Wikileaks: Беларусь не прызнала незалежнасць Абхазіі і Паўднёвай Асеціі пад ціскам Еўропы?

Источник материала:

Пытанне аб тэрытарыяльнай цэласнасці Грузіі абмяркоўваўся на сустрэчы «тройкі ЕС" -- Беларусь у ліпені 2009 года. Пра гэта сведчыць дэпеша місіі Злучаных Штатаў Амерыкі ў ЕС, апублікаваная сайтам WikiLeaks 13 студзеня.

Сустрэча адбылася ў Брусэлі 28 ліпеня 2009. У ёй узялі ўдзел еўракамісар па замежных сувязях і палітыцы добрасуседства Беніта Ферэра-Вальднер, кіраўнік Міністэрства замежных спраў Швецыі, якая старшынявала ў той час у ЕС, Карл Більт і міністр замежных спраў Беларусі Сяргей Мартынаў.

Па выніках сустрэчы спадарыня Ферэра-Вальднер заявіла, што «патэнцыял адносін паміж Беларуссю і Еўрасаюзам будзе цалкам раскрыты, калі ў краіне будуць прыняты неабходныя пераканаўчыя і незваротныя рэформы, і мы ўбачым вялікі прагрэс ужо ў лістападзе».

Яна паказала, што ў сваіх адносінах ЕЗ і Беларусь «падышлі да скрыжавання і ў агульных інтарэсах надаць ім новы імпульс». Еўразвяз жа «гатовы падтрымаць Беларусь, калі яна прадэманструе сур"ёзны рух у бок дэмакратыі і асноўных правоў і свабодаў".

Ферэра-Вальднер падкрэсліла, што Брусэль ужо пайшоў насустрач краіне ў 2009 годзе, павялічыўшы дапамогу ў два разы -- ад 5 да 10 мільёнаў еўра; Еўракамісія пачала разглядаць магчымасць прадастаўлення Беларусі макраэканамічнай дапамогі і атрымання Беларуссю крэдытаў у Еўрапейскім банку рэканструкцыі і развіцця, а таксама Еўрапейскім інвестыцыйным банку. Еўракамісар заяўляла, што ЕС можа многае прапанаваць Беларусі ў розных галінах, у прыватнасці, у сферах макраэканомікі, энергетыкі, гандлю, спрашчэння візавага рэжыму.

Карл Більт заявіў, што на сустрэчы

бакі адкрыта абмеркавалі беларускую палітычную сітуацыю, як «неадпаведную» чаканням ЕС. У прыватнасці, паводле словаў шведскага міністра, абмяркоўвалася становішча ў галіне правоў чалавека: «абмежаванне палітычных свабодаў, праблемы з рэгістрацыяй і працай у арганізацый грамадзянскай супольнасці і палітычных партый, а таксама пытанне прымянення ў Беларусі смяротнага пакарання».

«Беларускія ўлады могуць і ў прынцыпе павінны зрабіць больш для ўмацавання адносінаў з ЕС», -- заявіў Більт, адзначыўшы, што Эўразьвяз «бачыць гатоўнасць Беларусі развіваць цеснае партнёрства з ЕС».

Як вынікае з апублікаванай WikiLeaks дэпешы амерыканскай місіі ў ЕС ад 30 ліпеня 2009, на сустрэчы тройкі таксама абмяркоўвалася пытанне аб статусе Абхазіі і Паўднёвай Асеціі.

Сустрэча паказала, "што хоць абодва бакі прызнаюць неабходнасць развіваць адносіны, яна таксама пацвердзіла адрозненні ў іх узаемных чаканнях», адзначаюць аўтары дэпешы.

Амерыканскія дыпламаты паведамляюць свайму ўраду, што Ферэра-Вальднер «дала ясна зразумець» Мартынаву, што «ЕС гатовы аднавіць ўзаемадзеянне з Беларуссю». Гандаль, энергетыка і палягчэнне візавага рэжыму сапраўды абмяркоўваліся на сустрэчы, прычым «апошняе ўяўляла асаблівую цікавасць» для Мартынава.

Аднак прысутны на сустрэчы Більт, які таксама выказаў надзею на прагрэс у адносінах,

«не пакінуў у Мартынава сумневаў (спасылаючыся на рэгіёны, якія адкалоліся ад Грузіі) адносна «важнасці, якую мы надаем прынцыпу тэрытарыяльнай цэласнасці».

Масква прызнала незалежнасць Абхазіі і Паўднёвай Асеціі ў жніўні 2008 года, пасля ўзброенага канфлікту з Грузіяй.

Аляксандр Лукашэнка, выступаючы перад расейскімі журналістамі 1 кастрычніка 2010 года, задаў рытарычнае пытанне: «Можа быць, для Расеі і не трэба, каб мы прызналі незалежнасць Абхазіі і Паўднёвай Асеціі?»

«Зыходзячы з адносін Беларусі і Расеі, вядома, мы павінны былі прызнаць Асецію і Абхазію. Як бы тое ні было, мы саюзнікі. Мы гатовыя былі гэта зрабіць», -- сказаў Лукашэнка. Ён паведаміў, што ў Беларусь прыязджаў «буйны заходні палітык», які цікавіўся, ці прызнае Беларусь Абхазію і Паўднёвую Асецію. «Ён мне выклаў той спектр адносін, якія складуцца ў нас з ЕС і ЗША. І праз нейкі час я зразумеў, што так гэта і было б», -- прызнаўся Лукашэнка.

«Са спісам бедаў і няшчасцяў, якія могуць абрынуцца на Беларусь, я сустрэўся з Мядзведзевым у Сочы», -- паведаміў Лукашэнка. Паводле яго слоў, ён спытаў Мядзведзева, ці гатовы той «падзяліць гэтыя беды і падставіць плячо».

«Яго адказ быў: «Не трэба гандлявацца, гэта адна тэма, а гэта - іншая», -- сказаў Лукашэнка. -- Калі гэта так, то працягу гутарка не мае».