Гора i горад

Источник материала:

Лiставанне

А далей...

Падлеткi спiлавалi ёлку («мiкрараённую»), якая стаяла ля дома пакойнай. I нiхто не абурыўся.

Больш за тое, сабралiся людзi i рашылi перакрыць дарогу... На якой пасля гэтага не проста паабяцалi, а за два святочныя днi «палажылi спаць палiцэйскiх».

А калi 1 студзеня дзяўчынку хавалi, праводзiць яе прыйшлi тысячы аршанцаў...

Упэўнены, — пiша бацька дзяўчынкi, — што калi б у гэтай маршрутцы (дзе ехала дзяўчынка. — Аўт.) не было iншых пасажыраў, i яны не сталi сведкамi ДТЗ, калi б жыхары мiкрараёна Андрэеўшчына не выйшлi на мiтынг, усё б «замялi». А так... «Спадзяюся, што следства i суд ва ўсiм разбяруцца i вiнаватыя будуць пакараны».

...Цi стане ад гэтага лягчэй (хоць крыху!) бацькам, сям’i, усiм, хто любiў дзяўчынку? Магчыма... Як было лягчэй ад таго, што гора iх разумеў горад. I як мог спагадаў.

ЧЫТАЧ ПРАПАНУЕ

Амаль 30 гадоў, — пiша сп. А. з Баранавiчаў, — я з’яўляюся падпiсчыкам «Звязды» i хачу, каб на яе старонках з’явiлася новая рубрыка — «Чытач разважае», альбо «...ставiць праблему». Гэта палепшыць змест газеты, умацуе яе аўтарытэт.

Сваю прапанову сп. А. падмацоўвае канкрэтным матэрыялам. Змест яго (у пераказе) — у мэтах барацьбы з п’янствам трэба тэрмiнова: а) павысiць кошт усiх алкагольных напояў i пiва ў 10 разоў; б) забаранiць продаж iх у начны i рабочы час (гэта значыць, з 8 гадзiн ранiцы да 8 гадзiн вечара); г) за распiццё ў (скажам так) прысутных месцах штрафаваць не менш як на 20 базавых велiчынь (620 тысяч рублёў)... Ну i г.д. У сэнсе — «ускласцi адказнасць», узмацнiць кантроль», «пашырыць прапаганду»...

Усё правiльна, як быццам? Але ж другi наш чытач сп. М. з Мiнска (што цiкава — у той самы дзень i ў мэтах той самай барацьбы) прапануе (амаль даслоўна)... прадаваць танныя фабрычныя самагонныя апараты, каб кожны, хто хоча, мог нагнаць для сябе якаснай самаробнай гарэлкi, а не купляць рознага роду атруту ў рознага роду дзялкоў.

Якi з лiстоў друкаваць пад новай рубрыкай? Першы? Але нешта падобнае наша краiна (тады яшчэ ў саюзе з iншымi), як быццам, перажывала? Другi? Свят-свят-свят... Цi пачакаць новага — пад рубрыку «Чытач прапануе»?

...Калi ён i насамрэч прапануе — нешта новае i слушнае.

ХАЧУ... I МАГУ?

«В этом году я — выпускница школы, желаю поступить на факультет журналистики. Поэтому решила папрактиковаться и выбрала вашу газету. Прошу принять мой материал и с пониманием отнестись к моей работе», — пиша сп. А. з Мiнскага раёна.

Мы б рады, але... Па-першае, дасланы матэрыял амаль немагчыма не тое, што «понять» — проста прачытаць: не зайздросны почырк у сп. А. Да таго ж — яна, вiдаць, вельмi спяшалася... Па-другое, у выбраную ёй жа беларускую i беларускамоўную газету, выпускнiца (i, дарэчы, сельскай школы) пiша чамусьцi па-руску. Па-трэцяе, абраўшы для сваёй работы вельмi ўдзячную тэму — вечар сустрэчы выпускнiкоў — не называе нiводнага прозвiшча, не задумваецца над правапiсам, не расстаўляе знакаў прыпынку...

Iншымi словамi, проста напрошваецца на непрыемнае — хацець («попрактиковаться», «поступить на факультет журналистики») i пры гэтым не прыкладваць нiякiх намаганняў, значыць, загадзя рыхтаваць сябе да таго, што (хай не спраўдзiцца! — Аўт.) не будзе нi той практыкi, нi факультэта.

НА ШАЛЯХ ЧАСУ

Гiсторыю свайго жыцця распавёў у лiсце сп. К. з Брагiншчыны. Напiсаў, як прасiўся на фронт, бо два браты ўжо ваявалi i сорамна было сядзець дома (да таго ж у вёску ледзь не кожны дзень прыходзiлi пахавальныя лiсты), як замест гэтага яго накiравалi ў Яраслаўскую вобласць у леспрамгас, як цяжка было працаваць там па 12 гадзiн у суткi, маючы на тыдзень 500 грамаў хлеба i 10 бульбiн, як па-ранейшаму рваўся ваяваць, а яму гаварылi, што фронт i тут — толькi працоўны, i яны, працаўнiкi тылу, такiя ж героi...

А на праверку аказалася, што не, не такiя, бо льгот — нi на святло, нi на палiва — многiя (i сп. К. у тым лiку) зараз не маюць.

«Я ўсё жыццё, — пiша ён, — сумленна працаваў, выгадаваў траiх дзяцей, я нiчым не заплямiў сваю бiяграфiю. I што цяпер? Мне цяжка ўспамiнаць пражытае жыццё...»

Мо, памыляюся, але нешта падобнае, вiдаць, могуць сказаць пра сябе ледзь не ўсе, каму сёння за 70 (а тым больш за 80...), бо была вайна, з непазбежнымi стратамi i разбурэннямi, быў голад i холад, была непамерна цяжкая праца. Гэта — не забываецца. Але ж (як мне здаецца. — Аўт.) помнiць трэба i iншае — як святкавалi Перамогу, як кахалi, як цешылiся дзецьмi, як жанiлi iх i чакалi ўнукаў, як жылi...

Згадзiцеся — далёка не кожны, азiрнуўшыся назад,можа (гонар мае!) напiсаць пра сябе, як сп. К., што нiчым не заплямiў сваю бiяграфiю — пражыў (усе свае гады!) сумленна.

А калi можа, калi прыстойнымi людзьмi выраслi нашчадкi, то гэта, як кажуць, дарагога каштуе. Мо, куды даражэй, чым усе медалi i льготы!

Чытала лiсты Валянцiна ДОЎНАР.

Р.S. Пад кожным з прыведзеных лiстоў, як вы разумееце, ёсць i подпiс, i зваротны адрас. Рэдакцыя замоўчвае iх наўмысна, каб, не дай Бог, не пакрыўдзiць тых, хто да нас звяртаўся, звяртаецца i, спадзяёмся, будзе... Звяртацца.