Чырвоны кут

Источник материала:

l Месца за сталом у чырвоным куце лiчылася самым пачэсным, яго звычайна займаў гаспадар хаты. Але ён павiнен быў сядзець на невялiкай адлегласцi ад яго, як бы пакiдаючы месца для Бога.

l У чырвоным куце ставiлi рытуальныя рэчы, напрыклад, гаршчок з "Бабiнай кашай", першы i апошнi сноп пасля жнiва, якi зваўся Дзедам. Яго падпярэзвалi чырвоным рушнiком i захоўвалi да наступнага жнiва.

l Пры ўваходзе ў хату чалавек павiнен быў абавязкова перахрысцiцца перад iконай у чырвоным куце, i толькi пасля гэтага пачынаць размову з гаспадарамi хаты.

l Пасля смерцi памерлага чалавека клалi спачатку на лаву, а потым у труну, галавой да чырвонага кута i нагамi да выхаду. Кiруючыся законам перавернутасцi ў народнай культуры славян, жывыя павiнны спаць галавой да выхаду. У той жа час забаранялася спаць пад абаразамi, г.зн. у непасрэднай блiзкасцi да чырвонага кута.

l Падчас жалобнага стала (вячэры) на стале непасрэдна ў чырвоным куце ставiлi талерку i чарку з гарэлкай, клалi на яго лусту хлеба, што сiмвалiзавала прысутнасць душы памерлага чалавека.

l У час вяселля ў чырвоным куце сяджалi маладых, побач з якiмi размяшчалiся пары шафераў i хросных бацькоў.

l У чырвоны кут за стол сядалi хросныя бацькi ў час хрэсьбiн.

l Перад тым, як пачыналi будаваць хату, на месца меркаванага чырвонага кута абавязкова ставiлi стол.

l Падчас будаўнiцтва хаты гаспадары вельмi пiльна сачылi за закладкай чырвонага кута, таму што ведалi: у тым выпадку, калi ў яго пакласцi трэску альбо спецыяльна змайстраваную ляльку, хату апануюць беды i нястачы. Гэта маглi зрабiць цесляры, якiх не задавальняў заробак, цi хтосьцi iншы з нядобразычлiўцаў.

l Прымаўка "займець свой кут" азначала набыццё сваёй уласнай хаты.