Прэм’ера рубрыкі: Бяседныя песнi

Источник материала:

Бяседа — гэта збор гасцей з пачастункамi. Так вытлумачваюць нашы слоўнiкi назву сяброўскай цi сваяцкай сустрэчы, гутаркi з ужываннем напою. I прыяцельскую вячэру за куфлем пiва цi келіхам вiна, падчас якой размовы сардэчныя, а пажаданнi шчырыя, называем бяседай. I абрадавую падзею (згадаем купалаўскi "Курган": "Раз бяседа вялiкая ў князя была...") таксама.

А там, дзе пачастункi i размовы, абавязкова павiнна прысутнiчаць песня. Так i рабiў наш люд. Колькi песень гучала на вяселлi, хрысцiнах, талацэ!.. Тут песня нават уладарыла над чаркай. Пад спеў пакiдалi бяседны стол, разыходзiлiся па хатах. Iнакш гэта проста было б выпiўкай.

Песня — духоўная частка нашага жыцця. I вельмi iстотная. Калi мы спяваем, душа прасвятляецца, робiцца лагоднай, прамянiстай, наступае паразуменне. У якiя б неспрыяльныя ўмовы мы не патрапiлi, а калi звернемся да песнi — адразу ж становiцца лягчэй, утульней. Так i бяседнiкi падтрымлiваюць сяброўскi дух, шчырасць выказванняў песняй. Звонкай, галасiстай, калi перапаўняюць эмоцыi... I спакойнай, часам тужлiвай, каб прадоўжыць сумоўе...

З 1995 года "Звязда" перыядычна змяшчае песнi (тэксты i ноты). За гэты час апублiкавана каля паўтысячы вакальных твораў. I ўсе яны могуць гучаць за бяседным сталом цi каля вогнiшча, на прыродзе, куды выбралiся бяседнiкi.

Цяпер прапануем тэксты песень. А ва ўступным слове будзем iмкнуцца расказаць пра характар бяседы (абраду, гутаркi) i дарэчнасць песнi, яе адметнасць.

Чарка на пасашок

Песня ўзнiкла дзесяць гадоў таму i ўжо фалькларызавалася. Бо нарадзiлася на фальклорным матэрыяле (успомнiм купалаўскую "Паўлiнку"), але творча перапрацавана аўтарамi. Дзякуючы ансамблю народнай музыкi "Бяседа", яна перасягнула межы нашай краiны i падхоплена iншымi народамi.

Прыпеў песнi (з рускiм адценнем: "посох" — па-беларуску "кiй") нагадвае пра заканчэнне бяседы, надыход развiтання. Ён прыспешвае бяседнiкаў весцi рэй больш плённа, змястоўна, берагчы час i сiлы, бо гэта яшчэ не апошняя сяброўская чарка.

Верш Аляксандра Лягчылава Музыка Аляксандра Балотнiка

Дзе нi едзем, дзе нi йдзём —

Карчмы не мiнаем.

Як працуем, то не п’ём,

А ў гасцях гуляем.

Прыпеў:

Чарка на пасашок —

На марозе кажушок,

А за ёй чарговая —

Чарка аглаблёвая.

I няма такога дня,

Што б было без свята:

Што нi госцi, то радня —

Не пусцее хата.

Прыпеў.

Эх, славянскае жыццё, —

Стрэчы i расстаннi.

Пасля чаркi забыццё,

Потым пакаянне.

Прыпеў.