў яшчэ ў школе, гэта грамадства мяне цiкавiла, — пачаў распавядаць Марцiн. — Былi варыянты з заходнееўрапейскiмi краiнамi. Але ў культурным плане гэта было для мяне не надта цiкава. Праграмы, якiя былi ў Расii, мне таксама не падышлi. I было прапанавана паехаць у Беларусь i працаваць у арганiзацыi, якая займаецца дзецьмi-iнвалiдамi. У дзетак былi псiхiчныя i фiзiчныя абмежаваннi, напрыклад, дзiцячы цэрэбральны паралiч. Але дзецi былi цалкам здольныя гуляць, размаўляць. Яны сталi маiмi настаўнiкамi. З кожным днём я ўбiраў новыя i новыя словы. Скажа мне нешта дзiця, растлумачыць — i я запiсваю iнфармацыю. Нешта незразумела — звяртаюся да iншых выхавацеляў.

— Я ўвогуле цiкаўлюся мовамi. А ў Мiнску трапiў у асяроддзе творчых людзей — мастакоў, паэтаў, — кажа Марцiн. Спачатку зацiкавiўся вашай музыкай. I сёння з задавальненнем слухаю Змiцера Вайцюшкевiча. Раней фанацеў па гуртах "НРМ" i "Улiс". Потым пачаў чытаць беларускую класiчную лiтаратуру — Быкава, Караткевiча, вершы Сяргея Законнiкава...

— Мы падтрымлiваем праекты, якiя займаюцца экалогiяй i мясцовым самакiраваннем. Таму часта бываю ў Беларусi, маю там шмат сяброў. Быў час, у Мiнску прынцыпова з усiмi размаўляў па-беларуску. Людзi паважалi мае памкненнi, але глядзелi з непаразуменнем. Зараз з тымi, хто гаворыць па-руску, размаўляю па-руску, з тымi, хто па-беларуску, — па-беларуску.

— Сам я з японскага горада Кiёта. Пазнаёмiўся з Ванем, калi ў Варшаве вывучаў на курсах польскую мову. Ваня вельмi разумны, заўсёды робiць, што абяцае, дапамагае сябрам. I не згубiў некаторыя маральныя прынцыпы, якiх ужо няма ў заходнееўрапейцаў i цэнтральнаеўрапейцаў. У Польшчы я маю толькi некалькiх сяброў, якiм магу давяраць, як яму.

— Гэта не мафiя, — строга адказвае "самурай". — Вядома, нехта з iх небяспечны, а некаторымi можна даверыцца. Часам для японцаў яны больш надзейныя, чым палiцыя. Нiчога не баяцца. Не верце ў тое, што пiша прэса.

— Калi глядзець на гiсторыю справядлiва, то Адам Мiцкевiч хутчэй беларускi паэт, чым польскi. Цi не так? — навучае Iгарашы. — Чаму вы дазваляеце сцвярджаць, што ён паляк? Чаму не спрачаецеся? Такая ж сiтуацыя i з Тадэвушам Касцюшкам.

— Ураджэнец Беларусi Iосiф Гашкевiч быў адным з першых еўрапейцаў, хто трапiў у Японiю, наведаў двор сёгуна, зрабiў навуковыя даследаваннi, — здзiўляецца Iгарашы i тут жа дадае: — Беларусы i японцы робяць сумесны бiзнэс, вельмi сур'ёзны. Нашы хлопцы спрабуюць пазнаёмiцца па iнтэрнэце з беларускiмi жанчынамi i з iмi ажанiцца. Беларускi для нас выглядаюць вельмi прывабнымi. Але такiя шлюбы амаль нiколi не бываюць шчаслiвымi.

Некаторыя японцы ведаюць прэзiдэнта Лукашэнку. Тыя, хто цiкавiцца спортам, ведаюць вашых тайбаксёраў i байцоў К-1 Аляксея Iгнашова i Забiта Самедава. А яшчэ ў Токiа ёсць папулярны беларускi рэстаран. Многiя японскiя недзяржаўныя арганiзацыi падтрымлiвалi Беларусь пасля Чарнобыльскай катастрофы. Вось i ўсё. Напраўду, японцы ведаюць пра Беларусь не так шмат. Таму нашы двухбаковыя адносiны яшчэ трэба паляпшаць i паляпшаць.

— Я займаюся кiкбоксiнгам таксама, — адказвае на маё "хэлоў" чарнявая iтальянка Iларыя i пачынае жартаваць: — Вашы беларускiя байцы вельмi знакамiтыя. Але самы вядомы беларускi мужчына, як вядома, займаецца палiтыкай...

— Я заўсёды ведала, што Беларусь iснуе. Калi была дзiцем, бачыла па TV рэпартаж пра распад iмперыi СССР. Рэпартаж вельмi ўразiў мяне. Я заўсёды была зачараваная рускамоўнымi краiнамi — iх культурай, лiтаратурай i гiсторыяй. Вось чаму ва ўнiверсiтэце я выбрала для навучання рускую мову, гэта быў незвычайны выбар. Аднойчы я паехала на экскурсiю ў Пецярбург i закахалася ў гэты горад . А выкладчык сказаў мне: "Калi табе спадабаўся Пецярбург, то Мiнск спадабаецца таксама". Пазней я пазнаёмiлася з дзяўчынай-беларускай Аленай, якая вучылася ў Iталii. Яна ўвесь час распавядала пра сваю краiну i раiла мне прыехаць у Беларусь, каб падцягнуць узровень мовы. Чамусьцi студэнты з майго ўнiверсiтэта ездзiлi вывучаць мову ў Мiнск. Тады прыехаць у Беларусь я не змагла — было шмат спраў. Але збiраюся наведаць вашу краiну ў хуткiм часе. Яе гiсторыя ў апошнiя два дзесяцiгоддзi неверагодна цiкавая.

— Я ведаю толькi некалькi беларускiх слоў. Ужо вывучыла "вiтаю" i "добра". I, безумоўна, "дранiкi". Алена сказала, што я абавязкова павiнна iх пакаштаваць.

— З тае прычыны, што я люблю чытаць кнiгi, ведаю Янку Купалу. Паэт, якога я сапраўды цаню. Увогуле побач з беларусамi я адчуваю сябе абароненай. Яны вельмi клапатлiвыя i шчодрыя. Але не любяць размаўляць пра сваё асабiстае жыццё, асаблiва калi размова iдзе пра палiтыку цi нешта прыватнае. Калi ж iтальянца спытаеш пра яго праблемы, ён выкладзе ўсё ад самага дня свайго нараджэння. Беларусы шмат трымаюць у сабе. А калi нешта раззлуе iтальянца, то ён будзе крычаць што ёсць моцы на працягу пяцi хвiлiн. А потым — сонейка пачне ззяць iзноў.

Рым-Берлiн-Лодзь-Варшава.