Рыгор Барадулін напісаў кнігу хуткамовак

Источник материала:

“Калі чалавек хоча, каб яго лепш пачулі, ён рыхтуецца да размовы з дапамогай хуткамовак”, — пераканаўча пачынаецца новая кніга майстра беларускай паэзіі Рыгора Барадуліна “Воз вёз лёс”. Падчас прэзентацыі, што адбылася ў камернай утульнай атмаферы 15 мая ў музеі Янкі Купалы, прысутныя мелі магчымасць выйграць незвычайную кнігу – для гэтага трэба было хутка тры разы запар прачытаць хуткамоўку ад дзядзькі Рыгора.

Да гэтага часу кнігі з беларускімі хуткамоўкамі ў нас не было – навучэнцам беларускіх творчых адукацыйных устаноў даводзілася развіваць тэхніку маўлення з дапамогай заезджаных “Шла Саша по шоссе и сосала сушку”, “Карл у Клары украл кораллы, а Клара у Карла украла кларнет” ды іншых рускамоўных хуткамовак.

“Ідэя такой кнігі з’явілася каля двух гадоў таму, — распавядае ў каментары для Naviny.by рэдактар кнігі Алесь Камоцкі, — калі кіраўнічка тэатра педуніверсітэта “Жывое слова” Алеся Сівохіна сказала мне, што ім для заняткаў не хапае беларускіх хуткамовак. У размовах з Рыгорам Барадуліным высветлілася, што яму гэта вельмі цікава. Для пачатку ён напісаў ад рукі дзьве старонкі хуткамовак, і мы іх перадалі ў тэатр, яны імі карысталіся для заняткаў.

 
Але Рыгор – чалавек вельмі завадны, і ён не змог спыніцца і працягваў пісаць хуткамоўкі, а я іх збіраў. Вось і назбіралі на невялічкую кніжачку. Апроч таго, што яны маюць тэхналагічную каштоўнасць – для распрацоўкі мовы і для розных моўных практыкаванняў – аднак і паэтычныя вартасці таксама ў гэтых хуткамовак ёсць. Па-мойму, атрымалася вельмі цікава, і мне хацелася б, каб такія кніжкі чытала вялікая колькасць людзей, а не толькі студэнты”.

Распавядаючы пра фармат кнігі – 12 сантыметраў па ўсіх баках – Алесь Камоцкі адзначыў: “Гэта ўжо чацьвёртая кніжачка ў такім фармаце. Пятая зараз рыхтуецца – гэта будзе мая кніга. Мы па чарзе выдаем кніжкі такога фармату: адну я, адну Барадулін. Мне падабаецца такі фармат. Рыгору Іванавічу такі фармат прыйшоўся даспадобы: ён сам папрасіў, каб і ягоныя кнігі такім вось чынам выходзілі.

Калі вы заўважылі, у кнігах гэтых няма нумерацыі старонак, бо я лічу, што ў паэтычных кніжках гэта лішняе. Больш за сто старонак у кнігах паэзіі гэта нейкі здзек – няёмка найперш перад вершамі становіцца. Калі верш пераносіцца з адной старонкі на іншую, атрымліваецца такая брацкая магіла для вершаў. Эканомія паперы – гэта, канешне, вельмі важная рэч, але ж вершы хочуць, каб іх друкавалі паасобку. Я для такіх кніжак даўгія вершы раблю карацейшымі, каб яны станавіліся на адну старонку”.

Хуткамоўкі з кнігі “Воз вёз лёс”: “Ёрш сагрэць спрабуе лёд. Апякае палец ёд”, “Пабег бы ў гай бугай па рог, ды зачапіўся за парог”, “Прывезла скнара сыр з Сыктыўкара”, “Ходзячы па сцежках босых, збіў абцасы часу посах”, “Міла мяла мяты пачак. Мяў мядзьведзь, як мякіш, мячык”, “У пчаляра каля чала кружыцца пачала пчала”, “Варона ляцела ў Верону. Ці чакала Верона варону…”.

На вечарыне сам Рыгор Барадулін па стане здароўя не прысутнічаў, але прыйшла жонка паэта. “Валянціна Міхайлаўна ўсё перадасць Рыгору Іванавічу, што тут сёння гаварылі і спявалі”, — адзначыў вядучы вечара Алесь Камоцкі.

“Сапраўдная асалода чытаць гэтую кнігу, асалода разглядаць яе, гэтае пачуццё наогул цяжка з чым-небудзь параўнаць, — адзначыла паэтка Людміла Хейдарава-Паўлікава. – Кніга падаецца цалкам лёгкай і натуральнай. Шчасце мець такую кнігу, шчасце мець такога паэта. Я некалі працавала на тэлебачанні і брала ў Рыгора Барадуліна інтэрв’ю. Я запыталася: што для вас самае галоўнае ў жыцці? Ён мне адказаў адразу, не думаючы ні хвіліны: без паэзіі. Паэзія сапраўды жывіць Рыгора Іванавіча, надае яму сіл, і ён нас з вамі жывіць сваёй паэзіяй”.

Падчас прэзентацыі вершы Барадуліна чыталі акцёры тэатра “Жывое слова”, песні на словы Рыгора Іванавіча, а таксама Янкі Купалы і Уладзіміра Караткевіча спявалі Алеся Сівохіна і Алесь Камоцкі.