У галерэі "Ў" пройдзе выставачна-адукацыйны праект Artes liberales

Ад 3 да 25 траўня ў галерэі "Ў" пройдзе ўнікальны выставачна-адукацыйны праект Artes liberales.

Artes liberales ("вольныя мастацтвы") – так у антычным свеце называлі сукупнасць ведаў, якія павінен быў засвоіць свабодны грамадзянін. У эпоху сярэднявечча "вольныя мастацтвы", якія падзяляліся на "мастацтвы слова" – Trivium (граматыка, рыторыка, дыялектыка) і "мастацтвы лічбы" – Quadrivium (арыфметыка, геаметрыя, астраномія і музыка), разглядаліся як непарушная аснова ўніверсітэцкай адукацыі. Пры тым пад "мастацтвам" (ars) разумелася хутчэй не мастацкае майстэрства, а "практычная навука" – спосаб спасціжэння свету, заснаваны на развітым лагічным мысленні і сістэмна арганізаваных ведах, а тэрмін artista адносіўся ў першую чаргу да студэнта, якія вывучаў "вольныя мастацтвы".

Сёння тэрмінам вольныя мастацтвы зазвычай пазначаецца ўвесь комплекс гуманітарных дысцыплін, аднак у сучаснай сацыякультурнай сітуацыі (адной з характэрных прыкметаў якой ёсць заняпад класічнай універсітэцкай адукацыі і ўласцівых ёй каштоўнасцяў) прастора і магчымасці для вывучэння "вольных мастацтваў" імкліва звужаюцца. Логіка і ідэалогія "свабоднага рынку" дыктуе прагматычны выбар на карысць вузкіх спецыялізацый – з магчымасцю найхутчэйшай канвертацыі сімвалічнага адукацыйнага капіталу ў рэальны капітал. У такіх умовах выбар на карысць гуманітарнай адукацыі і вывучэння "вольных мастацтваў" як першага і неабходнага для станаўлення аўтаномнай і свабоднай асобы ўзроўню ўніверсітэцкай адукацыі ўспрымаецца як выклік, як сімвалічны пратэст – супраць дыктатуры рынку, "глухасці спецыялізацый" і засілля тэхнакратычнага мыслення, а яшчэ – як праява эканамічна неабгрунтаваных "паводзінаў" на карысць бескарыслівай любові да мастацтва...

Але ці маем мы права сцвярджаць, што непарыўная (як гэта падавалася цягам доўгіх стагоддзяў) повязь паміж словам і вобразам, паміж мастацтвам і гуманітарнымі навукамі, паміж навуковым спазнаннем і мастацкімі спосабамі спасціжэння свету, – карацей, усё тое, на чым грунтавалася класічная ўніверсітэцкая адукацыя і што забяспечвала шырыню поглядаў і глыбіню мыслення, – страчаная назаўжды? І ці так гэта насамрэч? Каму і якім чынам вывучэнне "вольных мастацтваў" можа прынесці карысць? Якім чынам звязаныя каштоўнасныя прыярытэты "грамадства ведаў" і эканамічная эфектыўнасць "крэатыўных індустрый" з культурнай традыцыяй і гуманітарным мысленнем? Якімі ёсць наступствы збліжэння класічнай гуманітарнай адукацыі і дыгітальнай культуры? Што адрознівае "вольныя мастацтвы" ад "інтэлектуальнага супермаркета", які прапануе нам тэлебачанне і Інтэрнэт? Якую ролю грае гуманітарная оптыка ў даследаванні разнастайных сацыяльных і культурных феноменаў? І нарэшце – чым можа дапамагчы мастацтва ў візуалізацыі і артыкуляцыі сацыяльна значных праблем? На гэтыя ды іншыя пытанні мы паспрабуем адказаць у межах нашага праекта.






Такім чынам, Artes liberales – гэта мастацкі і адукацыйны эксперымент, які мае на мэце асэнсаванне "карысці" гуманітарнай адукацыі і неабходнасці вывучэння вольных мастацтваў у сучаснай сацыякультурнай і эканамічнай сітуацыі.

Artes liberales – гэта фестываль ідэй і арт-праектаў, створаных моладдзю, якая вывучае "вольныя мастацтвы" і імкнецца ў мастацкай і медыяльнай форме прапанаваць уласную інтэрпрэтацыю разнастайных падзеяў і феноменаў навакольнай рэчаіснасці.

Artes liberales – гэта цыкл адкрытых і захапляльных лекцый, майстар-класаў, дыскусій і круглых сталоў з удзелам найлепшых прафесараў і лектараў Беларусі і Еўропы; пры гэтым праграма акадэмічных мерапрыемстваў праекта ахоплівае ўсю гуманітарную прастору: ад тэорыі і гісторыі візуальных мастацтваў, гендарнай праблематыкі, арт-крытыкі і медыятэорыі да рэлігіі, культурнай спадчыны і філасофіі.

Фактычна прастора галерэі "Ў" (прастора Ў-топіі і гетэратопіі адначасова) на тры тыдні ператворыцца ў пляцоўку "адкрытага ўніверсітэта" – даступнага для ўсіх і кожнага. Знаёмства з традыцыямі і найноўшымі тэндэнцыямі ў галіне разнастайных сацыягуманітарных дысцыплін прапануецца здзейсніць праз сінтэз інтэлектуальных практык і творчых праектаў.

Усе імпрэзы будуць суправаджацца цэлым шэрагам экспазіцый арт-аб’ектаў, праграмай відэафільмаў, анімацыйных прац, а таксама ды-джэйскімі і ві-джэйскімі праграмамі.

Альміра Усманава, дырэктар праекта

Ганна Чыстасердава, арт-дырэктар галерэi "Ў"