Арт-календарь-2015. Хрестоматийный, но спорный портрет Якуба Коласа

Источник материала:

6 февраля день рождения сразу у двух художников, отца и сына. Владимир Стельмашонок – автор ставшего хрестоматийным портрета Якуба Коласа. Журналист и художник Сергей Стельмашонок иллюстрирует статьи в журналах и газетах, однако его главная страсть – изображения котов. 

Портрет Якуба Коласа. Автор: Владимир Стельмашонок. Работа хранится в Национальном художественном музее. Фото: Сергей Стельмашонок

В 1952 году тогда еще студент ленинградского института искусств Владимир Стельмашонок, приехав в Минск на каникулы, написал портрет Коласа в его домашнем кабинете. На сеансы Колас надевал официальный костюм со всеми медалями, орденами и значком депутата. Мнение о законченном портрете поэт выразил лаконично: "Занадта суровы".

В последующие годы Владимир Стельмашонок создал еще три портрета белорусского классика, один из которых - 1967 года - стал хрестоматийным и по сей день является визитной карточкой художника. Поэт представлен здесь как сын родной земли, простирающейся за его спиной.

На презентации портрета распахнутая на груди рубаха и накинутая на плечи свитка не понравились сыну поэта, привыкшему видеть отца аккуратно застегнутым, в традиционно надвинутой на лоб шляпе. Но со временем пришло осознание, что художник отказался от документальной точности неслучайно.

6 февраля, в 17.00, в Национальном художественном музее открывается выставка произведений народного художника Беларуси, профессора Владимира Стельмашонка. Выставка работает до 2 марта.

"Легенда о коте-рыцаре, путешествующем к Св. Граалю в поисках Прекрасной Дамы". Работа хранится в личной коллекции автора. Фото: Сергей Стельмашонок

Работа Сергея Стельмашонка "Легенда о коте-рыцаре, путешествующем к Св. Граалю в поисках Прекрасной Дамы" навеяна сновидением. Много лет назад художнику приснилось, что, будучи в Гродно, он попадает в темный древний подвал. Вокруг все в паутине и пыли, есть окно, но абсолютно непрозрачное. "Начинаю это окно протирать – и вижу, что с первыми просветами проявляется старинный витраж с изображением рыцаря. Тут в голове сам собой начинается разговор: если были псы-рыцари, значит, где-то есть и коты-рыцари? Которые граалят по ночам в поисках прекрасных дам... А с рассветом сворачиваются клубочком и вспоминают ночные приключения, мурлыча от удовольствия". Через годы эта тема вспомнилась и воплотилась. "И – знаете что, – пару недель назад в Испании мне посчастливилось увидеть настоящую чашу Св. Грааля! Получается, что давний сон оказался в руку, которой позже я нарисовал себе направление движения".

Каждый день в лаконичной форме "Арт-календарь-2015. Дни рождения творцов и творений" вместе с Галереей TUT.BY вспоминает любопытные и малоизвестные факты о людях или произведениях, являющихся частью культурной жизни Беларуси. Никаких пространных биографий или описаний, только уникальные части мозаики, которые демонстрируют богатое культурное прошлое, настоящее и, можно полагать, будущее Беларуси.

---

6 лютага дзень народзінаў адразу ў двух мастакоў, бацькі і сына. Уладзімір Стэльмашонак – аўтар хрэстаматыйнага партрэта Якуба Коласа. Журналіст і мастак Сяргей Стэльмашонак ілюструе артыкулы ў часопісах і газетах, аднак яго галоўнае захапленне – выявы катоў.

У 1952 годзе тады яшчэ студэнт ленінградскага інстытута мастацтваў Уладзімір Стэльмашонак, прыехаўшы ў Мінск на канікулы, напісаў партрэт Коласа ў яго хатнім кабінеце. На сеансы Колас апранаў афіцыйны строй з усімі медалямі, ордэнамі і значком дэпутата. Меркаванне наконт завершанага партрэта паэт выразіў лаканічна: "Занадта суровы".

Владимир Стельмашонок

У наступныя гады Уладзімір Стэльмашонак стварыў яшчэ тры партрэты беларускага класіка, адзін з якіх – 1967 года – стаў хрэстаматыйным і сёння з'яўляецца візітнай карткай мастака. Паэт прадстае сынам роднай зямлі, якая распасціраецца за ім.

На прэзентацыі партрэта распахнутая на грудзях рубаха і накінутая на плечы світка не спадабаліся сыну паэта, які бачыў бацьку заўсёды акуратна зашпіленым, у традыцыйна насунутым на лоб капелюшы. Але з часам прыйшло ўсведамленне, што мастак адмовіўся адд дакументальнай дакладнасці невыпадкова.

6 лютага а 17 гадзіне ў Нацыянальным мастацкім музее пачынаецца выстава твораў народнага мастака Беларусі, прафесара Ўладзіміра Стэльмашонка. Выстава працуе да 2 сакавіка.

Сергей Стельмашонок

Праца Сяргея Стэльмашонка "легенда пра ката-рыцара, вандруючага да Св. Грааля ў пошуках Цудоўнай Дамы, навеяна сном. Шмат гадоў таму мастак у сне апынуўся нібыта ў Гародне ў цёмным сутарэнні. Вакол усё было ў павуціне і пылу, было акно, але непразрыстае. “Пачынаю гэта акно праціраць – і бачу, што з першымі прасветамі паказваецца старажытны вітраж з выявай рыцара. Тут сам з сабою я пачаў размову: калі былі псы-рыцары, значыць, недзе ёсць і каты-рыцары? Якія граалят па начах у пошуках цудоўных дам… А на світанні яны скручваюцца ў клубок і прыгадваюць начныя прыгоды, муркаючы ад задавальнення”. Праз гады гэта тэма зноў усплыла і ажыццявілася ў малюнку. “І ведаеце што, некалькі тыдняў таму ў Іспаніі пашчасціла ўбачыць сапраўдны келіх Св. Грааля! Атрымліваецца, што даўні сон быў у руку, якой я пасля намаляваў сябе накірунак”.

---

6 February is the birthday of two artists, father and son. Vladimir Stelmashonok is the author of the widely-known portrait of Yakub Kolas. Journalist and artist Sergei Stelmashonok is an illustrator who creates images for magazine and newspaper articles, but his main passion are images of cats. http://news.tut.by/culture/315840.html
In 1952, still a student of the Leningrad Institute of Arts, Vladimir Stelmashonok came to Minsk to spend a vacation and used this time to paint a portrait of the Belarusian classic in his study. During the drawing sessions, Yakub Kolas wore a formal suit with all his medals, orders and honors. When the portrait was ready, the poet’s opinion about it was rather laconic: "Too harsh."

Later Vladimir Stelmashonok painted three other portraits of Kolas, one of which – created in 1967 – is most-widely used in textbooks and is considered the artist’s hallmark. In it the poet is portrayed as a son of his native land stretching behind his back.

During the presentation of the portrait, the poet’s unfastened shirt, open chest, and a peasant’s overcoat loosely hanging on the shoulders, provoked criticism on behalf of his son, who was accustomed to seeing his father dressed neatly, buttoned, with a hat pulled over his forehead. But with time it became obvious that the accuracy was sacrificed not by chance.

On 6 February 2015 the exhibition of the works of People's Artist of Belarus, Professor Vladimir Stelmashonok opens at the National Arts Museum of Belarus. It will run until 2 March 2015.

Sergei Stelmashonok’s ‘Legend about a cat-knight, travelling to the Holy Grail in search of a Fair Lady’ was inspired by a dream. Many years ago, the artist dreamed that while in Grodno he found himself in a dark old basement. Everything around him was covered in cobwebs and dust, there was a window, but nothing could be seen through it. "I begin to clean the glass - and there appears an old stained glass window depicting a knight. And I start thinking: if there were dog-knights, then somewhere there must be cat-knights? That ‘grail’ at night in search of beautiful ladies and at dawn curl into sleep recalling their night adventures, purring with pleasure". Some years passed and this dream was refreshed and embodied in an illustration. "And - guess what - a couple of weeks ago in Spain I was lucky enough to see the real Holy Grail! It turns out that a past dream guided my hand, when I was painting a direction for my movement".
Теги: Гродно, Минск