Чаму наш футбол у заўсёдным аўце?

Источник материала:

Апошнім часам беларускіх аматараў футбола праследуюць адны расчараванні. Усе чатыры клубы, якія прадстаўлялі Беларусь у еўракубках, хуценька адтуль вылецелі. (Толькі БАТЭ мае шанc суцешыцца ў турніры рангам ніжэй.) Следам за імі цяжкі ўдар па шматгадовых спадзяваннях айчынных заўзятараў нанесла нацыянальная зборная, якая саступіла дома харватам - 1:3.

НАШ УЗРОВЕНЬ - СЕЛЬСКІ

Першы кваліфікацыйны раунд Лігі Еўропы, які прыйшоў на змену Кубку УЕФА, сталічныя клубы прайшлі са скрыпам. МТЗ-РІПА перамог дома чарнагорскую “Суцьеску” толькі ў дадатковы час. Мінскае “Дынама” ў гасцях забіла македонскай “Рэнове” гол з пенальці, які гаспадары палічылі прыдуманым. Абедзве балканскія дружыны знаходзіліся на стадыі перадсезоннай падрыхтоўкі і былі вельмі далёкія ад аптымальных кандыцый, у той час як у нас чэмпіянат быў у поўным разгары. Пры гэтым гаворка вядзецца пра каманды з невялікіх гарадкоў малых краін. “Суцьеска” прадстаўляе Нікшыч, другі па значнасці горад Чарнагорыі з 60-тысячным насельніцтвам. “Рэнова” дык зусім з сяла Чэпцішча. Нашы ж клубы сталічныя, з самага цэнтра Еўропы...

У другім крузе беларусы змагаліся з наймацнейшымі апанентамі і адразу пасыпаліся. За выняткам БАТЭ, які саступіў пазней сціпламу латвійскаму “Вентспілсу”.

Ліга чэмпіёнаў. II кваліфікацыйны раунд
БАТЭ (Барысаў) — Македонія (Скоп’е, Македонія)	2:0, 2:0

Ліга Еўропы. II кваліфікацыйны раунд
МТЗ-РІПА (Мінск) — Металург (Данецк, Украіна)	0:3, 1:2
Дынама (Мінск) — Тромсе (Нарвегія)	0:0, 1:4
Нафтан (Наваполацк) — Гент (Бельгія)	2:1, 0:1

Ліга чэмпіёнаў. III кваліфікацыйны раунд
БАТЭ (Барысаў) — Вентспілс (Латвія)	0:1, 2:1

І гэткая сітуацыя паўтараецца з годa ў год. Толькі ў мінулым сезоне БАТЭ бліснуў, аднак працягу не было.

ЧАМУ НАШЫ КЛУБЫ ТАКІЯ СЛАБЫЯ?

Ды і ці можна назваць іх клубамі ў агульнапрынятым сэнсе? Сумарны бюджэт усіх калектываў беларускай вышэйшай лігі раўназначны бюджэту сярэдняга расійскага чэмпіянату. Істотна папоўніць скарбонку кіраўнікі айчынных клубаў не ў стане. Яны моляцца на прэзідэнцкі ўказ, які спрыяе спонсарскім укладанням і тэрмін дзеяння якога рэгулярна працягваецца.

Прафесійныя ж футбольныя клубы за мяжой - буйныя бізнес-прадпрыемствы са змяшанай формай уласнасці. Іх гадавы бюджэт вылічаецца дзесяткамі мільёнаў долараў. Шараговыя заўзятары могуць быць уладальнікамі акцый роднага клуба. Гэтак, у мюнхенскай “Баварыі” больш за 140 тысяч сяброў клуба. На заходнееўрапейскіх клубных сайтах можна атрымаць інфармацыю пра іх уладальнікаў і ўласнасць. Да прыкладу: сайт лонданскага “Арсенала” ў раздзеле “Уласнасць і фінансы” паведамляе:

“Арсенал Холдынг” выкарыстоўваецца як неабмежаваная публічная кампанія... З 24 верасня 2007 года рынкавая капіталізацыя “Арсенала” ацэньваецца ў 622,2 млн фунтаў... Рада дырэктараў “Арсенала” трымае 45% акцый клуба. Самыя вялікія трымальнікі акцый - Дэні Фізман (лонданскі алмазны дылер) і Ніна Брэсвел-Сміт (жонка ўнука былога старшыні сэра Брэсвела-Сміта), якія маюць 24,1% і 15,9% адпаведна...”.

Нават з гэтай невялікай інфармацыі можна зрабіць выснову: вялікі футбол - гэта вялікі бізнес. У поспеху футбольнага клуба зацікаўлены і буйныя камерсанты, і тысячы дробных уладальнікаў ягоных акцый.

У сённяшняй Беларусі падобнае немагчыма - у нас практычна адсутнічае рынкавая эканоміка. Дзяржава моцна трымае ў руках вытворчыя магутнасці і эканамічныя актывы. Менавіта таму дагэтуль не створана Прафесійная футбольная ліга. Пакуль беларускі футбол непрафесійны, цалкам падкантрольны дзяржаве, у нашых клубаў і зборнай няма ніводнага шанса прабіцца ў сусветную футбольную эліту.