П’юць усе!

Источник материала:

Такi незвычайны чай

— Заварваюць чай гатаванай вадой, зразумела, не крутым кiпенем, якi толькi-толькi зкiпеў, а крыху пачакаўшы — 75—80-градусным, — тлумачыць Вiта, пакуль я пацягваю маленькiмi глыткамi чароўны напой. — Пасля кожнай заваркi абавязкова трэба злiваць усю ваду да апошняй кроплi: чайныя лiсты не павiнны плаваць у вадзе, iнакш яны аддадуць увесь свой смак i пах, тады далейшыя заваркi не будуць мець сэнсу.

У заварачным чайнiчку прароблена невялiчкая адтулiнка: вада ў чайнiк налiваецца да таго моманту, пакуль не пальецца цераз край праз дзiрачку. Робiцца гэта для таго, каб у чайнiчку не заставалася паветра. Чай, вядома ж, вылiваецца не на абрус, а на спецыяльны столiк (якi складаецца з рашоткi i нiжняй часткi, праз адтулiны ў рашотцы вада злiваецца ўнiз i застаецца ў ёмiстасцi), выраблены з бамбуку. Гэтая парода пры правiльнай апрацоўцы не баiцца вiльгацi, вельмi цвёрдая (у паўтара раза больш цвёрдая, чым драўнiна). На прылаўках у «Чайным лiсце» можна ўбачыць чайныя наборы славутага майстра Лары Лiў, усе яго вырабы нумарныя, з кляймом стваральнiка. Ён вядомы яшчэ i тым, што кожны год аб’яўляе цiкавы конкурс: той, хто здолее адчынiць зробленыя iм шкатулкi з сакрэтам, атрымае грашовы прыз. На кану — 2 тысячы еўра, аднак дагэтуль нiкому акрамя самога майстра не ўдалося iх адкрыць.

— Пах зялёнага чаю не варта каштаваць у посудзе, — зазначае кансультант, — водар у слоiку не супадае з пахам пры заварцы чаю. Сапраўднага высакагорнага чаю для заваркi патрэбна няшмат — лiтаральна дробка, паколькi лiсты пры заварцы поўнасцю раскрываюцца незалежна ад таго, як быў сабраны чай: клапатлiвымi рукамi або механiчным спосабам (лiсты зразаюцца такiмi своеасаблiвымi машынкамi, якiя нагадваюць прылады для збору чарнiц). Сабраныя ўручную, чайныя лiсты, зразумела, цэлыя, а вось пры механiчным зборы нейкi кавалачак можа быць зрэзаны. Аднак i пры ручным, i пры механiчным зборы абавязкова будзе галiначка i некалькi лiсточкаў. Чай, сабраны рукамi, — больш якасны, у яго больш тонкi смак i водар, ён не адразу аддае ўсе свае выбiтныя ўласцiвасцi, лiсточкi цэлыя, без плямак i рэпiнак — гэта элiтны чай. Кажуць, што ёсць верхнiя i нiжнiя лiсточкi — гэта ўсё выдумкi! Сапраўдны чай — гэта заўсёды тры—чатыры верхнiя лiсточкi. Пiць яго трэба без цукру i слодычаў, каб адчуваць чысты смак.

Настала чарга самай духмянай заваркi, я заплюшчыла вочы i атрымлiвала асалоду ад насычанага i ў той жа час надзвычай лёгкага дрэўнага паху. Як у духах ёсць свае стадыi — прыма, тэрцыя, квiнта, — так i чай з кожнай заваркай новы: змяняецца пах, смак i нават колер. З кожным разам чай цямнее ўсё больш.

— Так, — пагаджаецца Вiта, — у нас ёсць чай, якi называецца «Чорны бурштын», — увогуле гэта зялёны чай, першапачатковы колер якога светла-бурштынавы, а пры апошнiх заварваннях ён становiцца амаль чорным. Перамены з колерам наогул уласцiвыя кожнаму чаю: ад светла-лiмоннага да карычневага.

Чайная арыфметыка

— Кошт чаю залежыць ад яго вiду i гатунку, — кажа Вiта, — а таксама таго, якiм чынам ён быў сабраны: чайныя лiсткi, сабраныя рукамi, каштуюць даражэй (возьмем, напрыклад, гатунак «Чатыры пары года», 100 грамаў механiчнага збору каштуюць каля 20 тысяч рублёў, а ручнога — на 11 тысяч больш). 100 грамаў самага дарагога ў краме чаю — высакагорнага ўлуну ручнога збору — каштуе 35 770 рублёў, самага таннага — крыху менш за 20 тысяч рублёў (механiчнага збору «Чорны бурштын» i «Чатыры пары года» каштуюць аднолькава). Чалавеку, якi п’е чай штодзённа, 100 грамаў чаю хапае на месяц-паўтара: адна порцыя чаю заварваецца некалькi разоў на працягу дня.

На Усходзе традыцыйныя порцыi для продажу чаю — 100, 300 i 600 грамаў. Дарэчы, апошняя мера ў сiстэме «чайнага» вымярэння завецца кiлаграмам!

Чайны ўплыў на чалавека

Найбольшай колькасцю карысных уласцiвасцяў валодае менавiта зялёны чай. У чаi вялiкая колькасць разнастайных мiкраэлементаў, вiтамiны. Чай нармалiзуе работу сэрца, крывяноснай сiстэмы, ачышчае сценкi сасудаў. Нямецкiя вучоныя правялi цiкавыя даследаваннi, калi была хваля птушынага грыпу, i пераканалiся, што зялёны чай з правiнцыi Нантоў можа прадухiлiць птушыны грып! Што яшчэ неабходна ведаць пры ўжываннi зялёнага чаю?

— У першай i другой заварках змяшчаецца больш кафеiну i танiну, — тлумачыць Вiта Лебедзева. — Таму, калi ноччу збiраецеся выспацца, вечарам лепш не пiць сапраўдны зялёны чай — узбадзёрыцеся так, што будзе не да сну. Зялёны чай таксама не рэкамендуецца пiць на галодны страўнiк. Летам зялёны чай (асаблiва халодны) — лепшы барацьбiт са смагай. Чай ва ўсходняй культуры — неад’емная частка жыцця: п’юць гэты напой круглымi суткамi, не такiмi вялiкiмi порцыямi, як звычайна гэта робiцца ў нас, а пакрысе. Якасны чай ачышчае, танiзуе, служыць мачагонным сродкам (ныркi чысцяцца будзь здароў). Больш за лiтр зялёнага чаю лепш за адны суткi не пiць, бо пачынаецца вымыванне з арганiзма тых цi iншых рэчываў, у тым лiку i карысных.

Такi гаючы сродак, як чай, прыдатны не толькi для ўнутранага, але i для вонкавага прымянення.

— Чаму вось ёсць цэлыя парфумерныя i касметычныя серыi на аснове зялёнага чаю? Таму што зялёны чай робiць выдатны эфект i на скуру (жанчыны часта выкарыстоўваюць чайныя лiсты пасля заваркi ў якасцi матэрыялу для масак — на твар, на рукi), — расказвае Вiта. — Скарыстаныя чайныя лiсты — гэта яшчэ i выдатнае ўгнаенне для кветак, ды i на агародзе яны не будуць лiшнiмi.

Кажуць, што чай — гэта яшчэ i выдатная альтэрнатыва славянскаму расолу ў пераадоленнi пахмельнага сiндрому. Да таго ж гэты напой паляпшае апетыт i пераварванне ежы (бо спрыяе выдзяленню страўнiкавага соку), садзейнiчае знiжэнню вагi за кошт паскоранага метабалiзму i вываду шлакаў з арганiзма, павышае iмунiтэт i валодае нават бактэрыцыднымi ўласцiвасцямi, таму асвяжае ротавую поласць.

(Заканчэнне будзе.)