Расія плануе змянiць пенсiйны ўзрост. Але не напрамую

Источник материала:

— Асноўныя змяненнi павiнны датычацца страхавой часткi — яна залежыць ад стажу i заробкаў, з якiх рабiлiся пенсiйныя адлiчэннi. На будучыню расiянам прапануюць наступны варыянт: уключыць базавую пенсiю ў склад страхавой i павялiчыць працоўны стаж, неабходны для прызначэння поўнай страхавой пенсii, да 30 гадоў.

Прычым мяркуецца вызначыць, што пры "недаборы" кожнага года да гэтай планкi, пенсiя будзе змяншацца на 3 працэнты: адпаведна, на 6 працэнтаў за два гады, на 9 працэнтаў — за тры i гэтак далей. З iншага боку, у Расiйскай Федэрацыi плануецца прадугледзець i своеасаблiвыя бонусы за перавышэнне 30-гадовага працоўнага стажу: па 6 працэнтаў надбаўкi за кожны "дадатковы" год.

— Па сутнасцi цяперашнi праект — той жа варыянт павышэння пенсiйнага ўзросту. Праўда, не прамым шляхам, а шляхам змянення "планкi" стажу, неабходнага для прызначэння пенсii ў поўным памеры. Атрымаць 30 гадоў менавiта працоўнага (без улiку часу навучання, часу догляду дзяцей i г.д) стажу да 55-гадовага ўзросту у той жа жанчыны наўрад цi атрымаецца. Адпаведна, для гэтай жанчыны будзе мець сэнс адкласцi выхад на пенсiю i працягнуць працу без яе атрымання. I можа здарыцца, што працаваць давядзецца значна больш. Паводле нашых назiранняў, сярэднi стаж для вылiчэння пенсii складае ў мужчын 38, а ў жанчын — 33 гады. Пры гэтым так званыя крэдытныя перыяды, што ўключаюцца ў стаж (зноў-такi навучанне, догляд дзяцей, служба ў армii) тут дасягае каля 10 працэнтаў — 7-9 гадоў. Можна меркаваць, што ў Расii сiтуацыя падобная. Вось i лiчыце.

— Выкажу асабiстае меркаванне. Калi ў Расii захаваецца магчымасць працягваць працаваць i атрымлiваць пенсii ў поўным памеры, вялiкай колькасцi ахвотных скарыстацца "прэмiямi" не будзе. Прынамсi, нагадаю, што падобная норма iснуе ў беларускiм заканадаўстве. Калi ў дапенсiйным узросце для павышэння пенсii на 1 працэнт заробку неабходна адпрацаваць цэлы год, то ў пасляпенсiйным перыядзе (пры ўмове працягу працы i добраахвотнай адмовы ад атрымання пенсii) для гэтага неабходныя толькi 2 месяцы. Плюс да таго, у апошнiм выпадку 1 працэнт заробку дадае поўны год пасляпенсiйнай працы без атрымання пенсii.

Словам, чалавек, якi мае права на пенсiю, часова не карыстаецца iм i працягвае працаваць, можа павялiчыць памер сваёй пенсii адразу на 7 працэнтаў заробку. Стымул нiбыта ёсць i стымул важкi. Аднак колькасць тых, хто карыстаецца гэтай магчымасцю, — мiзэрная. Абсалютная большасць нашых пенсiянераў выбiрае прынцып "лепш менш, але зараз" — атрымлiвае i зарплату, i пенсiю.

— Калi мы не хочам правалу айчыннай сiстэмы, у яе павiнен зменшыцца прыток грамадзян. Гэта вiдавочна. Што ж да галоўных шляхоў скарачэння прытоку, то iх два — прамое павышэнне пенсiйнага ўзросту або, паводле меркаванага расiйскага сцэнару, павелiчэнне памеру стажу, неабходнага для атрымання поўнай пенсii. Што ж да Беларусi, то рабiць якiя-небудзь ацэнкi заўчасна — будзе выбiрацца шлях, найбольш прымальны менавiта для нашых умоў.

— Накапляльная частка фармiруецца толькi для тых расiян, якiя нарадзiлiся пасля 1967 года. Прычым адпаведныя выплаты па накапляльным кампаненце, як чакаецца, павiнны распачацца з 2013 года. Аднак якiя — пытанне ўжо iншае. Бо праблема захаванасцi накапляльных сродкаў iснавала заўсёды, а цяпер, ва ўмовах глабальнага фiнансавага крызiсу, яна абвастрылася ў шмат разоў. Грашовыя сродкi хутка абясцэньваюцца, прычым гэта датычыцца не толькi нашых суседзяў. Абвалiўся знакамiты амерыканскi план 401 (К), карпаратыўныя схемы дадатковага пенсiйнага страхавання, якiя не здолелi праiнвеставаць назапашаныя сродкi. Ёсць пытаннi з захаванасцю пенсiйных сродкаў у краiнах, дзе ўведзены частковыя накапленнi. А дзяржавы, што лiквiдавалi размеркавальныя схемы i перайшлi выключна на накапленнi, увогуле будуць мець вельмi сур’ёзныя праблемы. З улiкам гэтага весцi гаворку аб перспектывах пераходу Беларусi з размеркавальнай пенсiйнай мадэлi на накапляльную проста недарэчна.