Хвароба з «кампенсацыяй»

Источник материала:

МАЦI АБО БАЦЬКА?

Прыклады, калi жанчына прымае рашэнне выйсцi на работу яшчэ да таго моманту, калi дзiцяцi споўнiцца 3 гады, унiкальнымi назваць нельга. Як, зразумела, нiяк не назавеш рэдкiмi i выпадкi, калi пасля гэтага дзiця пачынае хварэць. Цi абавязкова ў такой сiтуацыi «бальнiчны» выдаецца мацi? Або, магчыма, разлiчваць на яго можа бацька?

— Калi жанчына не перапыняе адпачынку па догляду i выходзiць на работу на ўмовах няпоўнага дня, iнакш кажучы, не больш чым на палову стаўкi, то ў выпадку хваробы дзiцяцi права на атрыманне дапамогi мае толькi яна, — адзначае Ларыса Капыльская. — Калi ж мацi перапынiла водпуск i выйшла на поўную стаўку, то разлiчваць на дапамогу зможа той, хто будзе даглядаць дзiця фактычна — гэта можа быць як мацi, так i бацька.

ПАПЯРЭДНI КВАРТАЛ — НЕ АПОШНЯЯ СПРАВА

Iндывiдуальны прадпрымальнiк, якi зарэгiстраваны ў якасцi плацельшчыка ўзносаў дзяржаўнага сацыяльнага страхавання i робiць страхавыя адлiчэннi, мае права на дапамогу па часовай непрацаздольнасцi, а таксама на дапамогу па цяжарнасцi i родах. Гэта можна лiчыць аксiёмай. Аднак пытаннi ўзнiкаюць з iншым — якiмi будуць непасрэдна памеры гэтых дапамог у выпадку, калi па тых цi iншых прычынах страхавыя адлiчэннi не рабiлiся за папярэднi квартал?

— Калi iндывiдуальны прадпрымальнiк захварэў на працягу 25 дзён пасля заканчэння квартала (гэта значыць, да вызначанага тэрмiну выплаты страхавых узносаў), то памер дапамогi вылiчваецца за пазамiнулы квартал. А калi непрацаздольнасць настала пасля 25-га чысла наступнага за кварталам месяца, то сума дапамогi вызначаецца па папярэдняму кварталу, — зазначае Ларыса Капыльская. — Iнакш кажучы, калi «iндывiдуал» захварэў 24 лiпеня, то ў разлiк бяруцца ўзносы за студзень—сакавiк. А калi хвароба пачалася 26 лiпеня — то за красавiк—чэрвень. Адпаведна, калi ў «патрэбным» квартале iндывiдуальны прадпрымальнiк не заплацiў нiчога, то памер дапамогi па часовай непрацаздольнасцi будзе роўным нулю.

Крыху адрознiваецца малюнак з дапамогамi па цяжарнасцi i родах. Пры ўмове страхавых адлiчэнняў яна будзе прызначана ў любым выпадку. Аднак калi ўзносы ў папярэднiм квартале зноў-такi не выплачвалiся, то такая дапамога за кожны месяц стане выплачвацца толькi ў мiнiмальным памеры.

РАМЕСНIК НАРОЎНI З IП

Адно з апошнiх новаўвядзенняў датычыцца рамеснiкаў. Зараз гэта катэгорыя можа разлiчваць на атрыманне дапамог з Фонду па сутнасцi на аднолькавых умовах з iндывiдуальнымi прадпрымальнiкамi. Вядома, калi пры гэтым самi рамеснiкi прымаюць рашэнне аб выплаце страхавых узносаў.

Яшчэ адзiн iстотны момант — максiмальная сума выплат па лiстку часовай непрацаздольнасцi. У прыватнасцi, для асоб, што працуюць па грамадзянска-прававых дагаворах не так даўно дзейнiчала вельмi iстотнае абмежаванне — памер дапамогi не мог перавышаць 70 працэнтаў ад сумы выплачаных страхавых узносаў з узнагароджання. Абмежаванне захавалася i па сёння. Праўда, зараз яно вызначана такiм жа, як i для iншых катэгорый плацельшчыкаў — «гранiчная» мяжа выплат па бальнiчнаму складае ўжо 3 сярэднiя зарплаты па краiне.

АКЛАД РАСЦЕ. А ДАПАМОГА?

Аплата лiстка па часовай непрацаздольнасцi можа рабiцца не больш чым 120 дзён запар цi не больш чым за 150 дзён з перапынкамi на працягу года. А для людзей, хворых на туберкулёз, гэтыя тэрмiны складаюць 180 i 240 дзён адпаведна. Словам, максiмальная планка вызначана значнай. I зусiм не дзiўна, што падчас знаходжання на бальнiчным у работнiка можа змянiцца зарплата. Цi павялiчыцца ў такiм выпадку дапамога?

— Калi падчас хваробы ў чалавека змяняецца аклад, павышаецца i сума дапамогi па часовай непрацаздольнасцi, — заўважае Ларыса Капыльская. — Разам з тым павелiчэнне дапамогi не робiцца ў выпадку, калi змяненне акладу адбываецца шляхам удасканалення структуры зарплаты. Iнакш кажучы, калi аклад цi тарыфная стаўка павышаецца ў вынiку змяншэння або скасавання пэўных даплат цi надбавак.

НЕЦВЯРОЗЫ ГУБЛЯЕ ПАЛОВУ

Як вядома, рабочыя днi i гадзiны, якiя прыпадаюць на першыя 6 дзён часовай непрацаздольнасцi, аплачваюцца ў памеры 80 працэнтаў ад сярэдняга заробку. А астатнiя днi i гадзiны — у памеры 100 працэнтаў. Такое правiла датычыцца ўсiх катэгорый плацельшчыкаў узносаў сацыяльнага страхавання i з’яўляецца па сутнасцi «стандартным». Хоць пэўныя выключэннi бываюць i тут. Скажам, разлiчваць на 100-працэнтную аплату ўжо з першага дня могуць некаторыя катэгорыi «льготнiкаў» — маюцца на ўвазе ўдзельнiкi лiквiдацыi катастрофы на Чарнобыльскай АЭС, асобы, што маюць траiх i больш дзяцей ва ўзросце да 16 гадоў, траiх i больш навучэнцаў ва ўзросце да 18 гадоў, донары i г.д.

Адначасова памер дапамогi па часовай непрацаздольнасцi можа зменшыцца роўна напалову ў трох сiтуацыях. Па-першае, калi само захворванне цi траўма звязаныя з алкагольным ап’яненнем. Па-другое, калi часовая непрацаздольнасць настала ў перыяд прагулу. I, па-трэцяе, калi работнiкам парушаецца рэжым лячэння. Прычым самы распаўсюджаны прыклад у апошнiм выпадку — нез’яўленне да ўрача ў прызначаны час.