Кiнуць горад i з’ехаць у вёску

Источник материала:

Што рабiць пенсiянеру, калi iмкнешся працаваць далей? Куды падзецца, калi хочацца даць магчымасць дзецям жыць самастойна? Як пабудаваць сваё жыццё, калi няма цiкаўнасцi да бясконцых тэлевiзiйных серыялаў i сумна сядзець на лаўцы ды хадзiць у краму? Магiляўчанка знайшла выйсце: яна, доктарка, з’ехала ў вёску i там знайшла сабе працу.

Колькi месяцаў пасля выхаду на пенсiю Любоў Паўлаўна Вiшнякова меркавала, як цяпер жыць i што рабiць далей. З аднаго боку, пенсii на жыццё хапае i ёсць прыватны дом на ўскраiне Магiлёва. З другога, сын iдзе на працу ранiцай i вяртаецца позна ўвечары, а цэлым днямi сядзець адной маркотна. Агарод — усё ж такi не сапраўдная праца, а сабака i каты — не самае шырокае кола зносiнаў. Таму жанчына вырашыла знайсцi прымяненне сваiм здольнасцям i энергii.

Каранi Любовi Паўлаўны — у Горацкiм раёне. I яна прызнаецца, што заўсёды марыла паехаць працаваць у вёску. Аднак пасля атрымання адукацыi маладога тэрапеўта размеркавалi ў Магiлёў, дзе яна адпрацавала ў абласной бальнiцы i гарадскiх палiклiнiках больш за 30 гадоў. Потым кантракт скончыўся, а жаданне працаваць засталося.

Перш за ўсё Людмiла Паўлаўна прывяла ў парадак свае хатнiя справы i паклапацiлася пра дзяцей. Сын быў студэнтам медыцынскага вучылiшча, але перспектыва стаць медбратам яго не задавальняла. Урэшце малады чалавек кiнуў усё, пайшоў па гандлёвай частцы i стаў вельмi паспяховым прадаўцом будаўнiчых матэрыялаў. Дачка выйшла замуж i з’ехала ў Барысаў, дзе працуе псiхолагам. Цяпер прыйшоў час паклапацiцца пра сябе самую.

— Я ведала праз сваякоў i знаёмых, што ў Горах даўно няма свайго доктара. Вось я i папрасiлася на працу, — рассказвае Любоў Паўлаўна. — Са мной заключылi кантракт на тры гады, i я стала загадчыцай сельскай абмулаторыi.

Доктарцы ў Горах спадабалася — прыгожая прырода, добрыя людзi. Яна кажа, што тут цудоўна сябе адчувае.

— Калi буду здаровая, як гаворыцца — у цвёрдай памяцi, калi не будзе супраць адмiнiстрацыя, то я б хацела працаваць i далей, — гаворыць Любоў Паўлаўна. — Я проста хачу працаваць!

* * *

Горская сельская ўрачэбная амбулаторыя размешчана ў драўляным будынку, якi ўзведзены яшчэ да 1917 года i можа стаць добрым доказам, як за тым часам трывала будавалi. Таму што амбулаторыя i цяпер выглядае даволi прыстойна.

Прыёмная зала амбулаторыi i кабiнеты чыста прыбраныя. На ўсю сцяну малюнкi мясцовага мастака, выкананыя ў савецкiм стылi — пра радасць мацярынства i адданую працу доктара, дапоўненыя плакатамi пра шкоду алкаголя i карысць груднога малака. Акуратная аптэка, папулярны ў народа «зубны» кабiнет, пакой для фiзiятэрапii i працэдур. Некалькi вяскоўцаў чакаюць прыёму доктара.

Iван Ягоравiч Атрошчанка прыехаў з вёскi Нiкадзiмава. Ён не любiць хварэць i лячыцца, але давялося ўсё ж ехаць да доктара, бо моцна балiць паяснiца. Мужчына расказаў, што ў Горах шмат дактароў перабывала, а цяпер прыехала жанчына з Магiлёва, i меркаванне пра яе ў акрузе добрае. Маўляў, вопытная, разумная, добра ставiцца да людзей.

А Тамара Вiктараўна Пастранак прыйшла са скаргай на вялiкi цiск. «Даўно ў нас не было пастаяннага доктара, толькi часовыя з райцэнтра прыязджалi, — гаворыць жанчына. — А патрэбен свой, каб ведаў пацыентаў i iх хваробы. У нас жыве шмат старых i дзяцей, за iмi патрэбен пастаянны нагляд». Тамара Вiктараўна гаворыць, што новая доктарка — жанчына ўважлiвая i нiколi не адмаўляе, калi просяць аб дапамозе. Жыхары Гораў лiчаць, што магiляўчанка прыжылася ў вёсцы.

Прасторны пакой доктаркi ўпрыгожаны старымi партрэтамi дактароў Боткiна i Ланга ды квяцiстай шырмай. Цяпер на прыёме — хлопчык Дзiма. Цела малога ў зялёнцы — падазравалi вятранку. Аднак Любоў Паўлаўна ставiць канчатковы дыягназ: не iнфекцыйная хвароба, а алергiя. Доктарка падазрае, што дзiця наелася ласункаў са штучнымi фарбавальнiкамi. «Усё пройдзе!» — запэўнiвае яна пацыента.

Любовi Паўлаўне хутка споўнiцца 60 гадоў. Узросту яна не хавае, але на свае гады не выглядае. Прыгожыя блакiтныя вочы, якiя блiшчаць па-маладому, i падцягнутая фiгура ўражваюць. За камплiменты дзякуе i тлумачыць, што гэта асаблiвасцi генаў сталення арганiзма. Праўда, генам яна iстотна дапамагае: плавае ў возеры да позняй восенi, загартоўваецца халоднай вадой i зiмой актыўна ходзiць на лыжах. Таму для Любовi Паўлаўны вясковыя бытавыя складанасцi не з’яўляюцца вялiкай праблемай. Цёплая прыбiральня стаiць на другiм плане яе жыцця.

— Разумееце, я яшчэ магу i хачу працаваць, — гаворыць жанчына. — Я люблю сваю працу, i ў той жа час люблю вёску. Тут больш спакойнае жыццё — i ў сэнсе мiтуснi, i ў сэнсе выдаткаў.

У матэрыяльным плане Любоў Паўлаўна, напэўна, выйграла. Пенсiя плюс заробак сельскага доктара, якi нават большы, чым у гарадскога, за кошт даплаты за пашыраную зону абслугоўвання. У яе ўваходзiць 10 вёсак, i адлегласць 15—20 кiламетраў, якую пераадольваюць на УАЗiку. Таксама доктарка просiць набыць ёй i фэльчару веласiпеды, каб ездзiць да хворых.

А ўвогуле вясковае жыццё, упэўнена Любоў Паўлаўна, больш эканомнае. Напрыклад, не трэба штодзень карыстацца грамадскiм транспартам. Таксама яна вырашыла жыць на прыватнай кватэры ў адзiнокай сялянкi, i дзве жанчыны жывуць разам хутчэй як сяброўкi i кампаньёнкi.

Аднак калi магiляўчанка прымала рашэнне з’ехаць у вёску, галоўную ролю ўсё ж адыграў не матэрыяльны фактар, а маральны. Хочацца адчуваць сябе патрэбнай i рабiць справу, якую любiш.

— Працы для ўрачоў i ў абласным цэнтры хапае, але, ведаеце, добра змянiць абстаноўку, — гаворыць Любоў Паўлаўна. — Тым больш што ў некаторых ёсць праблемы з жыллём, бо ў многiх сем’ях маладыя жывуць разам са старымi, а гэта небяспечна пагаршэннем адносiнаў з дзецьмi. Можна паехаць на вёску i там уладкавацца, пачаць жыццё наноў.

Хоць, пагаджаецца Любоў Паўлаўна, нават у маладых не заўсёды хапае смеласцi крута змянiць сваё жыццё. I таму раiць браць з яе прыклад сямейным парам — так лягчэй прыстасавацца да новых умоў.

* * *

Па Магiлёву яна не сумуе. Абсалютна няма на гэта часу — пацыенты могуць прыехаць да доктаркi альбо выклiкаць яе ў любы час, i яна нiкому не адмаўляе — доктар патрэбен людзям.

Доўгiмi зiмовымi вечарамi, калi не трэба клапацiцца пра пацыентаў, Любоў Паўлаўна чытае кнiгi. Запiсалася ў мясцовую бiблiятэку, ды i не ўсё яшчэ перачытала ў сяброўкi. Яе любiмыя аўтары — Валянцiн Пiкуль, Джэк Лондан i Мiхаiл Булгакаў.

«Записки земского врача» Булгакава якраз нядаўна перачытала. У кнiзе знаходзіць шмат падобнага на сваю працу.

— Вясковаму доктару трэба ведаць усё i ўсiх, — расказвае Любоў Паўлаўна. — Я хворых з-за нейкай болькi i драпiны ў горад да спецыялiстаў не пасылаю. Трэба самой разбiрацца. Для гэтага, канешне, патрэбен вялiкi досвед i, акрамя гэтага, трэба быць спецыялiстам шырокага профiлю. Я чула, што ў Расii рыхтуюць сямейных дактароў, якiя спалучаюць навыкi тэрапеўта ў першую чаргу, а таксама неўрапатолага, ЛОР i акулiста. Вось такiя дактары сёння патрэбны ў сельскай мясцовасцi.

I канешне, дадае Любоў Паўлаўна, патрэбны ўмовы для працы: добрае памяшканне i абсталяванне. Таму нездарма ўлады мяркуюць перанесцi Горскую амбулаторыю ў цэнтр вёскi — у будынак былой канторы гаспадаркi, дзе зробяць добры рамонт. Тым больш, паводле планаў, у 2007 годзе Горы, дзе цяпер жыве больш за 600 чалавек, стануць аграгарадком.

— Хацелася б, канешне, мець сучасныя ўмовы, але i цяпер, паверце, можна якасна лячыць людзей, — запэўнiвае загадчыца амбулаторыi. — У нас дастаткова лекаў, аднаразовых шпрыцаў i сiстэм пералiвання. Мы выконваем усе прызначэннi спецыялiстаў, у нас ёсць дзённы стацыянар. I ўзровень нашага лячэння нiчым не горшы за гарадскi.

* * *

Любоў Паўлаўна — чалавек, якi не лiчыць даброты цывiлiзацыi за сапраўдныя. Як доктар, яна добра ведае, што iшэмiчная хвароба сэрца, дыябет, атлусценне — гэта i ёсць хваробы цывiлiзацыi.

— Гэта ўсё наступствы гiпадынамii, таму што ўсе зручнасцi для гарадскога чалавека — на месцы, — тлумачыць Любоў Паўлаўна. — Ваду насiць не трэба, за дровамi далёка хадзiць таксама не трэба. Iншая справа ў вёсцы.

Сельскiя пацыенты адрознiваюцца ад гарадскiх, гаворыць Любоў Паўлаўна. У вяскоўцаў лепшыя вынiкi ад прызначанага лячэння.

— Яны не так часта лячылiся ў сваiм жыццi i не так нашпiгаваныя лекамi, як гараджане, — тлумачыць доктарка. — Тут вельмi рэдкi выпадак, калi людзi маюць лiшнюю вагу — яны заўсёды ў працы, рухаюцца. У iх менш стрэсаў, у рэшце рэшт. Таму i лячыць людзей у вёсцы прасцей.

Аднак ёсць i праблемы. Асобны клопат Любовi Паўлаўны — вясковыя дзецi, асаблiва з сем’яў, дзе няма ўвагi бацькоў.

— Прыходзiць дзiця на прыём, а яно бруднае. Высвятляю, што жыве з мацi, а яна проста ў стане бессвядомасцi, — з болем расказвае Любоў Паўлаўна. — Так, ёсць такiя сем’i, дзе бацькi п’юць, i я iх лiчу проста бiялагiчнымi бацькамi, бо яны сваiх дзяцей кiнулi на волю лёсу. Дзяржава падтрымлiвае дзяцей з такiх сям’яў, але, на жаль, гэтыя грошы часта прапiваюцца.

У такiх выпадках доктарка сiгналiзуе ў школу i ўладам, просiць прыняць меры.

Сама яна спрабуе браць удзел у сэксуальным выхаваннi падлеткаў. Яна чытае школьнiкам з 6 класа лекцыi пра захворваннi, якiя перадаюцца палавым шляхам, i СНIД, пра ўсе iснуючыя небяспекi. Асобна для хлопчыкаў i дзяўчынак, i без настаўнiкаў — каб дзецi маглi не саромецца i пытаць у медыка пра ўсё, што iх цiкавiць.

Яшчэ адна праблема, якая хвалюе загадчыцу амбулаторыi, — малы прырост насельнiцтва. На 10 вёсак тры цяжарныя жанчыны — Любоў Паўлаўна называе гэта дэмаграфiчнай катастрофай. У акрузе Гораў 41 чалавек памёр за год, а нарадзiлася толькi 8 дзяцей.

* * *

Новы год Любоў Паўлаўна мяркуе сустрэць у Горах, разам з сяброўкай i сынам, якi абяцаў наведаць мацi. Доктарка жадае сваiм калегам у новым годзе поспехаў у працы, станоўчых вынiкаў у лячэннi i падзяк ад пацыентаў. А сялянам — паменей у чарку зазiраць, больш звяртаць увагi на дзяцей, прытрымлiвацца здаровага ладу жыцця.

— А каб пажадаць гарадскiм жыхарам ехаць у вёску? — перапытвае жанчына. — Не ведаю, цi знойдуцца такiя падзвiжнiкi, як я. Напэўна, знойдуцца. Але тут кожны сам павiнен рабiць выбар.

Любоў Паўлаўна прасiла перадаць прывiтанне праз газету сваiм калегам, з якiмi працавала ў 2-й i 5-й магiлёўскiх палiклiнiках. Яна гаворыць, што яны былi ў шоку ад яе ўчынку. А цяпер Любоў Паўлаўна паведамляе, што ўладкавалася яна добра i ўсiм задаволеная.

— Галоўнае — здароўе! — усмiхаецца яна. — А працаваць можна доўга. У нас тут былi выпадкi, што i да 70 гадоў працавалi. Знакамiты хiрург Амосаў рабiў аперацыi ледзь не да 90 гадоў. I калi ўлiчваць, што чалавек запраграмаваны на 100 гадоў жыцця, то я знаходжуся ў самым росквiце творчых сiл!

— А самае галоўнае, як мне падаецца, — гэта псiхалагiчны настрой, — упэўнена Людмiла Паўлаўна. — Я — аптымiст па натуры. Я не люблю сядзець, мне трэба працаваць, дзейнiчаць, рухацца. Я нiколi не ныю i не скарджуся на свае праблемы. Калi ёсць праблемы — я iх вырашаю альбо мяняю сваё стаўленне да iх. Ёсць цудоўны анекдот на гэту тэму: два чалавекi ехалi ў цягнiку i расказвалi адзiн аднаму пра горад, у якiм жывуць. У аднаго быў вельмi дрэнны горад, у другога — вельмi добры, а потым высветлiлася, што яны жывуць у адным горадзе. Так што трэба бачыць лепшае ў гэтым жыццi!

Iлона IВАНОВА, Горацкi раён.