Цi то шар, цi то шарф?

Гэта песня ўпершыню прагучала ў фільме «Юнацтва Максіма» (1934 г.), дзе галоўную ролю выконваў Барыс Чыркоў. Ён праспяваў толькі два яе куплеты, хаця сама песня большая ўтрая. Мы зараз змаглі б прывесці ўвесь яе тэкст, але гэта зойме шмат месца. Да гэтага часу дакладна не вызначана, што ж круцілася над галавою: шар ці шарф? Але менавіта блакітны шарык перамог, хаця гэтак жа мог круціцца і шарф. Сама песня, верагодна, з’явілася прыкладна напрыканцы ХІХ стагоддзя і належала невядомаму вулічнаму барду. Ёсць версіі, што аўтарства, можа, таксама пайшло ад польскага ці яўрэйскага фальклору. Як бы там ні было, яна стала народнай. Узгадаем знаёмыя радкі:

Крутится, вертится шар голубой,

Крутится, вертится над головой,

Крутится, вертится, хочет упасть,

Кавалер барышню хочет украсть…

А вось як яна можа гучаць у перакладзе на беларускую мову:

Шарык блакітны ў небе лунаў,

Хлопец дзяўчыну па свеце шукаў,

Шарык блакітны за плот паляцеў,

Хлопец дзяўчыну ўкрасці схацеў.

Дзе тая вуліца, дзе яе дом,

Сэрца трымціць і палае агнём,

Вось гэта вуліца, вось яе дом,

Вось і сама яна перад акном.

Цяпер час ад лірыкі перайсці да прозы:

очертание — абрыс

замерзнуть, закоченеть — здубянець

точно — дакладна

чутко, заботливо — абачліва

глагол — дзеяслоў

бессмыслица — бязглуздзіца

последний — апошні

кругозор — далягляд

лакомства — прысмакі

мордочка — пыска

карман — кішэня

жалоба — скарга

упряжь — збруя

зонтик — парасон

сознание — свядомасць

тратиться — марнавацца

тщетность — марнасць

оружие — зброя

вопрос — пытанне

мечта — мара

мщение — помста

властелин — уладар

красный угол — покуць

соблазн — спакуса.

На сёння дастаткова. А заўтра, спадзяёмся, зноў нешта перакладзём.