Партыі — у пасiве

Источник материала:

На сёлетніх выбарах пры фармiраваннi акруговых выбаркамаў ад iх вылучана куды менш кандыдатаў, чым на мінулых

Нагадаем, што выбарчых акруг — 110, на кожную даводзiцца ў сярэднiм каля 64 тыс. выбаршчыкаў i... камiсiя з 9—13 чалавек. Цэнтр-выбаркам схiляецца ўсё ж да максiмальнай колькасцi супрацоўнiкаў гэтых грамадскiх органаў. Лiдзiя Ярмошына патлумачыла гэта тым, што "ў акруговай выбарчай камiсii шмат паўнамоцтваў i дзевяцi чалавек недастаткова для таго, каб наладзiць добрую работу. Таму мы заўсёды рэкамендуем мясцовым уладам фармiраваць акруговыя выбарчыя камiсii ў поўным складзе".

Старшыня Цэнтрвыбаркама зрабiла акцэнт на тым, што актыўнасць палiтычных партый у сёлетнiх выбарах знiзiлася:

— Заявак палiтычных партый было менш, чым пры выбарах у 2004 годзе, калi таксама фармiравалiся акруговыя выбарчыя камiсii.

Асаблiвую ўвагу Лiдзiя Ярмошына звярнула на ўдзел у гэтых працэсах апазiцыйных палiтычных партый: сёлета яны вылучылi амаль у два з паловай разы менш прадстаўнiкоў, чым на мiнулых выбарах. Усяго ад грамадзян, працоўных калектываў, грамадскiх арганiзацый i палiтычных партый было вылучана 1853 кандыдаты. У актыў жа акруговых выбарчых камiсiй увайшлi толькi 1400. Так што не абышлося без конкурсу. Больш "пашанцавала" працоўным калектывам — iх заяўка задаволена на 80 працэнтаў, а за iмi — прадстаўнiкi ад грамадзян, грамадскiх аб’яднанняў, палiтычных партый. Нягледзячы на знiжэнне колькасцi прадстаўнiкоў апазiцыйных партый пры фармiраваннi акруговых камiсiй, iх заяўкi былi задаволены сёлета больш поўна:

— У 2004 годзе заяўка палiтычных партый была задаволена на 10 працэнтаў, а ў 2008 — на 32,2 працэнта, — паведамiла Лiдзiя Ярмошына.

Апазiцыйныя партыi будуць прадстаўлены ў акруговых камiсiях 38 удзельнiкамi. Старшыня Цэнтрвыбаркама адзначыла i тэрытарыяльныя асаблiвасцi: "Гомельская i Мiнская вобласцi пры адборы партыйных кандыдатаў аддалi перавагу партыям, якiя адносяць сябе да апазiцыйных".

Аднак самае цiкавае ўсё ж наперадзе. Вылучэнне самiх кандыдатаў у дэпутаты пачнецца з 20 лiпеня. Праўда, ужо сёння ў Цэнтр-выбаркам паступаюць заяўкi ад будучых патэнцыйных кандыдатаў на рэгiстрацыю iнiцыятыўных груп. Яны i правядуць збор подпiсаў, без якiх кандыдатам стаць немагчыма. Нагадаем, што для гэтага варта мець як мiнiмум тысячу подпiсаў.

— Усе подпiсы, сабраныя да 20 лiпеня, лiчацца несапраўднымi, — падкрэслiла Лiдзiя Ярмошына. — Падчас збору подпiсаў забаронена раздаваць лiстоўкi, нейкiя плакаты, якiя рэкламуюць будучых кандыдатаў у дэпутаты. Інiцыятыўная група можа толькi паказваць нейкiя iнфармацыйныя матэрыялы, якiя характарызуюць кандыдата.

Не менш цiкавая акалiчнасць датычыцца i самога механiзма галасавання. У прыватнасцi, галасаванне часова зарэгiстраваных беларусаў. Гэта грамадзяне, якiя патэнцыйна могуць прагаласаваць двойчы — па месцы i часовай, i пастаяннай рэгiстрацыi.

— Аднак яны складаюць толькi 0,2 працэнта ад агульнай колькасцi выбаршчыкаў. I нават калi ўсе яны парушаць закон, то iстотна на вынiкi выбараў гэта не паўплывае, — запэўнiла Лiдзiя Ярмошына.

Старшыня ЦВК адзначыла таксама, што гэта праблема не можа быць вырашана, пакуль не з’явiцца адзiны рэгiстр насельнiцтва. А вось рашэнне iншай праблемы Цэнтрвыбаркам прапанаваў: ствараць рэзервовыя перасоўныя ўчасткi для галасавання — на выпадак форс-мажорных абставiнаў. Напрыклад, на ўчастках на базе школ у кожную выбарчую кампанiю знаходзяцца "жартаўнiкi", якiя тэлефануюць i кажуць, што ўчастак замiнiраваны. Нi разу яшчэ гэта iнфармацыя, дзякуй Богу, не пацвердзiлася, аднак участак на гэты час закрываўся, а значыць, i знiкала магчымасць прагаласаваць. Каб не губляць тыя самыя патэнцыйныя галасы, Цэнтрвыбаркам i рэкамендуе ствараць рэзервовыя магчымасцi.

Старшыня Цэнтрвыбаркама паведамiла i пра мiжнароднае ўзаемадзеянне:

— На 29 лiпеня запланавана мая сустрэча з кiраўнiком назiральнай мiсii ад СНД — Сяргеем Лебедзевым. У жнiўнi, калi прыедуць прадстаўнiкi АБСЕ, мяркую, мы сустрэнемся з кiраўнiкамi i iх мiсii. У Вене ж адбудзецца нарада АБСЕ, дзе будуць разглядацца i пытаннi назiрання за выбарамi. Цэнтрвыбаркам там будзе прадстаўляць загадчык нашага прававога аддзела Надзея Кiсялёва. Насамрэч, у такiх мерапрыемствах павiнна ўдзельнiчаць я, аднак па вядомых прычынах гэта немагчыма. Паколькi я неўязная на тэрыторыю Аўстрыi, за мяне вымушаны аддувацца калегi.