Пілiпаўскiя запусты

Источник материала:

l З 27 лiстапада ў праваслаўных вернiкаў пачынаецца Пiлiпаўскi пост, якi быў прызначаны ў ІV—V стагоддзях для падрыхтоўкi да святкавання Раства Хрыстовага.

l Гэты пост у народным асяроддзi назвалi ў гонар святога апостала Фiлiпа (Пiлiпа), якi ўшаноўваецца менавiта ў гэты дзень. Апостал Фiлiп — адзiн з дванаццацi вучняў Хрыстовых. Пасля уваскрасення Iсуса стаў прапаведнiкам у Галiлеi, Грэцыi, Малой Азii i Сiрыi. Здзейснiў шмат цудаў, лячыў хворых, уваскрашаў памерлых. У 87-гадовым узросце ён па-пакутнiцку памёр. Мошчы апостала Фiлiпа знаходзяцца ў Рыме ў царкве 12 апосталаў. Апосталу Фiлiпу моляцца пры розных немачах, асаблiва пры захворваннях вачэй i ўкусах змей, у жалобе i смутку.

l У Беларусi гэты час называлi яшчэ "Пiлiпаўка" i прыгаворвалi: "Пiлiпаў пост — да святак масток". Перад Пiлiпаўкай наладжвалi апошнiя вяселлi, таму ў песнях пяецца: "Была восень, цяпер зiма, былi хлопцы, цяпер няма".

l "Кудзелiца — першы тыдзень прадзення на Пiлiпаўскi пост" — да гэтага дня неабходна было скончыць падрыхтоўку да ткацтва: "У запусты на Пiлiпаўку пачынаюцца вячоркi i попрадкi".

l На запусты паўсюдна было прынята выносiць на двор пачастункi для дамавiка, каб вялася свойская жывёла.

l Таксама гэты дзень стаў знакавым для вызначэння надвор’я на блiжэйшую i далёкую перспектыву:

Трывалы снег ляжа прыкладна 27 лiстапада.

Перазiмак (з 27 лiстапада да 23 снежня) — пачатак зiмы.