У пошуках «фішкі»

Беларусь рыхтуецца да вылучэння Мінска на званне сусветнай кніжнай сталіцы

Мінск мае намер прэтэндаваць на званне сусветнай кніжнай сталіцы 2017 года. Ёсць для гэтага выдатная нагода — у 2017-м будзе адзначацца 500-годдзе беларускага кнігадрукавання. Адлік — ад першай беларускай кнігі «Псалтыр», якую выпусціў Францыск Скарына ў Празе. Адбылося гэта 6 жніўня 1517 года.




У Беларусі сёння кнізе і чытанню надаецца вя¬лікая ўвага на дзяржаўным узроўні. Леташні год па ініцыятыве кіраўніка нашай краіны быў абвешчаны Годам кнігі. Адна з распачатых у час яго добрых традыцый — правядзенне Каляднага дабрачыннага балю кнігі. Ёсць чым ганарыцца айчынным кнігавыдаўцам. Яркімі праектамі сталі выпускі факсі¬мільных копій шэрагу помнікаў нацыянальнай кніжнай культуры. У лютым у Мінску пачнецца ўжо 21-я па ліку Міжнародная кніжная выстаўка-кірмаш — адна з самых буйных у СНД, а ў верасні традыцыйнае свята Дня беларускага пісьменства адбудзецца ў Заслаўі.

Словам, ёсць нагода і падставы, каб заявіць пра сябе на ўвесь свет і падаць заяўку на атрыманне высокага звання. Пра тое, што ў гэтай сувязі робіцца, ішла размова за круглым сталом, арганізаваным штотыднёвікам «Літаратура і мастацтва».

Міжведамасная рабочая група, у склад якой увайшлі прадстаўнікі міністэрстваў культуры, інфармацыі, замежных спраў і Нацыянальнай бібліятэкі, працуе ўжо. На пачатку будучага года яна ў другі раз збярэцца, каб абмеркаваць мерапрыемствы, якія маглі б быць уключаны ў намінацыйнае дасье для прадстаўлення ў ЮНЕСКА. Згодна з пра¬віламі, накіраваць матэрыялы трэба папярэдне, за два гады. Апошні тэрмін — красавік 2014 года, так што часу застаецца няшмат.

Паводле слоў галоўнага спецыяліста Упраўлення ўстаноў культуры і народнай творчасці Міністэрства культуры Наталлі Задзяркоўскай, тыя прапановы, што ўжо ёсць, даволі цікавыя, але неабходна, каб у праекце ўдзельнічаў не толькі горад-прэтэндэнт на званне, але і рэгіёны, чым большая іх актыўнасць, тым лепш. Далучацца могуць усе зацікаўленыя, прапановы не абмяжоўваюцца, і сярод іх добра было б знайсці такую «фішку», каб заяўка ад Беларусі прыцягвала ўвагу, адрознівалася ад іншых і была пераканаўчай.

Трэба адзначыць, што задаволіць патрабаванні ЮНЕСКА — справа складаная. Адбор ідзе скрупулёзны і грунтоўны. Напрыклад, на званне кніжнай сталіцы 2014 года прэтэндаваў Вільнюс — вельмі моцны кніжны цэнтр, але не прайшоў, як і многія іншыя гарады свету.
Асноўны крытэрый адбору — праграма развіцця чытання, сучаснай культуры кнігі, папулярызацыі чытання ў розных групах грамадства. На думку намесніка дырэктара па навуковай і выдавецкай дзейнасці Нацыянальнай бібліятэкі Алеся Сушы, вялікія дасягненні ў гэтай справе ў нашай краіне ёсць і з боку бібліятэчнай грамадскасці, і кнігавыдавецкіх устаноў, і кнігагандлёвых цэнтраў. Таксама можна казаць пра шматлікія дасягненні ў навуковай і сацыякультурнай дзейнасці ў плане прапаганды кнігі.

Паводле слоў намесніка старшыні Беларускага фонду культуры Тадэвуша Стружэцкага, для атрымання статусу кніжнай сталіцы свету ў нас дастаткова прадпасылак і гэта — плюс, але разам з тым неабходна рэалізаваць і цэлы комплекс мерапрыемстваў, якія будуць улічвацца пры прыняцці рашэння. Для гэтага патрэбны намаганні і ўдзел не толькі асобных ведамстваў, але і ўсіх зацікаўленых, працэс павінен ісці больш актыўна.

— Паспяхова рэалізаваны гэты праект можа быць толькі пры цесным супрацоўніцтве дзяржаўных устаноў, грамадскіх арганізацый і шырокай грамадскасці. Гэта справа ўсёй краіны. Мне давялося ўдзельнічаць у мерапрыемствах з нагоды надання летась статусу кніжнай сталіцы свету Ерэвану. Гэта была вельмі яркая па¬дзея для ўсіх гасцей, але найперш — для ўсіх жыхароў Арменіі. Гэта было нацыянальнае свята, якое аб’яднала нацыю не толькі ў краіне, але і армян ва ўсім свеце. Дарэчы, яны вельмі актыўна прымалі ўдзел у праекце. Гэта было свята сяброўства, яднання, пачуцця сваёй нацыянальнай годнасці. Вось, на мой погляд, тая звышмэта, якая павінна ставіцца пры рэалізацыі гэтага праекта, — сказаў Тадэвуш Стружэцкі.

Ірына СВІРКО, «Р»

Даведка «Р»

Званне кніжнай сталіцы свету штогод прысуджае аргкамітэт Міжнароднай асацыяцыі выдаўцоў, Міжнароднай федэрацыі кнігагандляроў і Міжнароднай федэрацыі бібліятэчных асацыяцый пад эгідай ЮНЕСКА. Ён выбірае горад, у якім праходзіць мноства адпаведных мерапрыемстваў, уключаючы акцыі, выставы і канферэнцыі.

Першай кніжнай сталіцай свету ў 2001 годзе стаў Мадрыд. Ганаровага звання таксама былі ўдастоены Турын, Александрыя, Дэлі, Манрэаль, Багата, Амстэрдам, Бейрут, Любляна, Буэнас-Айрэс, Ерэван, Бангкок.

Калаж Мiкалая ГIРГЕЛЯ, «Р»