Надбаўкі настаўнікам і нацыянальны ўніверсітэт. Дэпутат i палiтыкi абмеркавалi беларускую мову

Источник материала:

Дэпутат Алена Анісім і незарэгiстраваныя маладыя хрысціянскія дэмакраты ініцыявалі круглы стол на тэму «Перспектывы падтрымкі і развіцця беларускай мовы ў сістэме адукацыі». На павесцы была задача акрэсліць праблемы беларускай мовы у сістэме адукацыі, вызначыць іх прычыны і вынасці шляхі іх вырашэння. На круглы стол запрашалі чыноўнікаў зацікаўленых устаноў, Міністэрства адукацыі заявіла ажно шэсць чалавек, але ніхто з іх не прыйшоў.

Згодна с 50 артыкулам Канстытуцыі, дзяражава гарантуе выбар мовы выхавання і навучання. Таксама дзяржава павінна ставаць умовы для рэалізаціі гэтага права. Але ў рэальнасці тым бацькам, хто хоча, каб іх дзеці вучыліся па-беларуску у дзіцячых садках і школах, трэба змагацца, сцвярджае Таццяна, ставаральніцай перашага беларускамоўнага класу ў Баранавічах.

— Прыйшлося абіваць парогі, пісаць лісты, нам гаварылі, што павінна набрацца 25 дзяцей, каб стварыць беларускамоўны класс. Потым усё ж зрабілі клас для маёй дачкі. Спачатку яна хадзіла ў яго адна, потым дадалася яшчэ дзве дзяўчыны. У пятым класе мы перавялі дачку ў гімназію, і зноўку пачалося, не набіралася гэтых 25 чалавек. Я пісала лісты да кіруючых органаў, у Міністэрства адукацыі, у Канстытуцыйны суд. Дапамагла асабістая сустрэча з прадстаўніком Мінадукацыі, ужо адтуль пачалі пісаць нашаму Мінгарвыканкаму. У другой чвэрці шостага класа мая дачка ўжо пайшла ў беларускамоўны клас. Зараз там вучыцца чатыры вучня, — распавяла пра свой вопыт Таццяна.

Яна сетуе, што нават ангельскага ў школах больш, чым беларускага, і па факту няма роўнасці правоў.

Загадчык кафедры беларускага мовазнаўства педуніверсітэта Дзмітры Дзядко адзначыў, што людзі не адчваюць унутранай патрэбы вывучаць беларускую мову. Да таго ж, на яго думку, мова значна палітызавана, і замест сферы культуры перайшла ў сферу палітыкі.

Ён прапанаваў павялічыць колькасць беларускамоўных класаў, што стала б сігналам для бацькоў запраўднага клопату дзяржавы за мову. Да таго ж, ён палічыў, што для заахвочвання настаўнікаў весці свае прадметы на беларускай мове, трэба рабіць ім надбаўкі ў памеры 10%, а лепш 30%.

Палітык і літаратар Павел Севярынец прапанаваў стварыць Дэпартамент беларускай мовы, а таксама выдзяляць на развіццё мовы і культуры па 2,5% з бюджэту і стварыць Нацыянальны інстытут.

— Сэнс не скатвацца да бюракратызацыі беларускай мовы і не рабіць усё для галачцы, а зрабіць бліскучы універсітэт з перадавымі сістэмамі адукацыі, магчыма, з прэстыжнымі стыпендыямі.

У выніку круглага стала, вызначаных праблем і агучаных прапановаў прынялі рэзалюцыю. Паводле яе, удзельнікі круглага стала канстатавалі незадавальняльны стан беларускай мовы ў сістэме адукацыі. Удзельнікі лічаць неабходным пры пастаноўцы дзіцяці на ўлік у дзіцячы садок ці іншую ўстанову адукацыі прапанаваць пісьмова выбраць мову навучання. У кожным раённым цэнтры павінна быць беларускамоўная гімназія, а колькасць урокаў беларускай мовы ва ўсіх школах павінна быць пашырана. З мэтай заахвочвання выкладання розных дысцыплінаў на беларускай мове, зрабіць надбаўку настаўнікам у памеры 30%. Таксама рэзалюцыя патрабуе распрацаваць заканадаўчы акт аб адукацыі з улікам вопыту розных краін і патрэбамі сучаснага грамадства.