Нараджаецца новая эканамiчная палiтыка

Источник материала:

— Пачуццё адказнасцi за тое, што адбываецца ў нашым жыццi i нацыянальнай эканомiцы. Мы ўсе знаходзiмся ў адной лодцы, а таму лiчу сябе абавязаным рабiць пасiльны ўнёсак у вельмi патрэбную цяпер работу па адаптацыi эканомiкi да новых рэалiй. Час падрыхтавацца i адэкватна адказаць на выклiкi глабальнага крызiсу яшчэ ёсць. Мы ўвайшлi ў першую фазу крызiсных працэсаў i пакуль адчулi толькi некаторыя фiнансавыя дысбалансы.

У пэўнай ступенi ўсяляе аптымiзм i той факт, што апошнiм часам прапановы незалежных беларускiх эканамiстаў пачалi рэалiзоўвацца. Напрыклад, па лiбералiзацыi эканомiкi, развiццi малога i так званага сямейнага бiзнэсу i iнш. Сёння нараджаецца новая эканамiчная палiтыка, сутнасць якой у пераадоленнi застылых, састарэлых формаў гаспадарання, якiя перашкаджаюць руху краiны наперад. Прыватны капiтал i прыватная iнiцыятыва пачынаюць адыгрываць усё большую ролю.

— Іншымi словамi, цi трэба цяпер рызыкаваць, пачынаць гэту вельмi складаную работу ў цяжкi i малапрадказальны час крызiсу, падкрэслю, сiстэмнага крызiсу? Думаю, што варта i трэба. Для гэтага ёсць палiтычныя, сацыяльныя i эканамiчныя iнструменты пераўтварэння краiны. Сёння, на жаль, ужо не даводзiцца разлiчваць на хуткае завяршэнне крызiсу. Ёсць прагнозы, што крызiсныя працэсы ў сусветнай эканомiцы будуць працягвацца сама меней аж да 2012 года. Так цi не так, пакажа будучыня. Хутчэй за ўсё, як кажуць, iсцiна ляжыць пасярэдзiне. Таму не трэба марнаваць час, а лепш ужо цяпер заняцца рэалiзацыяй у некалькi этапаў новай цi антыкрызiснай эканамiчнай палiтыкi. Яна павiнна быць накiравана не толькi на вырашэнне ўсё новых крызiсных праблем, але i на фармiраванне новых эфектыўных рынкавых сiлаў, здольных даць новы магутны iмпульс нашай эканомiцы ў паслякрызiсны перыяд.

— На мой погляд, гэта сiстэмная палiтыка, якая ўключае ў сябе рашучыя i часам кардынальныя перамены i пераўтварэннi ў сферы ўласнасцi, кiраваннi эканомiкай, змены ў рабоце сацыяльных iнстытутаў.

— Стаўка робiцца на развiццё i рэалiзацыю чалавечага капiталу як галоўнага стратэгiчнага рэсурсу Беларусi. Не долары, еўра цi расiйскiя рублi зробяць нас моцнымi i эфектыўнымi ў эканомiцы i сацыяльнай палiтыцы. Iнтэлект, чалавечы i сацыяльны капiтал — гэта вырашальны фактар развiцця нашай краiны ў ХХI стагоддзi. Гэта i поле будучай глабальнай канкурэнцыi, дзе могуць паспяхова праявiцца нашы перавагi ў новых контурах сусветнай эканомiкi.

— У першую чаргу рэалiзацыя прынцыпаў рэжыму эканомii i як вынiк — скарачэнне з сакавiка 2009-га да канца восенi 2010 года фiнансавання мiнiстэрстваў i апарату Саўмiна на 20 адсоткаў. Таксама карысным будзе скарачэнне "несацыяльных" артыкулаў выдаткаў бюджэту краiны на 15-25 працэнтаў i адмова ад затратных праектаў. Зэканомленыя сродкi пераключаюцца на ажыццяўленне iнавацыйных вытворчых праектаў па найноўшых напрамках.

Стабiлiзацыя грашовай палiтыкi, падрыхтоўка пераходу да "залатога забеспячэння" беларускага рубля з улiкам пашырэння сферы выкарыстання рэгiянальных плацежных сродкаў, у тым лiку расiйскага рубля i еўра.

Увядзенне новай падатковай сiстэмы, пабудаванай на "плоскiх" падатках на канчатковыя продажы тавараў i паслуг, лiквiдацыя падатку на дабаўленую вартасць i падатку на прыбытак. Знiжэнне падатку на даходы фiзiчных асобаў да 10 адсоткаў, увядзенне сiстэмы добраахвотнага страхавання i пенсiйных фондаў для прадпрымальнiкаў i прадстаўнiкоў iншых груп "самастойна" занятых.

Стварэнне агульнацыянальнай сiстэмы i новых механiзмаў па стымуляваннi росту зберажэнняў насельнiцтва з наступным дасягненнем паказчыкаў да 15-20 працэнтаў нормы зберажэнняў. Каб потым гэтыя сродкi часткова выкарыстоўваць для iнвестыцый у навукаёмiстую вытворчасць, стварэння новых падсiстэм экспарту, iнфраструктуры сэрвiсу i iнфармацыйнага грамадства.

Стымуляцыя датэрмiновага выхаду на пенсiю, зразумела, там, дзе ёсць неабходнасць у гэтым. Фармiраванне пенсiйных фондаў новага тыпу, якiя працавалi б як ашчадна-накапляльныя фiнансавыя iнстытуты.

Правядзенне прынцыповай рэформы справаздачнасцi i бухгалтарскага ўлiку. Адмова ад затратнага i малакарыснага татальнага ўлiку i збору эканамiчнай iнфармацыi.

Заахвочванне новага тыпу сямейнага прыватнага драўлянага будаўнiцтва на базе экалагiчных варыянтаў.

Лiчу неабходным таксама звярнуць асаблiвую ўвагу на паскоранае фармiраванне "электроннага ўрада" ў яго рэгiянальных варыянтах, а таксама стварэнне гарадскiх, пасялковых iнфармацыйных цэнтраў.

— Не толькi, хоць i гэта будзе iстотны крок наперад у рабоце дзяржаўных органаў. Роля "электроннага ўрада" куды больш шырокая, яго будучае паўнацэннае функцыяванне можна параўнаць з рэвалюцыяй у жыццi нашых суграмадзян. Бо кожны з iх праз камп’ютар зможа атрымаць патрэбную яму iнфармацыю, пазнаёмiцца з адкрытымi для агульнага карыстання дакументамi, замовiць даведку, запiсацца на прыём, скажам, да старшынi райвыканкама i г. д. А прадпрымальнiкам загадзя пазнаёмiцца са зменамi ў заканадаўстве, з умовамi правядзення тэндараў, размеркавання новых дзяржзаказаў i iнш. Сэнс "электроннага ўрада" ў наданнi празрыстасцi i наблiжэннi органаў кiравання да народа. Таму варта на працягу двух гадоў перайсцi да бясплатнага доступу да iнтэрнэту ўсяго насельнiцтва Беларусi.

— Па маiх разлiках, працэс зойме ўвесь 2009-ы i палову 2010 года. Гэта будзе час дзеянняў па стабiлiзацыi грошай, экспарту i iмпарту, захаваннi працоўных месцаў. Рэальна цяжка дасягнуць iншых мэтаў, асаблiва тых, якiя звязаны з рызыкамi знешняга гандлю i абмежаванымi рэсурсамi краiны. Я маю на ўвазе сферы фiнансаў i паставак сыравiны.

— Яна, на маю думку, стане галоўным шанцам Беларусi па яе ўваходжаннi ў сусветную эканамiчную супольнасць. У яе маштабах мы малая i адкрытая эканомiка. У гэтым нашы плюсы. Беларусi больш лёгка прыстасавацца i адаптавацца да pэзкiх зменаў знешняй эканамiчнай кан’юнктуры, чым некаторым вялiкiм эканомiкам. Здольнасць хутка рэагаваць i своечасова адмаўляцца ад састарэлых вiдаў дзейнасцi на карысць новых i перспектыўных вытворчасцяў уласцiва такiм эканомiкам, як беларуская. Ёй прасцей сфармiраваць нацыянальную сiстэму пошуку i падрыхтоўкi ўнiкальных кадраў у галоўных сферах развiцця i кiравання эканомiкай.

На парадак дня хутка паўстане i пытанне фармiравання новай стратэгii экспарту. Яе асновай стане перанос вытворчасцi нашых традыцыйных тавараў, якiя карыстаюцца попытам за мяжой (трактары, аўтамабiлi, сельгастэхнiка, халадзiльнiкi i г. д.) у краiны Азii i Лацiнскай Амерыкi. На мой погляд, наспеў час фармiравання рынку зямлi з паступовым пераходам да прыватнай вытворчасцi прадуктаў харчавання i перапрацоўкi сельгаспрадукцыi.

Увогуле нам давядзецца пераарыентавацца на стварэнне новых тавараў i паслуг, якiя будуць запатрабаваныя на сусветным i рэгiянальных рынках. Да месца будзе i наш удзел у стварэннi мiжнародных сыравiнных i трубаправодных кансорцыумаў сумесна з Расiяй, Еўрасаюзам i iншымi краiнамi. Выхад з крызiсу павiнен стаць для Беларусi пачаткам паскоранага павелiчэння валавога ўнутранага прадукту, даходаў, узроўню i якасцi жыцця яе насельнiцтва.