«Героi» дня... без гальштукаў

Источник материала:

У гэта кола ў асноўным траплялi тыя, з кiм кiраўнiкi i iх намеснiкi ў свой час пастаянна канфлiктавалi, выкарыстоўвалi палiтыку пугi i пернiка, неаднойчы сардэчна ўгаворвалi i размаўлялi на павышаных танах, старалiся ўздзейнiчаць i так i гэтак i ў рэшце рэшт звальнялi.

Сiтуацыя, на жаль, добра вядомая i банальная, але складаная ў сэнсе выпраўлення. Наскокам, кампанейшчынай, зацiсканнем гаек (дастаткова ўспомнiць сумна вядомую па iмпэту «кавалерыйскую аперацыю» часоў М. Гарбачова па выкараненню п’янства i алкагалiзму) гэту праблему нават часткова не вырашыць. Калi i брацца за яе, то без мiтуснi, шумiхi, непрадуманых крокаў i завышаных чаканняў ад сваiх высакародных намераў i дзеянняў.

Менавiта па такому шляху пайшлi ў Уздзенскiм раёне. Адным з мерапрыемстваў гэтай работы i стала вераснёўская сустрэча ў райцэнтры ў кiнатэатры «Кастрычнiк» з прадстаўнiкамi «пiтушчай публiкi». Бо толькi на наркалагiчным улiку ў раёне стаiць больш як семсот чалавек. Iнiцыятарам сустрэчы выступiў намеснiк старшынi райвыканкама па iдэалагiчнай рабоце, старшыня раённай камiсii па барацьбе з п’янствам Мiхаiл Лапотка.

У размове з карэспандэнтам «Местного самоуправления» Мiхаiл Мiхайлавiч адзначыў, што гэтаму сходу папярэднiчала мэтанакiраваная i грунтоўная работа ў сельскiх Саветах. Яе ўмоўна назвалi «адпрацоўкай тэрыторый». На працягу года i нават больш па чарзе вывучалася абстаноўка ў населеных пунктах кожнага сельсавета. У склад групы (яе ўзначальвае Мiхаiл Лапотка), якая праводзiла гэты аналiз, уваходзiлi кiраўнiкi аддзелаў райвыканкама, супрацоўнiкi санстанцыi, райбальнiцы, мiлiцыi, суда, пракуратуры. Усе разам яны выязджалi ў сельсавет i разбiралiся ў мясцовых асаблiвасцях п’янства.

Нельга сказаць, што барацьбой з гэтым сацыяльным злом у раёне не займалiся раней. Ёй адводзiцца даволi значнае месца ў рабоце з насельнiцтвам, падчас сустрэч у працоўных калектывах, арганiзацыi выязных прыёмных, адзiных дзён iнфармавання, на сельскiх сходах, пры правядзеннi «прамых» i «гарачых» лiнiй, свят вёсак. У мэтах папярэджвання правапарушэнняў разам з сельскiмi Саветамi рэгулярна праводзiлiся днi прафiлактыкi, калi на сходах разглядалiся адмiнiстрацыйныя матэрыялы па затрыманых у нецвярозым стане, а таксама за выраб i продаж самагонкi.

Але ж большасць тых, хто трывала «пасябраваў» з бутэлькай, у душы лiчыць сябе не алкаголiкам, а чалавекам, якога празмернае захапленне чаркай «часова выбiла з раўнавагi». I варта яму толькi захацець, усё вернецца на сваё месца. Аднак насамрэч такое жаданне калi i ўзнiкае, то гасiцца чарговай выпiўкай.

З iншага боку, у раёне нямала прыкладаў, калi ў вынiку зацiкаўленага падыходу дэпутатаў, прадстаўнiкоў праваахоўных органаў, медыкаў, грамадскасцi ўдавалася пераканаць, здавалася б, злоснага п’янiцу закадзiравацца i пачаць новае жыццё.

Адсюль i «ўрачыстасць» з нагоды прыбыцця сотнi знатных выпiвох раёна. Таму i адарвалiся ад паўсядзённых спраў адказныя работнiкi. Дарэчы, усе яны трымалiся з павагай да аўдыторыi. Iх выступленнi, зразумела, датычылiся вялiкай шкоды п’янства, тых юрыдычных, прававых, маральных наступстваў, якiя няў-хiльна цягне за сабой нецвярозае iснаванне. Але асаблiвы акцэнт рабiўся на магчымасцi перамен у жыццi кожнага з прысутных. Аўдыторыi паказалi два дакументальныя фiльмы на дадзеную тэму.

Неадназначна ўспрынялi гэту нараду жыхары райцэнтра. Некаторыя здзiўлялiся: навошта цырымонiцца з п’янiцам, хоча загiнуць ад гарэлкi — хай гiне. Самi ж «героi» дня, кажуць, па-рознаму ўспрынялi гэты ўсплёск увагi да сябе. Некаторыя пасля сустрэчы накiравалiся ў краму, каб «замачыць» мерапрыемства. Але былi i iншыя — людзi, якiя сапраўды задумалiся над далейшым лёсам.

— Гэта наша «першая ластаўка», i таму казаць пра нейкiя канкрэтныя вынiкi яшчэ рана, — гаворыць начальнiк аддзела iдэалагiчнай работы райвыканкама Фаiна Жукоўская. Паводле яе слоў, цяжка весцi антыалкагольную работу з людзьмi, якiя ўжо ўцягнулiся ў амаль штодзённае ўжыванне спiртнога. Але i пакiдаць iх без увагi было б няправiльна. Таму падобныя сходы правялi ва ўсiх сельсаветах.

Выконваючы абавязкi старшынi Азерскага сельскага Савета Iосiф Лiтвiнка, ён жа — кiраўнiк эксперыментальнай базы iмя Катоўскага, вельмi зацiкаўлены ў цвярозых падначаленых. Апошнiм часам у гаспадаркi з’явiлiся неблагiя перспектывы трывала заняць сваю нiшу ў вырошчваннi элiтнага насення бульбы. База iмя Катоўскага ўвайшла ў рэспублiканскi пiлотны праект па развiццю бульбаводства краiны. Задачы i мэты ставяцца перад катоўцамi адказныя, i тут многае будзе залежаць ад вытворчай дысцыплiны. Але на вытворчасцi i адзiн п’яны работнiк можа дроў наламаць. Таму адносiны кiраўнiцтва базы да выпiвох адназначныя: прымаюць розныя меры пакарання аж да звальнення. Але на апошняе Iосiф Мiхайлавiч iдзе толькi тады, калi iншыя меры ўжо вычарпаны. I не толькi таму, што ў гаспадарцы хранiчны кадравы дэфiцыт на спецыяльнасцi механiзатараў i жывёлаводаў. База iмя Катоўскага знаходзiцца амаль на Слуцкай шашы, за 30 кiламетраў ад Мiнска. Да сталiцы — рукой падаць. Многiя маладыя хлопцы i дзяўчаты з Возера i суседнiх вёсак iмкнуцца ў сталiцу.

Таму гаспадаркi трымаюцца за квалiфiкаваных i дысцыплiнаваных спецыялiстаў. Але п’янка нярэдка перакрэслiвае ўсе былыя i сённяшнiя заслугi, скажам, механiзатара са шматгадовым стажам i вялiкiм вопытам. На першы раз яго караюць не вельмi строга: пазбаўляюць даплат, прэмiй. Калi выпадкi з’яўлення ў нецвярозым стане паўтараюцца, то адмiнiстрацыя гаспадаркi развiтваецца з работнiкам.

— А каго знаходзiце на яго месца? — пытаюся ў Iосiфа Мiхайлавiча.

— Ужо не першы год на часовую працу прымаем людзей праз Уздзенскi цэнтр занятасцi з iншых вёсак раёна, суседнiх рэгiёнаў. У нас рэгулярна на пасяўную i ўборку прыязджаюць спецыялiсты i рабочыя з Брэсцкай вобласцi, нават з Украiны. Сёння на ўборцы буракоў заняты 22 чалавекi са Столiнскага раёна, 9 чалавек — з Ганцавiцкага. Але справа не толькi ў тым, каб запоўнiць вакансiю. Прыкра за асобных мясцовых жыхароў, якiя з-за алкагольнай залежнасцi страчваюць сям’ю, сяброў, чалавечы выгляд.

На думку старшынi Лiцвянскага Савета Анатоля Гурбана, адпрацоўка тэрыторыi Савета дала магчымасць яму i дэпутатам па-новаму паглядзець на мясцовыя праблемы. Хоць ужо чацвёрты год тут няма правапарушэнняў з боку моладзi, тым не менш, гаворыць Анатоль Iванавiч, становiцца балюча, калi бачыш, што ўсе намаганнi дапамагчы чалавеку пазбавiцца ад залежнасцi не даюць эфекту.

— Ёсць у Лiцвянах яшчэ маладая жанчына, мацi дваiх непаўналетнiх дзяцей, з сiмвалiчным для яе ладу жыцця прозвiшчам Наталля Чакушка. Колькi нi займалiся ёю, пiць яна не перастала. Жанчыну збiраюцца пазбавiць правоў мацярынства. Можа гэта мера прымусiць яе перагледзець свае паводзiны?..