Сяргей Налівайка: "Прадугледжваецца далейшае зніжэнне падатковага ціску на эканоміку"

Источник материала:

Міністэрства па падатках і зборах не бачыць перадумоў для памяншэння аб'ёму паступленняў ад фізічных і юрыдычных асоб, заявіў на прэс-канферэнцыі Сяргей НАЛІВАЙКА, першы намеснік міністра па падатках і зборах.

Таксама ён нагадаў, што падатковыя паступленні з'яўляюцца асноўнай крыніцай фарміравання даходаў бюджэту — гэта каля 70% ад усіх даходаў кансалідаванага бюджэту. Па папярэдніх звестках, па стане на 1 ліпеня 2011 года ў кансалідаваны бюджэт паступіла 20,5 трыльёна рублёў, у тым ліку ў рэспубліканскі бюджэт — 7,8 трыльёна рублёў, у мясцовыя бюджэты — 12,7 трыльёна рублёў.

— Нягледзячы на працу па зніжэнні падатковага ціску, якая праводзіцца на працягу некалькіх гадоў, выкананне планавых паказчыкаў забяспечана ў разрэзе ўсіх узроўняў бюджэту, — сказаў Сяргей Налівайка. — Тэмп росту плацяжоў у параўнанні з узроўнем мінулага года склаў 105,8% у супастаўных цэнах. Па-ранейшаму цэнтральнае месца ў структуры даходаў бюджэту, якія кантралююцца падатковымі органамі, займае падатак на дабаўленую вартасць (ПДВ). У першым паўгоддзі яго паступленні склалі 4,4 трыльёна рублёў (каля 22% даходаў бюджэту, якія кантралююцца Міністэрствам па падатках і зборах). Нягледзячы на тое, што даволі сур'ёзна мяняецца заканадаўства, лібералізуецца ў плане прадастаўлення падатковых вылікаў па гэтай даходнай крыніцы, план па ёй таксама выконваецца.

Што тычыцца іншых падаткаў, то падатку на прыбытак заплачана трохі больш за 4 трыльёны рублёў (20% ад усіх падаткаў), падаходнага падатку з даходаў фізічных асоб — 3,7 трыльёна рублёў (звыш 18% ад усіх падаткаў), акцызаў — 2,2 трыльёна рублёў (11% ад усіх падатковых плацяжоў).

Сяргей Налівайка адзначыў, што асноўнай мэтай бюджэтна-фінансавай і падатковай палітыкі на гэтую пяцігодку з'яўляюцца павышэнне канкурэнтаздольнасці нацыянальнай эканомікі, удасканаленне падатковай сістэмы, якая прымяняецца ў рэспубліцы, таксама прадугледжваецца далейшае зніжэнне падатковага ціску на эканоміку шляхам памяншэння падатковага ціску на прыбытак і ў фонд заработнай платы.

Ён таксама нагадаў, што на працягу шэрагу апошніх гадоў зроблены сур'ёзныя крокі па зніжэнні ўзроўню падатковага ціску: быў скасаваны шэраг падатковых плацяжоў, зніжаны стаўкі падаткаў, скарочаны лік аб'ектаў падаткаабкладання і выключаны асобныя суб'екты са складу плацельшчыкаў падаткаў. Прынамсі, летась велічыня падатковага ціску на эканоміку без уліку ўзносу ў фонд сацыяльнай абароны насельніцтва склала 27,5% да ВУП. Такім чынам падатковы ціск у параўнанні з 2009 годам скараціўся на 2,6 працэнтнага пункта. Сёлета, па словах Сяргея Эдуардавіча, велічыня падатковай нагрузкі на эканоміку складзе 27,1% да ВУП.

— Сёлета ўнесены шэраг значных змен у парадак вылічэння падаткаў, якія дазваляюць суб'ектам гаспадарання адчуць памяншэнне падатковага ціску, — лічыць Сяргей Налівайка. — Сёння плацельшчык плаціць 7 падатковых плацяжоў, а неабходнасць плаціць іншыя ўзнікае толькі ў выпадку заняцця спецыфічнымі відамі дзейнасці.

Ён таксама падкрэсліў, што важнымі напрамкамі ўдасканалення падатковай палітыкі стануць увядзенне агульнапрынятага ў сусветнай практыцы механізму пераносу страт на будучыя перыяды, пашырэнне сферы прымянення спрошчанай сістэмы падаткаабкладання, а таксама ўдасканаленне падатковага адміністравання — у тым ліку і за кошт пашырэння сферы прымянення сістэмы электроннага падатковага дэкларавання.

Электронная дэклараванне навяжуць усім?

Дарэчы, калі казаць пра электроннае дэклараванне, то ў хуткім часе некаторыя суб'екты гаспадарання ўжо не змогуць выбіраць, як кантактаваць з падатковай інспекцыяй — або па-ранейшаму нагамі туды хадзіць, або рабіць гэта праз інтэрнэт:

— З 2012 года Міністэрства па падатках і зборах прапануе ўнесці ў Падатковы кодэкс палажэнне, якое прадугледжвала б абавязак для арганізацый з колькасцю працаўнікоў ад 50 чалавек падаваць падатковыя дэкларацыі ў электронным выглядзе, — сказаў Сяргей Налівайка.

Здавалася б, рашэнне прагрэсіўнае, але спецыяльныя ключ і праграмнае забеспячэнне не бясплатныя. Таму "Звязда" пацікавілася ў Сяргея Эдуардавіча, наколькі крок па ўвядзенні "абавязалаўкі" з'яўляецца апраўданым:

— Я хачу звярнуць увагу на тое, што гэта закране толькі тыя арганізацыі, дзе 50 і больш працаўнікоў, — адказвае Сяргей Налівайка. — У Расіі гэтая норма прапісана як абавязковая. На мінулым тыдні быў прадстаўнік федэральнай падатковай службы Расіі, і я задаваў яму гэтае пытанне: у іх 70% ад агульнай колькасці плацельшчыкаў ужо перайшлі на электроннае дэклараванне. Кошт электроннага дэкларавання ў Расіі ў разы вышэй, чым у нас. Ведаеце, бясплатнага нічога не бывае. Калі праграмнае забеспячэнне і ключ зрабіць бясплатнымі, то, значыць, гэтую нагрузку трэба перанесці на бюджэт. Ці гатовы бюджэт панесці зараз дадатковую нагрузку? Я ў гэтым вельмі моцна сумняваюся. І, на мой погляд, кошт электроннага дэкларавання не крытычны (240 тысяч без ільгот для юрыдычных асоб, для фізічных асоб — на ўзроўні 65 тысяч на тры гады). Больш за тое, пастаянна вядзецца праца па пашырэнні магчымасцяў выкарыстання гэтага ключа. Сёння пры наяўнасці такога ключа і адпаведнага праграмнага забеспячэння плацельшчык у прынцыпе можа не наведваць падатковую інспекцыю. Тут я ўжо не кажу пра чэргі, якіх няма — проста дарога да падатковай займае добры кавалак часу. Больш за тое, з моманту ўвядзення электроннага дэкларавання яго кошт не павышаўся, хоць вы бачыце, што ўсё ўзляцела ў цане і ў некаторых выпадках у разы. І, вядома, пастаўшчыкі праграмнага забеспячэння сур'ёзна вядуць з намі перамовы па павышэнні кошту. Мы супраціўляемся, але відавочна, што прыйдзецца павышаць кошт. На які працэнт — пакуль цяжка сказаць. Але гэта будзе, трэба быць шчырым. Хоць будзе не ў разы, магу запэўніць.

Праверкі б'юць у кропку?

Сяргей Налівайка адзначыў, што акцэнт у працы падатковых органаў у апошнія гады робіцца на павелічэнне долі добраахвотных паступленняў, пра што сведчаць лічбы: калі ў 2005 годзе 91% паступленняў былі зроблены ў добраахвотным парадку, то летась гэтая лічба склала 95,3%. Адначасова ў гэтыя ж гады адбывалася зніжэнне долі плацяжоў, якія паступалі па выніках праверак. Так, калі ў 2005 годзе іх доля складала 0,9%, то летась — толькі 0,5%.

— З выхадам Указа № 510 на заканадаўчым узроўні ў якасці асноватворнага прынцыпу арганізацыі кантрольнай дзейнасці (у тым ліку планавання праверак) з улікам міжнароднай практыкі замацаваны прынцып кіравання рызыкамі, які ўключае ў сябе магчымасць як выяўляць парушальнікаў, так і стымуляваць суб'ектаў гаспадарання на самаацэнку і на павышэнне эфектыўнасці іх дзейнасці. Для дасягнення пастаўленай мэты падатковыя органы паслядоўна распрацоўваюць метады і інструменты кантролю з выкарыстаннем інфармацыйных тэхналогій. Абраная методыка арганізацыі кантрольнай працы, заснаваная на якасным планаванні, перадправерачным аналізе фінансава-гаспадарчай дзейнасці асобы, якая правяраецца, вывучэнні зон рызыкі, выкарыстанні ўнутраных інфармацыйных рэсурсаў і маніторынгу звестак са знешніх крыніц, дазволіла якасна рыхтавацца да правядзення кантрольных мерапрыемстваў і дабівацца высокай выніковасці праверак. Іншымі словамі, калі аналіз фінансава-гаспадарчай дзейнасці падаткаплацельшчыка паказвае стабільную падатковую базу і адэкватную падатковую нагрузку, то ў нас няма падстаў для накіравання да яго падатковай праверкі. І наадварот, калі падставы ёсць, то, як правіла, вынікам праверкі з'яўляецца выяўленне падатковага правапарушэння. Дзякуючы адмове ад татальнага кантролю і арыентацыі кантрольнай працы на зоны рызыкі падатковым органам удалося дабіцца эфектыўных вынікаў кантрольнай працы. Калі ў 2008 годзе правяраўся кожны пяты плацельшчык і выніковасць праверак складала 75%, то сёлета за 5 месяцаў правяраецца кожны 25-ы плацельшчык. І выніковасць складае амаль 96%. Такім чынам плацельшчыкі, якія добрасумленна выконваюць свае падатковыя абавязацельствы, практычна не падвяргаюцца праверкам, — сказаў Сяргей Налівайка.

Разам з тым, ён падкрэсліў, што ні выхад Дырэктывы №4, ні лібералізацыя эканамічнай дзейнасці не паўплываюць на пільнасць кантролю з боку падатковых органаў:

— Мы адкрыты для дыялогу, для прапаноў, для самага шырокага спектру стасункаў з добрасумленнымі плацельшчыкамі. Але калі нехта хоча пад шумок лібералізацыі правярнуць не зусім прыстойныя справы, то я магу запэўніць, што тут ніякай лібералізацыі і патуранняў быць не можа. Наадварот, як я ўжо казаў, ідзе вельмі карпатлівы выбар аб'ектаў для праверкі. І тыя суб'екты, якія трапляюць у поле зроку, якраз-такі падвяргаюцца найбольш стараннаму аналізу, маніторынгу і кантролю.

Павел БЕРАСНЕЎ.