Алесь Мара. Час пакаяння

Источник материала:

Алесь Мара

Час пакаяння

             ...Сысу пазычаў грошы на пітво?

               (З каментару на сайце «Свабоды»)

Сысу ты грошы

                    даваў на гарэлку? 

Плаціў за вершы якою

                             меркай? 

Пытанне рубам... Б’е напавал. 

І ты, Брут, — разам з ім

                                    «вупіваў»?

І ты, і ён — забівалі паэта... 

Маўчу... Няпросты адказ
 

                                    на гэта.

Маё ты хочаш пачуць
 

                                прызнанне.

Адказ такі — якое пытанне.

І я скажу за сябе і за тых.

Не шкадаваў я сваіх
 

                               залатых.

***

Да Дому свайго

               літа-та-та-таратара

Ішлі паэты з напоўненай
 

                            тарай. 

Ў кішэні даляр, «заяц», 

                          марка і літа. 

Па поўнай, па венчык

                        было ўсім наліта, 

І ў кожнага свой быў

                        наседжаны столік. 

Галоўны сярод іх з Гарошкава

                                        Толік

Рукалісь з паэтам 

                             мастак і артыст. 

Касіў пад сваіх у куточку 

                                 «гэбіст». 

Калі ж у кагосьці пустая 

                                  кішэнь, 

Не выганялі... Не гналі 

                                ў каршэнь. 

Народу, што вулей

                       у гэткае залі, 

Чуваліся дома — не як 

                     на вакзале. 

Было — як сплыло... 

                    ўжо не вернеш ніяк. 

Заходзілі зрэдку 

                    Кулік і Пазьняк. 

Ах, як мы сядзелі!... 

                   пяялі... гудзелі. 

Здавалась — нязломкі... 

                  й дзяўчаты у целе. 

Як хуценька, хутка

                   дзянькі праляцелі. 

А ты ўсё пытаеш... 

                    ты грошы даваў? 

Ды, каб жа на тое... 

                    каб гэта я знаў. 

Я б міма кілішка

                    яму наліваў. 

А корак з бутэлькі

                    у сэрца цаляе. 

Старая з касою ў начоўках

                                люляе.

І з цмокам зялёным 

               прайграны двубой. 

Я быў... сядзеў поруч, 

                  чамусь не з табой. 

А ён як ваўчо... 

                  як паранены звер. 

Давай пашкадуем... 

                  паплачам цяпер. 

Упоцемках йшлі

                  неяк крыва дахаты. 

«Ён сам вінаваты, 

                 ён сам вінаваты» 

Па таленце жыў

                 і па таленце піў. 

З ягоных «сяброў» нехта

                цешыўся, кпіў... 

«Ужо не ўзляціць, не падымецца

                                 вышай. 

Капец... Нічагуткі цяпер

                                  не напіша». 

І з бара выводзяць

                п’янога кліента. 

Ты за-да-ва-лё-ны...

                 няма канкурэнта. 

Даваў, прызнаюся, 

                яму на пітво... 

Пакаюся... грэшны. А ты? 

                       гэта...  во... 

Дзе быў? Што рабіў? 

                     Мо, забыўся нагладка? 

Так. Я вінаваты... 

                     мне скрушна і гадка... 

Не сквапны. Даваў яму 

                       лішнюю сотку. 

Не аб сцяну ж галавой

                       тую котку.

Закопвалі талент глыбока... 

                             глыбока. 

Ды выйшла не так... 

                         усё вылезла бокам. 

Яно — як расточак 

                         зялёны праб’ецца, 

Нікуды, нішто проста так

                         не дзяецца. 

Пасеяна зерне... 

                          не страчаны плён. 

«Вянок» у Максіма... 

                          у Толіка — «Лён». 

***

Так цесна... задушна... 

                           якое халеры? 

Куды ні кінь вокам —

                          усюды Сальеры. 

Зайздроснікі... хціўцы. 

                          І кожны з нас хлус. 

Рассыпаны звёны... 

                         такі беларус. 

Пігмеям далёка расці 

                         да Калоса. 

На гэткіх глядзяць скасавурана, 

                                       коса, 

І я сярод іх у аблуднай 

                                   гаморы. 

За ўсім назіраў

                          чалавечак з «канторы». 

Кроў з раны смакталі

                         і рэзалі жылы. 

Пасля на магілу 

                        цвяты палажылі. 

***

О, край мой! О, людзі! 

                       якія пакуты

Таму, хто прад вамі

                       аголенаскуты. 

Хто вольны — як вецер, 

                       нявольнік свабоды. 

Як вы не шукае

                        выгоды і броды. 

О, людзі!.. паплечнікі, 

                         родныя брацця. 

Не шлю на сябе і на вас

                        я пракляцця. 

Не б’ю у званы... 

                        не крычу ў паняверцы, 

А ціха шапчу... 

                        вы паверце, паверце... 

За ім паэт будзе, 

                        паэта не біце, 

Любіце сябе

                      і яго вы любіце. 

Барсукі — Мінск, 2010