Як сустрэну прыгожага...

Источник материала:

Добрая рэч — самаабслугоўванне: з кошыкам, з вазком мiж прылаўкаў прайшоўся i ўсё, што трэба ўзяў. Зручна — у Мiнску большасць крам так гандлюе. Цi нават усе, дзе плошчы дазваляюць.

Тут — не, тут па старынцы пакуль:

— Мне палоўку хлеба, смятану, сыр, маянэз, — пералiчваю прадавачцы, баючыся нешта забыць. — Ага, вяршкi яшчэ, масла...

Жанчына (праца ў яе такая) прывычна падае тавар, прабiвае чэкi, нарэшце адлiчвае рэшту. Пакуль хаваю яе у кашалёк, чую звернутае ўжо да iншага пакупнiка:

— Вам што?

— Адну вiна, — заказвае мужчына.

...Прасцей з iмi — прынамсi, прадаўцам: нiчога, лiчы, не купляюць.

I, парадокс, неяк жывуць! Прычым, нядрэнна выглядаючы.

Верына краса — каса.

Зрэшты, не, — касу яна, лiчы, не сплятае. Часцей — даўжэзныя, густыя i чорныя як смоль валасы, звязвае ў шыкоўны хвост цi распускае па спiне... Нясе потым горда — як карону якую. Яшчэ б — такой прыгажосцi нiўкога няма...

Трэцяга дня яна яе ў цырульню занесла — хацела кончыкi падраўняць, з сантыметрык зрэзаць.

I цырульнiца зрэзала... Хто ж яго мераў, колькi? Але дзяўчо пакрыўдзiлася — дадому ледзь не з плачам прыйшло.

Мацi давай супакойваць, казаць, што яно ж нiчога страшнога, — вырастуць. Да таго ж:

— Як па-мойму, дык няшмат жа i не зрэзалi?

— Ага, табе няшмат, — румзала дзяўчына. — А я цяпер — ну як лысая!

Успрыманне... У кожнага сваё.

Поп сваё, а чорт сваё: я яму пры кожнай сустрэчы, што трэба пiсаць... Ён мне (i гэтак жа настойлiва): "Не мая гэта справа. Я — мужык, звычайны вясковы мужык".

Трэцяга дня два лiсткi перадаў са школьнага сшытка. На iх радкi:

I яшчэ:

Мужык напiсаў — звычайны, вясковы.

Цi ўсё ж — незвычайны?

— О-о, сколько лет, сколько зим?!.

Гэта — Таццяна (з дачушкай) насустрач — з абдымкамi, з пацалункамi... Само сабой — з нейкiмi пытаннямi i само сабой з гучным:

— Давай выйдем! Ну что мы — в автобусе разговаривать будем? Ведь не в деревне какой, — в Минске, в столице! И столько не виделись?!. Ну соглашайся ("часу" вечно не будет!)... А так — кофейку где-то попьем, посидим...

— Какое посидим?! — даносiцца раптам аднекуль знiзу. — Какой те кофеек, мама?.. Ты же сама говорила (прабачце. — Аўт.): "У нас такой срач дома, такой срач...".

Добра — дзверы якраз адчынiлiся, — мы выскачылi: не ў кафэ, каб пагаманiць, дык хоць на вулiцу — пасмяяцца:

— Ну ты, дочь моя, сказанула! — на ўсю вулiцу шумела прыяцелька. — Ты хоть понимаешь, что ты сказала?

— Правду, — не мiргнуўшы вочкам выдала малая...

Я навошта пра яе? Кажуць, вырасла, кажуць, школу заканчвае — хоча на журфак паступiць.

Цяжка прыйдзецца, калi паступiць.

Калi не паступiць — таксама.

Сталiца. Спальны раён i зацiшак — гэта значыць, той, каму на працу трэба, ужо прачнуўся i паехаў, той, каму не трэба, мусiць, спiць яшчэ, бо машыны па вулiцах сноўдаюць, а вось людзей — мала: навiдавоку ўсе... А гэтыя i тым больш: цi то з учарашняга не праспалiся, цi то пахмялiлiся ўжо — пад ручкi iдуць, парачкай i ўлукаткi. Высокiя абое, худыя. Прычым ён — у нейкiм доўгiм зялёным плашчы, яна — у чырвоным спартыўным касцюме. Што ззаду выглядае, як... прыспушчаны сцяг.

Краiны, дзе (з улiкам немаўлят i старых) на кожную душу насельнiцтва ў год прыпадае па 12 лiтраў алкаголю.

Небяспечным, паводле Сусветнай арганiзацыi аховы здароўя, лiчацца 5. Але ж мы — людзi смелыя, мы небяспек не баiмся?

Звыклае (цi амаль заўсёднае?): ранiца, тралейбус, кнiжка пад пахай. А вось месца, каб сесцi чытаць, на жаль, нямашака. Позiркам вышукваю свабодны куток (каб хоць стаць зручней), i здалёк яшчэ бачу, якая ж там прыгажуня! Ну ўсё пры ёй — шыкоўны белы паўпатальтак, прычоска, макiяж, а ўжо пазногцi — "карцiна маслам", на кожным...

Не хацела, — давялося iх разглядаць: дзяўчо мабiльнiк ля вушка трымала. Зноў жа не хацела, — прыйшлося слухаць размову, дакладней — дзявочыя (!) кароткiя, як стрэл каментары. Кшталту (прабачце!): "Во б.!", "Ну ты п.!.."

...Чытаць больш не хацелася.

Нешта пiсаць — тым больш.

Дзень народзiнаў — дзень дарункаў. Сярод iх — духi. Што, зразумела ж, прыемна. Падзякавала... I, хоць карыстацца пакуль не збiралася (старых яшчэ ладнавата), адкрыла...

Не схлушу — пах, як пах — прыемны. Бутэлечка ж — ну проста цуд, твор мастацтва: пяшчотна ружовая, пузаценькая, з высокiм стромкiм горлачкам...

Не вытрымала — паставiла навiдавоку (гэта значыць, на палiчку перад люстэркам), проста, каб бачыць. А высветлiлася — каб... карыстацца. Прычым, штодзень i... мiжволi, бо рукi неяк самi па сабе цягнуцца не да паху (таго, праверанага часам, любiмага), а да новага, прыгожага флакона.

... У Еўдакii Лось цi не пра тое ж: "Як сустрэну прыгожага, думаю мiлы"?

Такiмi слоўкамi, як зараз помню, мы вiталi новага сямейнiчка, хлопчыка, Мiхася.

Зрэшты, iмя ў яго тады не было. Як i многага iншага. Затое цяпер — мужычок ужо (чатыры з добрым хвастом) — нават прафесiю выбраў. Сказаў нядаўна, што з глiны будзе "розную там прыгажосць вылепваць i здаваць у крамы, каб людзi куплялi".

Але ж гэта (цi нешта iншае) будзе потым. Цяпер — ён грамаце вучыцца. Каб лягчэй было, кнiжку нядаўна прыдбала "Аз+Букi" (Мiнск, "Мастацкая лiтаратура", 2004). А ў ёй... Ну ацанiце:

I далей прыгожыя радочкi пра кожную з нашых (жывых яшчэ) лiтарак — вершы Рыгора Барадулiна, Васiля Вiткi, Артура Вольскага, Мiколы Маляўкi, "загадкавыя азбукi" ад Уладзiмiра Мазго i Уладзiмiра Мацвеенкi, лемантар Максiма Танка...

А гэта — ацанiце — Мiкола Чарняўскi — азбука для панурых у скорагаворках i каламбурах. Пра лiтару М:

— Я! — ну абавязкова ж закрычыць тут Мiхась. I, пра Мурку, ну абавязкова ж вывучыць на памяць. Як i пра многае iншае. Калi не пра ўсё. Бо хораша ж, мудра, цiкава!..

Чытала сама — запоем i па той бок ночы...

А потым — да ранку не спала: вусцiшна было ад думкi, што ГЭТА (да таго ж iдзе...) МОЖА (свят-свят-свят!) нiкому не спатрэбiцца.

Хто папярэджаны, той узброены. Пашчасцiла неяк: праходзячы паўз прылаўкi шматгектарнага рынку ў Ждановiчах, зачапiлiся за адзiн — з жаночай бялiзнай. Не, не тавар прывабiў, — надпiс на iм: "Все трусы 15 тысяч".

— Все? — на поўным сур’ёзе пацiкавiўся мой спадарожнiк.

— А вы что — читать не умеете? — з раздражненнем спытала гандлярка. — Па-русски написано: "Все..."!

— Ну-у, калi ўсе, — пераглянулiся мы, — за 15 тысяч можна i ўзяць.

— Вы не поняли. Все — это в смысле каждые, — стала папраўляцца дзяўчына. — Здесь у всех такие цены.

Пахадзiлi потым, прыгледзелiся: кошты — i сапраўды амаль аднолькавыя, асартымент — таксама. Прычым — не толькi трусоў...

Што спарадзiла досыць каштоўную выснову: на рынках (як вялiкiх, так i малых) няма сэнсу марнаваць час i збiваць ногi, прыцэньвацца да тавару ва ўсiх гандляроў: за свае (умоўна) 15 тысяч патрэбнае можна смела купляць у трэцяга...

Да сантэхнiкi вось прыглядаемся. Дакладней — прыглядаецца муж, я...

Пара наперадзе — гадоў 35. Яна — досыць прывабная, хораша апранутая i куды вышэйшая, ён — мякка кажучы, невялiчкi, лысы, худы...

— Что — на полтора метра ванну ищете? — з падколкай пытае ў iх адзiн з гандляроў, па-змоўнiцку мiргнуўшы сваёй напарнiцы.

Мужчына прапускае запыт мiма вушэй, шыбуе далей, жанчына — прымае, вiдаць, за чыстую манету, за жаданне дапамагчы iм i таму — спыняецца, даверлiва, на поўным сур’ёзе пачынае расказваць, што яны ў Мiнску дом пабудавалi, ванны пакой — 9 квадратных метраў. З акном... Душ-кабiну паставiлi, а ванна просiцца вялiкая, вуглавая — паўтара метра там мала будзе.

Гандляр, збянтэжаны (цi то гэтым даверам, цi то адказам) насуплена маўчыць, напарнiца яго — таксама. Калi не лiчыць... позiрку. У якiм, як здалося, змяшалася ўсё: цiкавасць, павага, зайздрасць, здзiўленне, няёмкасць за няўдалую падколку, крыўда...

I, магчыма, нечаканае разуменне таго, што не з росту зыходзячы трэба выбiраць спадарожнiка...