Праклён мумii

Источник материала:

Да гэтага часу не сцiхаюць чуткi аб праклёне мёртвых, якi пануе над егiпецкiмi пiрамiдамi. Шмат загадак пакiнула смерць членаў экспедыцыi археолага Говарда Картэра.

16 лютага 1923 года пасля 6 гадоў пошукаў Картэр раскапаў i ўскрыў магiлу егiпецкага фараона Тутанхамона. Практычна адразу пасля таго, як на паверхню ўзнялi першыя скарбы, праклён уступiў у сiлу. Яго першай ахвярай стаў спонсар экспедыцыi лорд Карнарвон. Брытанскага арыстакрата, якi прыбыў на месца раскопак, укусiў камар, падчас галення лорд выпадкова зрэзаў больку. Вечарам у яго ўзнялася тэмпература, лорд злёг, каб больш не ўстаць. Меркавалася, што ён памёр ад сепсiсу (заражэння крывi), хоць аднадушнасцi сярод медыкаў не было. Яшчэ праз некалькi дзён загадкава пайшоў з жыцця вучоны, якi ўскрываў саркафаг i рабiў рэнтгенаўскi аналiз мумii, малады рэнтгенолаг Арчыбальд Дуглас Рэйд. Яго цела знайшлi на ўскраiне Каiра без прыкмет гвалтоўнай смерцi. Не прыходзячы ў прытомнасць, у нумары каiрскага атэля памёр першы памочнiк Картэра на раскопках Артур Мэйс, якi парушыў пячатку на дзвярах пахавальнай камеры. Некалькi дзён пасля ўскрыцця магiлы ён скардзiўся на слабасць i апатыю. Прычына смерцi не ўстаноўлена. На працягу месяца некалькi членаў экспедыцыi Картэра скончылi жыццё самагубствам. Да 1930 года з 21 удзельнiка праекта жывым застаўся толькi сам Говард Картэр. Многiя сцвярджалi, што вiной усяму — пракляцце фараона. Мiж iншым, калi мумiю распранулi, на грудзях Тутанхамона знайшлi амулет, на адваротным баку якога было выцiснула: "Беды i няшчасцi падуць на галаву таго, хто парушыць спакой майго гаспадара".

...Адной з самых значных расiйскiх археалагiчных знаходак канца ХХ стагоддзя лiчыцца магiла Алтайскай прынцэсы, знойдзеная археолагам доктарам гiстарычных навук Наталляй Паласьмак на плато Укок у 1993 годзе. Раскапаўшы курган, вучоныя знайшлi лядовы саркафаг, у якiм ляжала мумiфiкаванае цела маладой жанчыны у аддзеннi знацi, шэсць коней з сёдламi i збруяй i шмат дарагiх прадметаў. Рэканструкцыя твару i генетычны аналiз паказалi, што прынцэса не была прадстаўнiцай мангалоiднай расы, як карэннае насельнiцтва, i знешне больш нагадвала еўрапейку. Што датычыцца ўзросту, яна была сучаснiцай Герадота.

Апытаннi паказалi, што мясцовыя жыхары здаўна ведалi аб месцы пахавання старажытнай прынцэсы, якую яны лiчылi сваёй прарадзiцелькай Кыдым. Алтайцы верылi, што яна — заступнiца iх краю i што магiлу яе кранаць нi ў якiм разе нельга. Каштоўную знаходку археолагi даставiлi ў Новасiбiрск для далейшага вывучэння. Потым мумiя Алтайскай прынцэсы выстаўлялася ў розных музеях свету. А мясцовыя жыхары патрабуюць вярнуць цела сваёй заступнiцы назад у магiлу, iнакш алтайскiя шаманы прадракаюць вялiкiя бедствы не толькi роднаму краю, але i ўсяму свету.