"Віцебск TUT". Уладзімір Булаўскі: Закінуты дом можна талакой пераўтварыць у цэнтр ініцыятыў

Источник материала:

Рубрыка «Віцебск TUT» — гэта бліц-інтэрв'ю з жыхарамі абласнога цэнтра. У іх гараджане дзеляцца сваімі думкамі пра жыццё і трохі распавядаюць пра сябе. Сёння мы гутарым з рэгіянальным каардынатарам грамадска-культурніцкай кампаніі «Будзьма беларусамі», навуковым супрацоўнікам музея «Віцебскі цэнтр сучаснага мастацтва» Уладзімірам Булаўскім. Дзякуючы ягоным ідэям і энергіі ў горадзе адбываецца шмат яркіх нефармальных канцэртаў, фестываляў, кірмашоў, выстаў і іншых імпрэз.

— Вы карэнны жыхар Віцебска?

— Так, магу лічыць сябе карэнным жыхаром, хаця мае продкі паходзяць з ваколіц Віцебска і Полацка. У Віцебску нарадзілася ўжо мая бабуля, падчас вызвалення ад немцаў у 1944 годзе як мінімум трое маіх сваякоў знаходзіліся ў горадзе. Тут выраслі і атрымалі адукацыю мае бацькі.

— У чым «фішка» Віцебска, яго адрозненне ад іншых гарадоў?

— Калі браць гісторыю горада, то, безумоўна, гэта ландшафт і традыцыі самакіравання, якія былі закладзены яшчэ ў раннім сярэднявеччы.

Калі казаць пра сучаснасць, то гэта крэатыў. Ва ўстановах горада — вялікая колькасць мастацкіх спецыяльнасцяў, і ёсць магчымасці для праяўлення творчасці: фестывалі, музеі, арт-пляцоўкі. У апошні час адметнасцю з’яўляецца і гатоўнасць дзяржаўных структураў да супрацы з грамадскімі ініцыятывамі. Прынамсі, у сферы культуры.

— Чаго Віцебску і яго жыхарам не хапае?

— Камунікацыі і стратэгіі. З-за гэтага гараджане не ведаюць пра надзённыя праблемы. Відавочны недахоп зносінаў паміж «гульцамі» на культурніцкім полі горада. На шматлікіх адкрытых дыскусіях, ініцыятарам якіх выступала кампанія «Будзьма беларусамі», мы прыходзілі да высновы стварыць у Віцебску нешта накшталт «Клубу арганізатараў». Ён бы спрыяў абмену інфармацыяй і вырашэнню праблем.

Было б выдатна, каб у структурах гарадской улады стварылі грамадскія рады. Гэта дало б добры штуршок да развіцця віцебскай культуры. Каб ведаць, што мы хочам змяніць, трэба ведаць, што ёсць зараз. І тут мы вяртаемся да слабой камунікацыі ўнутры горада: не ведаючы, што мы робім цяпер — ніколі не зразумеем, што мы жадаем зрабіць. Такое замкнёнае кола.

Акрамя таго, у Віцебску няма веладарожак, нефармальнага гарадскога фестываля (напрыклад, у фармаце пікніка), бясплатных кропак Wi-Fi на вуліцах і парках, малых архітэктурных формаў (гэта маглі б быць макеты замкаў і зруйнаваных помнікаў архітэктуры на месцы іх існавання) і скульптур мясцовым выбітным дзеячам — князю Васільку, Льву Сапеге, Васілю Быкаву. І ў такім месцы, як Віцебск, павінен быць музей гісторыі горада.

— Што ў горадзе трэба змяніць? І што, на ваш погляд, нескладана палепшыць без вялікіх фінансавых выдаткаў і папяровага бюракратызму?

— Каторы год мы марым пра стварэнне цэнтра грамадскіх ініцыятываў, якія спрыяюць развіццю Віцебска. Калі б мясцовыя ўлады праявілі добрую волю і аддалі пад гэту патрэбу адзін з пустуючых (ці нават напаўзакінутых) будынкаў у невялікім аддаленні ад цэнтра — мы б талакой прывялі яго ў прыдатны стан.

Узгадваю, як у 2012−2013 гадах мы з дапамогай неабыякавай моладзі стваралі арт-базу Vitebsk4me, якая месцілася ў паўпадвальным памяшканні на вуліцы Кастрычніцкай. За тры гады толькі праз гэтую пляцоўку прайшлі тысячы людзей, тут рэалізаваліся дзясяткі ініцыятываў.

Пытанне актуальнае, як ніколі, бо ў сувязі з фінансавым крызісам шмат будынкаў у горадзе пустуе ці доўга не можа знайсці ўласніка. Можна толькі ўявіць, колькі карысці прынясе канцэнтрацыя крэатыўнай моладзі ў адным месцы і як гэта пазітыўна адаб’ецца на развіцці гарадскога асяроддзя.

— Ваша любімае месца ў горадзе? І дзе, па-вашаму, жыве душа Віцебска?

— Улюблёных месцаў шмат: узбярэжжа Дзвіны за тэатрам, дворыкі паміж вуліцамі Леніна і Калініна. А нядаўна вылучыў для сябе перакрыжаванне вуліц Леніна і Фрунзэ — самы цэнтр, дзе можна з кубкам кавы на лаўцы назіраць за насычаным жыццём горада.

Душа Віцебска, як па мне, — у яго жыхарах. Бо горад — перш за ўсё людзі, якія нясуць гістарычную памяць і гатовы рабіць пазітыўныя перамены.

— Ці ёсць у вас любімая гісторыя, легенда, верш пра Віцебск?

— Як і кожны правінцыял, хачу, каб мой горад ува ўсім быў першым. Таму заўсёды ўзгадваю такі напаўгістарычны факт. Калі памёр вялікі князь Гедымін, пасля падзелу зонаў адказнасці паміж Альгердам і Кейстутам, двор Альгерда каля 10 год знаходзіўся ў Віцебску. І гэта фактычна рабіла з яго сталіцу Вялікага Княства Літоўскага.

Што да верша, узгадваюцца радкі Марка Шагала:

Отечество мое — в моей душе.

Вы поняли?

Вхожу в него без визы.

Когда мне одиноко, — оно видит,

Уложит спать, укутает как мать.

Во мне растут зеленые сады,

Нахохленные, скорбные заборы,

И переулки тянутся кривые.

Вот только нет домов,

В них — мое детство,

И как оно разрушилось до нитки.

Где их жилье?

В моей душе дырявой…

— Ці былі выпадкі, калі вы з гонарам казалі або думалі: «Я з Віцебска»?

— Заўсёды ганаруся сваім горадам і, як магу, спрыяю распаўсюду яго пазітыўнага вобразу. Былі выпадкі, калі месца паходжання сур’ёзна ўплывала на адносіны з людзьмі. Напрыклад, на першым курсе ўніверсітэта на лекцыі па археалогіі выкладчык спытаў: «Ці ёсць студэнты з Віцебска?». З гэтага пачалося маё сяброўства і супраца з вядомым даследчыкам віцебскай даўніны Леанідам Калядзінскім.