Кaмарын быў першым

Источник материала:

Пасля разгрому фашыстаў на Курскай дузе немцы прыступiлi да будаўнiцтва так званага "Усходняга вала", якi праходзiў па лiнii Орша—Гомель i далей па рэках Сож i Днепр. Галоўнай перашкодай для савецкiх войскаў нямецкае камандаванне лiчыла Днепр. Кажуць, Гiтлер сказаў: "Хутчэй, Днепр пацячэ ў адваротны бок, чым рускiя яго пераадолеюць".

Перад Савецкай армiяй стаяла задача не даць гiтлераўцам замацавацца на правым беразе ракi. З гэтай мэтай войскi Цэнтральнага фронту пад камандаваннем генерала Ракасоўскага пачалi 26 жнiўня 1943 года Чарнiгаўска-Прыпяцкую наступленчую аперацыю. Падчас яе, 21 верасня, быў вызвалены Чарнiгаў. Ворагi падрыхтавалiся да абароны Дняпра ля Камарына — тут быў размешчаны буйны гарнiзон, але не чакалi, што атака савецкiх войскаў будзе так хутка. Першымi на плытах i лодках у ноч на 22 верасня ў Камарын пераправiўся атрад разведчыкаў 360-га стралковага палка 74-й дывiзii на чале з капiтанам М. Паўлоцкiм.

Адначасова партызаны на валах прыцягнулi да Дняпра гарматы i прыцэпы з боепрыпасамi, а таксама лодкi. Дзякуючы гэтай дапамозе 229-ы полк разам са знiшчальна-супрацьтанкавым дывiзiёнам i батарэяй артылерыi не- заўважанымi перабралiся на правы бераг Дняпра. У тыя днi газета "Правда" пiсала: "Гiтлераўскiя разбойнiкi не разумелi, што для ўсяго савецкага народа Днепр — не проста шырокая i глыбокая рака, а рака — святыня, рака — калыска нашай культуры, рака — носьбiт народных былiн i думак. Пачалася расплата немцаў за спробу выкарыстаць Днепр для сваёй абароны".

Ранiцай 23 верасня Днепр у раёне Камарына пераадолеў 78-ы стралковы полк 74-й дывiзii. Захапiўшы i ўтрымаўшы ў кровапралiтным баi, якi iшоў чатыры гадзiны, плацдарм, полк забяспечыў пераправу галоўных сiлаў дывiзii. Варожы гарнiзон у Камарыне быў разгромлены, i хоць немцы рабiлi спробы лiквiдаваць гэты плацдарм, поспеху не дабiлiся. Больш чым 20 воiнам, якiя вылучылiся пры фарсiраваннi Дняпра ў раёне Камарына, Указам Прэзiдыума Вярхоўнага Савета СССР ад 16 кастрычнiка 1943 года было прысвоена званне Герояў Савецкага Саюза. Перамога дасталася дарагой цаной. У цэнтры пасёлка Камарын, у брацкай магiле пахавана 627 савецкiх воiнаў i партызан, сярод iх — 6 Герояў Савецкага Саюза. Менавiта тут i праходзяць усе жалобныя мерапрыемствы, прысвечаныя 65-годдзю вызвалення Беларусi ад нямецка-фашысцкiх захопнiкаў.