Народны каляндар

Источник материала:

На зiмнi стол жнiвень рыхтуе разнасол.

22 жнiўня — апостал Мацей. Большасць работ у полi зроблена, таму ў народзе кажуць: «Пасля Мацея мужык у полi не пацее».

23 жнiўня. Дзень Лаўрына. У гэты дзень глядзелi на ваду ў рэках i азёрах: калi вада цiхая, не хвалюецца, то восень абяцае быць цiхай, лагоднай. Збожжа з поля звезена, а ў селянiна шмат iншых клопатаў, i адзiн з iх — як змалоць збожжа новага ўраджаю на муку: «На Лаўрына спяшайся да млына».

25 жнiўня. Сёння — Фоцiй. Казалi, што пачынаецца так званы чарвiвы тыдзень, i пасеянае ў гэты час збожжа дае чарвiвую муку. Прыводзiлi ў парадак свiрны, клецi, гарышчы.

27 жнiўня. Дзень Мiхея-цiхавея. У народзе казалi: калi на Мiхея вятры моцныя, то чакай непагадзi ў вераснi. Калi ж дзень выдаўся гарачым, то зiма будзе марозная. У гэты дзень паляцелi ў вырай жураўлi — то ў сярэдзiне кастрычнiка чакаецца мароз, а не — зiма прыйдзе пазней. Мiхееў дзень Успенскi пост заканчвае.

28 жнiўня. Прачыстая (Успенне Божай Мацi). У гэты дзень Мацi Iсуса Хрыста — Прачыстая Дзева Марыя закончыла сваё зямное iснаванне. З прыходам Прачыстай падводзiлiся вынiкi працы селянiна: «Свята Прачыстай — у полi ўсё чыста». З асаблiвай павагай гаварылi пра новы хлеб: «Прачыстая прынясе хлеба чыстага». Менавiта на гэтае свята асвячалi ў цэрквах новы хлеб. Калi да свята гаспадар не толькi ўбiраў хлеб, але i пачынаў араць поле, то таму селянiну павiнна пашанцаваць з ураджаем у наступным годзе. У народзе казалi: «Да Прачыстай араць — лiшнюю капу нажаць». Лiчылася, што ад Прачыстай пачынаецца «маладое бабiна лета» (да Iвана Галавасека, 11 верасня).

29 жнiўня. Трэцi Спас. Яго называлi яшчэ арэхавым, бо да гэтага часу паспявалi арэхi.